Một, điểm đau xuất hiện: Sự chậm trễ của Hồng Kông trong xu hướng hội nhập quy định toàn cầu.
Gần đây, Ủy ban Chứng khoán Hoa Kỳ (SEC) và Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC) đã phát hành một tuyên bố chung, lần đầu tiên nêu rõ: "Luật hiện hành không cấm các sản phẩm tài sản tiền điện tử giao ngay được niêm yết trên sàn giao dịch đăng ký tại Hoa Kỳ." Tuyên bố này không chỉ là dấu hiệu của sự phối hợp và thống nhất giữa các cơ quan quản lý Hoa Kỳ, mà còn truyền tải tín hiệu toàn cầu rằng tài chính truyền thống và tài chính tiền điện tử đang hướng tới sự hòa nhập trong quản lý. So với đó, mặc dù Hồng Kông là trung tâm tài chính quốc tế, nhưng phản ứng của họ về quản lý tài sản tiền điện tử vẫn chậm chạp, và việc xây dựng khung pháp lý chưa theo kịp nhịp độ đổi mới. Nếu không kịp thời điều chỉnh, Hồng Kông có thể bị gạt sang bên lề trong cuộc cạnh tranh tài chính mới.
Hai, kiểm tra nguyên tắc: Nhận thức sai lầm về "cùng một loại hình kinh doanh, cùng một rủi ro, cùng một quy tắc"
Các cơ quan quản lý ở Hồng Kông thường viện dẫn nguyên tắc "cùng loại hình kinh doanh, cùng rủi ro, cùng quy tắc" khi xử lý tài sản tiền điện tử. Nguyên tắc này mặc dù có vẻ hợp lý nhưng trong thực tế lại bộc lộ những thiếu sót nghiêm trọng. Giao dịch tiền điện tử và giao dịch cổ phiếu truyền thống đều thuộc loại hình "giao dịch", nhưng bản chất rủi ro của chúng lại xuất phát từ sự khác biệt về cấu trúc, chứ không phải từ sự tương đồng về loại hình kinh doanh. Việc áp dụng máy móc cùng một bộ quy tắc không chỉ không thể kiểm soát rủi ro thực tế mà còn có thể kìm hãm đổi mới và làm méo mó thị trường.
Doanh nghiệp tương tự nhưng cấu trúc hoàn toàn khác nhau, nguồn rủi ro hoàn toàn khác nhau.
Thị trường chứng khoán và sàn giao dịch tiền điện tử thực sự có sự tương đồng về năm yếu tố cơ bản như thực hiện giao dịch, môi giới, thanh toán, dịch vụ ngân hàng và quản lý người dùng, nhưng cấu trúc và cơ chế vận hành của chúng có sự khác biệt căn bản. Thị trường chứng khoán truyền thống áp dụng mô hình đa tầng, nhiều tổ chức cân bằng lẫn nhau, trong khi sàn giao dịch tiền điện tử tập trung (CEX) thể hiện đặc điểm tích hợp cao, gần như bao quát tất cả các chức năng trong một. Sự khác biệt trong cấu trúc này dẫn đến việc hai loại thị trường này có sự khác biệt rõ rệt về rủi ro tín dụng, rủi ro hoạt động, rủi ro thanh khoản và rủi ro đạo đức.
Phân tích cơ chế kiềm chế của thị trường chứng khoán Hồng Kông
Trong hệ thống chứng khoán Hồng Kông, vốn của người dùng được gửi vào ngân hàng, sau đó chuyển vào tài khoản chuyên dụng của công ty chứng khoán tại ngân hàng. Công ty chứng khoán không thể trực tiếp sử dụng tài sản của khách hàng, việc lưu chuyển vốn cần tuân thủ nghiêm ngặt cơ chế "trở về nguyên lộ" và đối chiếu. Công ty chứng khoán chịu trách nhiệm đặt lệnh, sàn giao dịch chỉ có trách nhiệm kết nối, không tham gia tự doanh, và thanh toán trung ương (CCASS) thực hiện độc lập việc thanh toán. Ngân hàng nắm quyền điều phối vốn cuối cùng. Ủy ban Chứng khoán là cơ quan quản lý cao nhất, thực hiện giám sát tuân thủ toàn bộ quá trình. Hệ thống cân bằng khép kín này đã cách ly hiệu quả rủi ro, đảm bảo thị trường ổn định.
