Flow chuyển mình sang DeFi, niềm tin và khó khăn của ông lớn NFT một thời

Tác giả: Nancy, PANews

Sau khi trải qua sự thanh lọc khốc liệt của các chu kỳ thị trường, số lượng dự án còn trụ lại trên đường đua NFT chỉ còn đếm trên đầu ngón tay, ngay cả Flow từng là top đầu cũng không tránh khỏi số phận bị thời đại thay thế, buộc phải tìm kiếm hướng tăng trưởng mới.

Ngày 2/12, Flow thông báo chuyển mình thành DeFi tiêu dùng dân chủ hóa, chiến lược này đã thu hút sự chú ý của thị trường. Dựa vào nền tảng người dùng rộng lớn và lợi thế công nghệ độc đáo, Flow đang cố gắng tự cứu mình bằng cách thích nghi với sự thay đổi của thị trường. Tuy nhiên, việc liệu có thể chiếm được vị trí trong chiến trường DeFi đang ngày càng khốc liệt hay không vẫn là một dấu hỏi lớn.

Ra mắt sản phẩm DeFi cho vay và quản lý tài sản, nâng cấp lên token giảm phát

“DeFi hiện nay đầy rẫy sự thù địch, người dùng phải có kỹ năng cao mới có thể tồn tại, ví dụ như các vấn đề về trượt giá, MEV, phản ứng dây chuyền thanh lý liên tục xuất hiện. Mỗi giao diện đều được thiết kế cho chuyên gia, còn lại mọi người chỉ có thể đứng bên lề một cách bất lực. Đây chính là khoảng trống mà chúng tôi muốn lấp đầy.” CEO Dapper Labs, Roham chia sẻ,

Đối mặt với thực trạng này, mục tiêu mới của Flow là xây dựng DeFi hướng đến người tiêu dùng, cho phép người dùng bình thường cũng có thể tận hưởng lợi ích của thế giới crypto mà không cần trở thành chuyên gia kỹ thuật, thực sự đem lại trải nghiệm dễ sử dụng cho người dùng đại chúng.

Flow đang xây dựng một loạt các thành phần kiến trúc mạng gọi là “giao thức tích hợp sẵn”, giống như các cơ sở hạ tầng tài chính công cộng được nhúng trực tiếp vào tầng mạng. Trong lĩnh vực DeFi, giao thức tích hợp sẵn cung cấp thanh khoản dùng chung cho toàn hệ sinh thái, tích hợp các pool vốn từ nhiều mảng khác nhau, tránh tình trạng phân mảnh thanh khoản và giúp dự án mới không phải đối mặt với bài toán khởi động lạnh.

Giao thức cho vay tự động Flow Credit Market (FCM) là giao thức tích hợp sẵn đầu tiên do Flow Foundation phát triển. Nó tận dụng hệ thống điều phối on-chain gốc của Flow, không cần oracle bên ngoài để thiết lập các bộ kích hoạt định kỳ, vừa nâng cao tỷ lệ vay trên giá trị tài sản (LTV) vừa giảm đáng kể rủi ro bị thanh lý, mang lại lợi nhuận tự nhiên cao hơn cho cả bên vay lẫn bên cho vay.

CEO Dapper Labs, Roham chỉ ra rằng, các giao thức cho vay DeFi truyền thống thường rất khắt khe, chỉ khi vị thế người dùng gần bị thanh lý mới thực hiện thanh lý và thu phí phạt. Trong khi đó, FCM áp dụng quản lý rủi ro chủ động, liên tục giám sát từng vị thế bằng tự động hóa on-chain và tự động cân bằng lại trước khi rủi ro xuất hiện. Các mô phỏng rủi ro nội bộ cho thấy, FCM có thể bảo vệ tiền gửi người dùng khỏi bị thanh lý trong nhiều đợt sụp đổ lớn của thị trường trong quá khứ, đồng thời giảm chi phí tới 99,9% so với các giao thức cho vay trên mạng lưới khác.

Để đẩy nhanh việc khởi động FCM, Dapper Labs đã ra mắt ứng dụng flywheel tài chính tiêu dùng Peak Money, hướng đến trở thành cổng vào crypto cho 100 triệu người dùng mới tiếp theo. Theo Roham, người dùng có thể nạp tiền mặt hoặc tài sản mã hóa (như Bitcoin, Ethereum và FLOW) vào Peak Money để nhận lãi suất cao hơn bất kỳ ngân hàng nào (APY cho crypto và tiền mặt lần lượt tối đa là 25% và 10%), đồng thời số tiền có thể sinh lãi và sử dụng bất cứ lúc nào. Sản phẩm này không có ngưỡng tối thiểu, không người gác cổng, không cần mnemonic, cũng không phải lo rủi ro bị thanh lý. Peak Money sẽ công bố chi tiết bảo hiểm cho các sự kiện tổn thất cụ thể khi sản phẩm chính thức ra mắt. Hiện tại, Peak Money đã mở danh sách chờ.

Ngoài ra, các giao thức tích hợp sẵn của Flow trong tương lai có thể mở rộng sang hợp đồng vĩnh cửu, thị trường dự đoán v.v…, cung cấp thêm nhiều ứng dụng DeFi dễ dùng cho người tiêu dùng đại chúng.