Rủi ro tích hợp của sàn giao dịch tiền điện tử
Ngược lại với các sàn giao dịch tiền điện tử, người dùng thường chỉ cần mở một tài khoản duy nhất trên nền tảng để thực hiện tất cả các thao tác. Sàn giao dịch đồng thời đảm nhận các chức năng môi giới, thanh toán, lưu ký và thậm chí là tạo lập thị trường, thiếu hiệu quả trong việc kiểm soát nội bộ và bên ngoài.
KYC và chống rửa tiền do sàn giao dịch tự chịu trách nhiệm (trong truyền thống do ngân hàng thực hiện);
Sàn giao dịch có thể nhìn thấy tất cả các lệnh treo và có thể thực hiện giao dịch tự doanh hoặc thao túng thị trường (cấm trong thị trường chứng khoán);
Tài sản của khách hàng và tài sản hoạt động bị trộn lẫn, rủi ro lạm dụng rõ ràng;
Cơ chế niêm yết đồng tiền thiếu tính minh bạch, không có người bảo lãnh hoặc luật sư và các bên giám sát thứ ba.
Mặc dù ngành công nghiệp đã áp dụng nhiều biện pháp quản lý rủi ro như giám sát bên thứ ba, bảo hiểm, nhưng chỉ cần cơ chế sổ cái vẫn không minh bạch và các cơ chế kiểm soát chưa được thiết lập, thì rất khó để loại bỏ rủi ro cấu trúc.
"Quy tắc tương tự" không có nghĩa là "an toàn tương đương"
Giai đoạn phát triển của tài sản tiền điện tử cũng khác với chứng khoán truyền thống. Huy động vốn bằng token thường bao gồm các giai đoạn từ vòng hạt giống, vòng thiên thần đến IPO, và nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể tham gia rất sớm. Hiện tại, thực tiễn quản lý ở Hong Kong có xu hướng coi token là cổ phiếu trong giai đoạn IPO để quản lý, tuy có một số hợp lý, nhưng đã bỏ qua thuộc tính đầu tư và đặc điểm rủi ro của token ở giai đoạn sớm hơn.
Việc thực hiện cứng nhắc "quy tắc giống nhau" thực sự giống như "quản lý ô tô bằng quy tắc của xe ngựa", bề ngoài trật tự nhưng thực chất hạn chế phát triển và che giấu rủi ro thực sự. Quy định về tài sản mã hóa nên dựa trên bản chất kinh doanh và cấu trúc rủi ro, thực hiện các quy tắc khác biệt và tinh vi.
Ba, Khám Phá Lối Ra: Khung Quy Định Mới Lấy Tính Minh Bạch Làm Trung Tâm
Mặc dù tài chính truyền thống và tài chính tiền điện tử có sự khác biệt rõ rệt, nhưng "tính minh bạch" có thể được coi là nguyên tắc cơ bản chung, hỗ trợ cho cấu trúc quản lý trong thời đại hội nhập. Tính minh bạch không chỉ áp dụng cho các hệ thống tiền điện tử mà còn nên trở thành yêu cầu cơ bản cho tất cả các hoạt động giao dịch tài chính. Việc nâng cao tính xác minh và công khai của dữ liệu nhờ vào đổi mới công nghệ - như sổ cái trên chuỗi, công cụ kiểm toán AI, v.v. - là con đường hiệu quả để đạt được quản lý chi phí thấp và hiệu quả cao.
Độ minh bạch: Kết nối nền tảng quy định truyền thống và tiền mã hóa
Triết lý minh bạch của Web3 có ý nghĩa truyền cảm hứng cho các sàn giao dịch truyền thống. Nếu có thể thúc đẩy các sàn giao dịch công khai sổ cái, sẽ giảm đáng kể độ phức tạp và chi phí quản lý. Nếu các sàn giao dịch tập trung có thể đạt được sự minh bạch tài sản có thể xác minh trên chuỗi, thì nút thắt lòng tin của chúng sẽ được giải quyết; trong khi đó, các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) mặc dù trải nghiệm vẫn còn hạn chế, nhưng do tính minh bạch gốc trên chuỗi nên được tin tưởng rộng rãi. Điều này cho thấy thị trường thực sự công nhận tính công khai mà công nghệ mang lại.
Cần lưu ý rằng, sự minh bạch không đồng nghĩa với hoàn toàn ẩn danh. DEX có thể bù đắp cho sự thiếu sót của giao dịch ẩn danh bằng cách giới thiệu cơ chế danh sách trắng KYC, kiềm chế giao dịch giả mạo và thao túng của robot. Tương tự, tài chính truyền thống cũng có thể hấp thụ những lợi ích của sự minh bạch trên chuỗi, nâng cao độ tin cậy của hệ thống hiện tại. Ví dụ, Sở giao dịch chứng khoán Hồng Kông hiện đã đạt được mức độ minh bạch trong cấp độ môi giới, trong tương lai có thể khám phá minh bạch ở cấp độ tài khoản người dùng (hỗ trợ hiển thị ẩn danh), từ đó tăng cường tính trung thực của thị trường.
Xây dựng sự phối hợp minh bạch giữa quản lý và cộng đồng
Cơ chế tư vấn quy định hiện có chủ yếu hạn chế ở các kênh truyền thống, khó có thể phù hợp với tốc độ phát triển và đặc điểm văn hóa của ngành công nghiệp tiền điện tử. Cần thúc đẩy việc thiết lập cơ chế tương tác minh bạch giữa "quy định - cộng đồng - thị trường", tận dụng các nền tảng cộng đồng đã trưởng thành (như Discord, Telegram, v.v.) để tiến hành đánh giá công khai, điều trần chính sách và giám sát tuân thủ. Sức mạnh cộng đồng có thể như một cơ chế kiềm chế, bổ sung hiệu quả cho việc quản lý chính thức, đồng thời nâng cao tính phản hồi và độ chính xác của chính sách.
Kiểm toán AI: Công nghệ hỗ trợ đạt được sự minh bạch của sổ cái
Sổ cái trong lĩnh vực tiền điện tử có tính khả năng kiểm toán tự nhiên, trong khi sổ sách tài chính truyền thống vẫn phụ thuộc vào việc báo cáo sau và kiểm tra mẫu. Việc sử dụng công cụ AI để giám sát sổ cái theo thời gian thực có thể tự động tạo ra các bản ghi giám sát không thể bị giả mạo, được nhúng dưới dạng "plugin" vào hệ thống hiện có mà không ảnh hưởng đến hoạt động bình thường. Mặc dù loại công cụ này bắt nguồn từ ngành tiền điện tử, nhưng nó cũng có giá trị cao đối với việc chuyển đổi hoạt động minh bạch của các tổ chức truyền thống. Tất nhiên, cũng cần thiết kế một cơ chế bảo vệ quyền riêng tư hợp lý để ngăn ngừa việc lạm dụng dữ liệu.
Bốn, xây dựng hệ thống quản lý phù hợp với thực tế và có tầm nhìn xa.
Thành lập cơ quan phối hợp quản lý thống nhất liên ngành
Tài sản tiền điện tử có nhiều thuộc tính như chứng khoán, hàng hóa, tiền tệ, và việc quản lý phân mảnh dễ dẫn đến sự chồng chéo hoặc khoảng trống. Hồng Kông nên thành lập một cơ quan điều phối liên ngành cấp cao, hoặc xác định rõ cơ quan chủ quản phụ trách, để tổng hợp việc xây dựng chính sách và hành động thực thi, tránh việc chần chừ trong quản lý dẫn đến tình trạng chảy máu nhân tài và dự án.
Hơn nữa, bản chất của tài chính tiền điện tử mang tính toàn cầu và tiên tiến, Hồng Kông nên chủ động tham gia và thậm chí dẫn dắt cuộc đối thoại và hợp tác về quy định xuyên biên giới, nhằm giành quyền phát ngôn trong việc xây dựng các quy tắc quốc tế.
Xây dựng cơ chế ra quyết định "chuyên nghiệp dẫn dắt, phối hợp giữa chính quyền và nhân dân"
Các nhà quản lý cần thực sự hiểu ngành. Đề xuất thành lập một ủy ban tư vấn bao gồm các chuyên gia lâu năm, chuyên gia công nghệ và học giả, các thành viên phải đáp ứng ít nhất một trong các điều kiện sau:
Đã từng dẫn dắt các dự án tiền điện tử nổi tiếng toàn cầu;
Có đóng góp nổi bật cho lý thuyết hoặc tiêu chuẩn ngành;
Thúc đẩy các sự kiện mốc quan trọng trong ngành;
Tiếp tục tham gia vào các hoạt động tiền điện tử và nắm giữ ít nhất 5 triệu USD tài sản tiền điện tử.
Ủy ban này nên có quyền phát ngôn thực chất trong việc xây dựng chính sách, đề xuất tỷ lệ bỏ phiếu của đại diện chính thức không vượt quá 50%, nhằm đảm bảo chính sách vừa có tính chuyên môn vừa có tính khả thi.