Để tạo ra giá trị bền vững, Flow đã nâng cấp token, chuyển sang mô hình giảm phát. Đề xuất FLIP-351 của Flow Foundation gắn kết trực tiếp lượng sử dụng mạng với giá trị mạng. Mỗi giao dịch sẽ đốt token, hoạt động mạng tạo ra sự khan hiếm, từ đó tăng giá trị token. Khi mạng vận hành ổn định ở khoảng 250 TPS, token FLOW sẽ đạt trạng thái giảm phát ròng. Tuy nhiên, chi phí giao dịch của Flow vẫn thấp hơn các mạng lớn như Solana, Base. Lưu ý rằng, hiện giá token FLOW đã giảm hơn 90% so với đỉnh lịch sử.

Chuyển mình sang DeFi, Flow có gì để tự tin và đâu là thách thức?

Thị trường DeFi hiện đang ở giai đoạn tăng trưởng nhanh nhưng cạnh tranh cũng vô cùng khốc liệt. Khi môi trường pháp lý ngày càng thân thiện, các giao thức đầu ngành giữ vững vị thế nhờ lợi thế đi trước, còn các tổ chức truyền thống vừa tuân thủ vừa có tiềm lực tài chính cũng đang tăng tốc gia nhập, khiến rào cản ngành ngày càng cao.

DeFi là một trong số ít các mảng crypto đã xác nhận được PMF (sự phù hợp sản phẩm - thị trường), vẫn còn dư địa tăng trưởng rất lớn. Đối với Flow, việc chuyển mình từ L1 tiêu dùng sang hạ tầng DeFi không chỉ là cơ hội tái định hình chiến lược, mà còn là một “cuộc tái khởi động” đầy thử thách.

Là “tân binh” ở mảng DeFi, Flow cũng có lý do để tự tin chuyển đổi. Một mặt, Flow không bắt đầu từ con số 0, tích lũy ở lĩnh vực NFT mang lại điểm xuất phát độc đáo cho họ. Với ứng dụng đình đám NBA Top Shot, Flow đã tích lũy được lượng người dùng lớn, dù độ nóng đã giảm nhiều so với thời kỳ đỉnh cao nhưng lượng traffic còn lại vẫn rất đáng kể. Theo số liệu công bố chính thức, tổng số tài khoản trên Flow vượt 41 triệu, người dùng hoạt động hàng tháng hơn 1,1 triệu. Theo DeFiLlama, tính đến ngày 3/12, TVL của Flow đạt 107 triệu USD, tăng 187,1% so với đầu năm nay.

Flow cũng có ưu thế kỹ thuật, được thiết kế riêng cho các ứng dụng tiêu dùng quy mô lớn, đáp ứng môi trường on-chain ngưỡng thấp, chi phí thấp, thông lượng cao — rất phù hợp với nhu cầu giao dịch tần suất cao của DeFi. Tháng 10 năm nay, Flow còn ra mắt hai nâng cấp quan trọng là Forte và Crescendo, nhằm giải quyết các vấn đề về mở rộng, đổi mới sâu DeFi và tương tác xuyên chuỗi, tạo nền tảng kỹ thuật cho quá trình chuyển đổi hệ sinh thái. Trong đó, mục tiêu cốt lõi của Forte là giúp các logic tài chính phức tạp on-chain hoàn toàn thoát khỏi sự phụ thuộc vào bot off-chain hoặc dịch vụ lưu ký tập trung, mọi tự động hóa (lệnh giới hạn, lãi suất động, vault chiến lược, v.v…) đều chạy an toàn trực tiếp on-chain, giúp developer dễ dàng xây dựng ứng dụng tài chính phức tạp; nâng cấp Crescendo mang lại cho Flow khả năng tương thích tương đương EVM, cho phép tương tác liền mạch với các ứng dụng và giao thức dựa trên Ethereum.

Flow tự nhận mình là một trong số ít blockchain có thể hỗ trợ hàng triệu người dùng hoạt động hàng ngày (DAU) mà không phát sinh phí Gas cao hoặc khó dự đoán.

Tuy nhiên, con đường chuyển mình của Flow vẫn đối mặt nhiều thách thức. Một mặt, các blockchain mới đều gặp bài toán khởi động lạnh về thanh khoản. Dù Flow có lượng người dùng nền tảng nhất định, nhưng chủ yếu là dân chơi NFT, phần lớn đã rời đi. Làm sao để thu hút lại những người dùng này và chuyển đổi họ thành người dùng DeFi vẫn là ẩn số lớn.

Mặt khác, các hệ sinh thái của các blockchain top đầu đã khá phong phú và tạo thành rào cản, Flow cần nhanh chóng thu hút developer chất lượng cao và xây dựng các ứng dụng sáng tạo được thị trường công nhận thì mới có thể tạo ra vòng lặp hệ sinh thái bền vững.

Quan trọng hơn, lâu nay Flow bị gắn mác “blockchain NFT”. Để phá bỏ định kiến này, Flow phải xây dựng được các ứng dụng DeFi thành công, chứng minh cho thị trường thấy tiềm năng thích nghi của mình trong lĩnh vực tài chính.

Tóm lại, cấu trúc kỹ thuật cộng với lượng người dùng tích lũy đã tăng thêm sự chắc chắn cho “khởi nghiệp lại” của Flow. Nhưng thành bại của cuộc chuyển mình này, cốt lõi vẫn là Flow có thể kích hoạt lại lượng người dùng NFT đang ngủ yên bằng câu chuyện DeFi mạnh mẽ và phá vỡ rào cản thanh khoản hay không.