Thực hiện tư tưởng "Thị trường ưu tiên, quản lý hợp lý"
Hồng Kông nổi tiếng với tính linh hoạt của thị trường và hệ thống quy định thoải mái. Đối mặt với sự đổi mới trong lĩnh vực tiền điện tử, cơ quan quản lý nên duy trì sự khiêm tốn, cho phép "thử nghiệm trước", tập trung vào việc giám sát rủi ro hệ thống và xử lý vi phạm nghiêm trọng, thay vì phê duyệt trước cho mọi việc lớn nhỏ. Nên cho phép các sàn giao dịch tự quyết định quy tắc niêm yết đồng tiền, đồng thời tham khảo các hệ thống như nhà tài trợ, nhà phân tích, môi giới trong tài chính truyền thống để đạt được sự cân bằng thị trường.
Năm, Đề xuất chính sách: Ba chiến lược thúc đẩy Hong Kong trở thành trung tâm tài chính tiền điện tử
Để nắm bắt cơ hội lịch sử, Hồng Kông nên tập trung vào ba hướng chính là stablecoin, sàn giao dịch và đổi mới tài sản, triển khai các chính sách hệ thống:
Ra mắt stablecoin USD USHK được hỗ trợ bởi Cơ quan Quản lý Tiền tệ.
Các stablecoin phổ biến hiện nay như USDT gặp phải những vấn đề như thiếu minh bạch trong dự trữ, phí giao dịch cao và ngưỡng đổi tiền. Hồng Kông có thể dựa vào hệ thống tỷ giá hối đoái liên kết, do Cục Quản lý Tiền tệ dẫn dắt phát hành USHK: các ngân hàng thương mại gửi USD, Cục Quản lý Tiền tệ phát hành stablecoin theo tỷ lệ 1:1, không có ngưỡng, không phí, được chính phủ bảo đảm tín nhiệm. Nếu có thể cho phép cư dân đại lục đổi USHK trong hạn mức ngoại tệ 50,000 USD, thì điều này có khả năng trở thành công cụ thanh toán xuyên biên giới được ưa chuộng, tạo dựng vị thế mới cho "đô la Hồng Kông".
Xây dựng cụm sàn giao dịch tiền điện tử hàng đầu
Ứng dụng cốt lõi của hệ sinh thái tiền mã hóa là sàn giao dịch và stablecoin, hai yếu tố này hỗ trợ lẫn nhau. Hong Kong nên chủ động thu hút mười sàn giao dịch lớn nhất thế giới thiết lập trụ sở khu vực hoặc trung tâm hoạt động tại đây, làm rõ kỳ vọng chính sách, thiết lập thời gian chuyển tiếp, không điều tra các vấn đề tuân thủ trước đây, tạo ra một môi trường quản lý mở, an toàn và ổn định.
Khám phá tài sản thế giới thực (RWA) và các loại tài sản mới
Ngoài việc mã hóa quyền sở hữu cổ phần và nợ truyền thống, cần chú ý đến thị trường gia tăng. Trong đó, thị trường đồ cổ có tiềm năng khổng lồ, tổng giá trị ước đạt hàng triệu tỷ, nhưng không thể quy mô hóa do khó xác định tính xác thực, giá cả bị bóp méo và khó lưu thông. Hồng Kông có thể dựa vào pháp trị và lợi thế chứng nhận để hỗ trợ xây dựng các tổ chức thẩm định và bảo hiểm cổ vật uy tín, thúc đẩy việc mã hóa tài sản đồ cổ, thông qua cơ chế định giá và giao dịch trên chuỗi, vượt qua những hạn chế của đấu giá truyền thống, từ đó chuyển từ thị trường ngách sang thị trường chính.
Triển khai kế hoạch thu hút nhân tài trong lĩnh vực mã hóa
Triển khai chính sách visa và cư trú đặc thù:
Đóng góp 3 triệu đô la Hồng Kông tương đương với Bitcoin/ Ethereum (nắm giữ coin trên 1 năm) và đáp ứng yêu cầu cư trú, có thể nhận được hộ chiếu;
Các doanh nghiệp tiền mã hóa có thể nhận được visa làm việc bằng cách ký quỹ 1 Bitcoin và các phương thức khác, sau 7 năm cư trú nộp thuế có thể nhận được danh tính.
Chính sách như vậy không chỉ thu hút nhân tài mà còn có thể tích lũy dự trữ tài sản mã hóa chiến lược.
Hồng Kông cần nhanh chóng thoát khỏi tư duy quản lý "xe ngựa quản xe hơi", trong bối cảnh kiên định với pháp trị và kiểm soát rủi ro, cần thẳng thắn nhìn nhận tính đặc thù của ngành công nghiệp tiền điện tử, dựa trên nguyên tắc minh bạch, được hỗ trợ bởi cộng đồng chuyên môn, và lấy đổi mới thể chế làm động lực, cần xem xét và điều chỉnh lại ranh giới áp dụng của "cùng một loại hình kinh doanh, cùng một mức độ rủi ro, cùng một quy tắc", mới có thể chiếm lĩnh vị trí cao trong bối cảnh tài chính tiền điện tử toàn cầu mới.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Nguyên tắc "cùng loại hình kinh doanh, cùng rủi ro, cùng quy định" tại Hồng Kông được xem xét lại
Tác giả: Chu Vệ Sa, Trương Phong
Một, điểm đau xuất hiện: Sự chậm trễ của Hồng Kông trong xu hướng hội nhập quy định toàn cầu.
Gần đây, Ủy ban Chứng khoán Hoa Kỳ (SEC) và Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC) đã phát hành một tuyên bố chung, lần đầu tiên nêu rõ: "Luật hiện hành không cấm các sản phẩm tài sản tiền điện tử giao ngay được niêm yết trên sàn giao dịch đăng ký tại Hoa Kỳ." Tuyên bố này không chỉ là dấu hiệu của sự phối hợp và thống nhất giữa các cơ quan quản lý Hoa Kỳ, mà còn truyền tải tín hiệu toàn cầu rằng tài chính truyền thống và tài chính tiền điện tử đang hướng tới sự hòa nhập trong quản lý. So với đó, mặc dù Hồng Kông là trung tâm tài chính quốc tế, nhưng phản ứng của họ về quản lý tài sản tiền điện tử vẫn chậm chạp, và việc xây dựng khung pháp lý chưa theo kịp nhịp độ đổi mới. Nếu không kịp thời điều chỉnh, Hồng Kông có thể bị gạt sang bên lề trong cuộc cạnh tranh tài chính mới.
Hai, kiểm tra nguyên tắc: Nhận thức sai lầm về "cùng một loại hình kinh doanh, cùng một rủi ro, cùng một quy tắc"
Các cơ quan quản lý ở Hồng Kông thường viện dẫn nguyên tắc "cùng loại hình kinh doanh, cùng rủi ro, cùng quy tắc" khi xử lý tài sản tiền điện tử. Nguyên tắc này mặc dù có vẻ hợp lý nhưng trong thực tế lại bộc lộ những thiếu sót nghiêm trọng. Giao dịch tiền điện tử và giao dịch cổ phiếu truyền thống đều thuộc loại hình "giao dịch", nhưng bản chất rủi ro của chúng lại xuất phát từ sự khác biệt về cấu trúc, chứ không phải từ sự tương đồng về loại hình kinh doanh. Việc áp dụng máy móc cùng một bộ quy tắc không chỉ không thể kiểm soát rủi ro thực tế mà còn có thể kìm hãm đổi mới và làm méo mó thị trường.
Thị trường chứng khoán và sàn giao dịch tiền điện tử thực sự có sự tương đồng về năm yếu tố cơ bản như thực hiện giao dịch, môi giới, thanh toán, dịch vụ ngân hàng và quản lý người dùng, nhưng cấu trúc và cơ chế vận hành của chúng có sự khác biệt căn bản. Thị trường chứng khoán truyền thống áp dụng mô hình đa tầng, nhiều tổ chức cân bằng lẫn nhau, trong khi sàn giao dịch tiền điện tử tập trung (CEX) thể hiện đặc điểm tích hợp cao, gần như bao quát tất cả các chức năng trong một. Sự khác biệt trong cấu trúc này dẫn đến việc hai loại thị trường này có sự khác biệt rõ rệt về rủi ro tín dụng, rủi ro hoạt động, rủi ro thanh khoản và rủi ro đạo đức.
Trong hệ thống chứng khoán Hồng Kông, vốn của người dùng được gửi vào ngân hàng, sau đó chuyển vào tài khoản chuyên dụng của công ty chứng khoán tại ngân hàng. Công ty chứng khoán không thể trực tiếp sử dụng tài sản của khách hàng, việc lưu chuyển vốn cần tuân thủ nghiêm ngặt cơ chế "trở về nguyên lộ" và đối chiếu. Công ty chứng khoán chịu trách nhiệm đặt lệnh, sàn giao dịch chỉ có trách nhiệm kết nối, không tham gia tự doanh, và thanh toán trung ương (CCASS) thực hiện độc lập việc thanh toán. Ngân hàng nắm quyền điều phối vốn cuối cùng. Ủy ban Chứng khoán là cơ quan quản lý cao nhất, thực hiện giám sát tuân thủ toàn bộ quá trình. Hệ thống cân bằng khép kín này đã cách ly hiệu quả rủi ro, đảm bảo thị trường ổn định.
Ngược lại với các sàn giao dịch tiền điện tử, người dùng thường chỉ cần mở một tài khoản duy nhất trên nền tảng để thực hiện tất cả các thao tác. Sàn giao dịch đồng thời đảm nhận các chức năng môi giới, thanh toán, lưu ký và thậm chí là tạo lập thị trường, thiếu hiệu quả trong việc kiểm soát nội bộ và bên ngoài.
KYC và chống rửa tiền do sàn giao dịch tự chịu trách nhiệm (trong truyền thống do ngân hàng thực hiện);
Sàn giao dịch có thể nhìn thấy tất cả các lệnh treo và có thể thực hiện giao dịch tự doanh hoặc thao túng thị trường (cấm trong thị trường chứng khoán);
Tài sản của khách hàng và tài sản hoạt động bị trộn lẫn, rủi ro lạm dụng rõ ràng;
Cơ chế niêm yết đồng tiền thiếu tính minh bạch, không có người bảo lãnh hoặc luật sư và các bên giám sát thứ ba.
Mặc dù ngành công nghiệp đã áp dụng nhiều biện pháp quản lý rủi ro như giám sát bên thứ ba, bảo hiểm, nhưng chỉ cần cơ chế sổ cái vẫn không minh bạch và các cơ chế kiểm soát chưa được thiết lập, thì rất khó để loại bỏ rủi ro cấu trúc.
Giai đoạn phát triển của tài sản tiền điện tử cũng khác với chứng khoán truyền thống. Huy động vốn bằng token thường bao gồm các giai đoạn từ vòng hạt giống, vòng thiên thần đến IPO, và nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể tham gia rất sớm. Hiện tại, thực tiễn quản lý ở Hong Kong có xu hướng coi token là cổ phiếu trong giai đoạn IPO để quản lý, tuy có một số hợp lý, nhưng đã bỏ qua thuộc tính đầu tư và đặc điểm rủi ro của token ở giai đoạn sớm hơn.
Việc thực hiện cứng nhắc "quy tắc giống nhau" thực sự giống như "quản lý ô tô bằng quy tắc của xe ngựa", bề ngoài trật tự nhưng thực chất hạn chế phát triển và che giấu rủi ro thực sự. Quy định về tài sản mã hóa nên dựa trên bản chất kinh doanh và cấu trúc rủi ro, thực hiện các quy tắc khác biệt và tinh vi.
Ba, Khám Phá Lối Ra: Khung Quy Định Mới Lấy Tính Minh Bạch Làm Trung Tâm
Mặc dù tài chính truyền thống và tài chính tiền điện tử có sự khác biệt rõ rệt, nhưng "tính minh bạch" có thể được coi là nguyên tắc cơ bản chung, hỗ trợ cho cấu trúc quản lý trong thời đại hội nhập. Tính minh bạch không chỉ áp dụng cho các hệ thống tiền điện tử mà còn nên trở thành yêu cầu cơ bản cho tất cả các hoạt động giao dịch tài chính. Việc nâng cao tính xác minh và công khai của dữ liệu nhờ vào đổi mới công nghệ - như sổ cái trên chuỗi, công cụ kiểm toán AI, v.v. - là con đường hiệu quả để đạt được quản lý chi phí thấp và hiệu quả cao.
Triết lý minh bạch của Web3 có ý nghĩa truyền cảm hứng cho các sàn giao dịch truyền thống. Nếu có thể thúc đẩy các sàn giao dịch công khai sổ cái, sẽ giảm đáng kể độ phức tạp và chi phí quản lý. Nếu các sàn giao dịch tập trung có thể đạt được sự minh bạch tài sản có thể xác minh trên chuỗi, thì nút thắt lòng tin của chúng sẽ được giải quyết; trong khi đó, các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) mặc dù trải nghiệm vẫn còn hạn chế, nhưng do tính minh bạch gốc trên chuỗi nên được tin tưởng rộng rãi. Điều này cho thấy thị trường thực sự công nhận tính công khai mà công nghệ mang lại.
Cần lưu ý rằng, sự minh bạch không đồng nghĩa với hoàn toàn ẩn danh. DEX có thể bù đắp cho sự thiếu sót của giao dịch ẩn danh bằng cách giới thiệu cơ chế danh sách trắng KYC, kiềm chế giao dịch giả mạo và thao túng của robot. Tương tự, tài chính truyền thống cũng có thể hấp thụ những lợi ích của sự minh bạch trên chuỗi, nâng cao độ tin cậy của hệ thống hiện tại. Ví dụ, Sở giao dịch chứng khoán Hồng Kông hiện đã đạt được mức độ minh bạch trong cấp độ môi giới, trong tương lai có thể khám phá minh bạch ở cấp độ tài khoản người dùng (hỗ trợ hiển thị ẩn danh), từ đó tăng cường tính trung thực của thị trường.
Cơ chế tư vấn quy định hiện có chủ yếu hạn chế ở các kênh truyền thống, khó có thể phù hợp với tốc độ phát triển và đặc điểm văn hóa của ngành công nghiệp tiền điện tử. Cần thúc đẩy việc thiết lập cơ chế tương tác minh bạch giữa "quy định - cộng đồng - thị trường", tận dụng các nền tảng cộng đồng đã trưởng thành (như Discord, Telegram, v.v.) để tiến hành đánh giá công khai, điều trần chính sách và giám sát tuân thủ. Sức mạnh cộng đồng có thể như một cơ chế kiềm chế, bổ sung hiệu quả cho việc quản lý chính thức, đồng thời nâng cao tính phản hồi và độ chính xác của chính sách.
Sổ cái trong lĩnh vực tiền điện tử có tính khả năng kiểm toán tự nhiên, trong khi sổ sách tài chính truyền thống vẫn phụ thuộc vào việc báo cáo sau và kiểm tra mẫu. Việc sử dụng công cụ AI để giám sát sổ cái theo thời gian thực có thể tự động tạo ra các bản ghi giám sát không thể bị giả mạo, được nhúng dưới dạng "plugin" vào hệ thống hiện có mà không ảnh hưởng đến hoạt động bình thường. Mặc dù loại công cụ này bắt nguồn từ ngành tiền điện tử, nhưng nó cũng có giá trị cao đối với việc chuyển đổi hoạt động minh bạch của các tổ chức truyền thống. Tất nhiên, cũng cần thiết kế một cơ chế bảo vệ quyền riêng tư hợp lý để ngăn ngừa việc lạm dụng dữ liệu.
Bốn, xây dựng hệ thống quản lý phù hợp với thực tế và có tầm nhìn xa.
Tài sản tiền điện tử có nhiều thuộc tính như chứng khoán, hàng hóa, tiền tệ, và việc quản lý phân mảnh dễ dẫn đến sự chồng chéo hoặc khoảng trống. Hồng Kông nên thành lập một cơ quan điều phối liên ngành cấp cao, hoặc xác định rõ cơ quan chủ quản phụ trách, để tổng hợp việc xây dựng chính sách và hành động thực thi, tránh việc chần chừ trong quản lý dẫn đến tình trạng chảy máu nhân tài và dự án.
Hơn nữa, bản chất của tài chính tiền điện tử mang tính toàn cầu và tiên tiến, Hồng Kông nên chủ động tham gia và thậm chí dẫn dắt cuộc đối thoại và hợp tác về quy định xuyên biên giới, nhằm giành quyền phát ngôn trong việc xây dựng các quy tắc quốc tế.
Các nhà quản lý cần thực sự hiểu ngành. Đề xuất thành lập một ủy ban tư vấn bao gồm các chuyên gia lâu năm, chuyên gia công nghệ và học giả, các thành viên phải đáp ứng ít nhất một trong các điều kiện sau:
Đã từng dẫn dắt các dự án tiền điện tử nổi tiếng toàn cầu;
Có đóng góp nổi bật cho lý thuyết hoặc tiêu chuẩn ngành;
Thúc đẩy các sự kiện mốc quan trọng trong ngành;
Tiếp tục tham gia vào các hoạt động tiền điện tử và nắm giữ ít nhất 5 triệu USD tài sản tiền điện tử.
Ủy ban này nên có quyền phát ngôn thực chất trong việc xây dựng chính sách, đề xuất tỷ lệ bỏ phiếu của đại diện chính thức không vượt quá 50%, nhằm đảm bảo chính sách vừa có tính chuyên môn vừa có tính khả thi.
Hồng Kông nổi tiếng với tính linh hoạt của thị trường và hệ thống quy định thoải mái. Đối mặt với sự đổi mới trong lĩnh vực tiền điện tử, cơ quan quản lý nên duy trì sự khiêm tốn, cho phép "thử nghiệm trước", tập trung vào việc giám sát rủi ro hệ thống và xử lý vi phạm nghiêm trọng, thay vì phê duyệt trước cho mọi việc lớn nhỏ. Nên cho phép các sàn giao dịch tự quyết định quy tắc niêm yết đồng tiền, đồng thời tham khảo các hệ thống như nhà tài trợ, nhà phân tích, môi giới trong tài chính truyền thống để đạt được sự cân bằng thị trường.
Năm, Đề xuất chính sách: Ba chiến lược thúc đẩy Hong Kong trở thành trung tâm tài chính tiền điện tử
Để nắm bắt cơ hội lịch sử, Hồng Kông nên tập trung vào ba hướng chính là stablecoin, sàn giao dịch và đổi mới tài sản, triển khai các chính sách hệ thống:
Các stablecoin phổ biến hiện nay như USDT gặp phải những vấn đề như thiếu minh bạch trong dự trữ, phí giao dịch cao và ngưỡng đổi tiền. Hồng Kông có thể dựa vào hệ thống tỷ giá hối đoái liên kết, do Cục Quản lý Tiền tệ dẫn dắt phát hành USHK: các ngân hàng thương mại gửi USD, Cục Quản lý Tiền tệ phát hành stablecoin theo tỷ lệ 1:1, không có ngưỡng, không phí, được chính phủ bảo đảm tín nhiệm. Nếu có thể cho phép cư dân đại lục đổi USHK trong hạn mức ngoại tệ 50,000 USD, thì điều này có khả năng trở thành công cụ thanh toán xuyên biên giới được ưa chuộng, tạo dựng vị thế mới cho "đô la Hồng Kông".
Ứng dụng cốt lõi của hệ sinh thái tiền mã hóa là sàn giao dịch và stablecoin, hai yếu tố này hỗ trợ lẫn nhau. Hong Kong nên chủ động thu hút mười sàn giao dịch lớn nhất thế giới thiết lập trụ sở khu vực hoặc trung tâm hoạt động tại đây, làm rõ kỳ vọng chính sách, thiết lập thời gian chuyển tiếp, không điều tra các vấn đề tuân thủ trước đây, tạo ra một môi trường quản lý mở, an toàn và ổn định.
Ngoài việc mã hóa quyền sở hữu cổ phần và nợ truyền thống, cần chú ý đến thị trường gia tăng. Trong đó, thị trường đồ cổ có tiềm năng khổng lồ, tổng giá trị ước đạt hàng triệu tỷ, nhưng không thể quy mô hóa do khó xác định tính xác thực, giá cả bị bóp méo và khó lưu thông. Hồng Kông có thể dựa vào pháp trị và lợi thế chứng nhận để hỗ trợ xây dựng các tổ chức thẩm định và bảo hiểm cổ vật uy tín, thúc đẩy việc mã hóa tài sản đồ cổ, thông qua cơ chế định giá và giao dịch trên chuỗi, vượt qua những hạn chế của đấu giá truyền thống, từ đó chuyển từ thị trường ngách sang thị trường chính.
Triển khai chính sách visa và cư trú đặc thù:
Đóng góp 3 triệu đô la Hồng Kông tương đương với Bitcoin/ Ethereum (nắm giữ coin trên 1 năm) và đáp ứng yêu cầu cư trú, có thể nhận được hộ chiếu;
Các doanh nghiệp tiền mã hóa có thể nhận được visa làm việc bằng cách ký quỹ 1 Bitcoin và các phương thức khác, sau 7 năm cư trú nộp thuế có thể nhận được danh tính.
Chính sách như vậy không chỉ thu hút nhân tài mà còn có thể tích lũy dự trữ tài sản mã hóa chiến lược.
Hồng Kông cần nhanh chóng thoát khỏi tư duy quản lý "xe ngựa quản xe hơi", trong bối cảnh kiên định với pháp trị và kiểm soát rủi ro, cần thẳng thắn nhìn nhận tính đặc thù của ngành công nghiệp tiền điện tử, dựa trên nguyên tắc minh bạch, được hỗ trợ bởi cộng đồng chuyên môn, và lấy đổi mới thể chế làm động lực, cần xem xét và điều chỉnh lại ranh giới áp dụng của "cùng một loại hình kinh doanh, cùng một mức độ rủi ro, cùng một quy tắc", mới có thể chiếm lĩnh vị trí cao trong bối cảnh tài chính tiền điện tử toàn cầu mới.