Runes：Cách hoạt động của tiêu chuẩn token Bitcoin mới

4月20日，比特币迎来第四次减半时刻，伴随这一重要事件而来的是一项重大技术创新——Runes协议的推出。这一新标准为比特币网络引入了同质化代币的崭新解决方案，在不损害网络核心安全性和去中心化特征的前提下，拓展了比特币的应用潜力。

Từ đầu để hiểu về Runes协议

什么是Runes？简单来说，这是由Ordinals协议的创造者Casey Rodarmor开发的一套新规则，旨在让创建和管理代币变得更加便捷高效。相比过去繁琐的代币发行方式，Runes大幅简化了流程，同时降低了对区块链资源的消耗。

这个协议之所以特殊，在于它充分利用了比特币独特的技术架构。传统代币标准往往需要占用大量链上空间，而Runes仅用最少的数据就能完成相同的功能。

Cơ chế hoạt động kỹ thuật chi tiết

Mô hình UTXO và lưu trữ dữ liệu

Runes的核心在于与比特币的UTXO（未花费交易输出）系统深度融合。每笔交易中的输入和输出都被精确追踪，这样就能准确记录每个地址持有多少代币，有效防止重复花费的风险。

使用OP_RETURN输出是该协议的另一个巧妙设计。这个特殊的交易输出允许在交易中嵌入少量数据（最多80字节），而不会影响该输出的可花费性。代币ID、供应量和交易细节都被安全地存储在这个空间内。

Từ đúc đến chuyển nhượng

创建新代币的过程称为"etching"（刻画）。开发者需要设定代币的基本属性——包括名称、可分割性和最大供应量。这些信息通过Runestone（协议消息）被记录在区块链上。

后续的铸造和转移操作同样依靠嵌入式指令完成。这些指令明确指出代币转移的数量和接收方，使整个过程既简洁又透明。

Tại sao ra mắt vào thời điểm giảm halving của Bitcoin?

这个时机的选择并非偶然。比特币减半是吸引全球目光的重要事件，通常伴随矿工收益的调整。开发团队利用这一时期的高关注度，向社区介绍了一项扩展比特币功能的技术升级。

结果是显而易见的——交易费用随即大幅上升，反映出网络活动的激增和用户对新协议的浓厚兴趣。这一变化充分表明Runes在生态中产生了立竿见影的市场反应。

Ứng dụng thực tế và các ví dụ

Runes为各类项目提供了灵活的发行平台。社区驱动的迷因币特别受欢迎——它们常以非正式的方式启动，却能迅速积累人气和价值，吸引大众和加密专业人士的关注。

Runestone项目涵盖超过112,000个Ordinals资产。这些资产被免费分配给符合条件的收藏家，持有者还被承诺获得多次代币空投机会。

RSIC•GENESIS•RUNE则是另一个典型案例，它快速取得成功，市值曾达到3.25亿美元以上，充分展现了Runes作为代币发行工具的吸引力。

Hướng dẫn nhanh

Muốn sử dụng Runes？Dưới đây là các bước chính:

Trước tiên, học kỹ về nguyên lý hoạt động của协议，đặc biệt là cách mô hình UTXO và cơ chế OP_RETURN phối hợp để tối thiểu hóa việc chiếm dụng chuỗi.

Thứ hai, chọn ví Bitcoin hỗ trợ Runes. Các ví như ME Wallet có thể cung cấp chức năng theo dõi UTXO và tương tác với协议。

Thứ ba, đảm bảo trong ví có đủ Bitcoin. Là tài nguyên cần thiết cho phí giao dịch và các thao tác sau này, là nền tảng cho mọi tương tác với代币。

Thứ tư, học các thao tác cốt lõi như “etching” (tạo token mới), “minting” (đúc theo tham số đã định) và chuyển nhượng. Có thể thiết lập các thuộc tính như khả phân chia, ký hiệu và giới hạn cung cấp theo nhu cầu.

Cuối cùng, theo dõi các cập nhật của cộng đồng. Lấy thông tin mới nhất qua các kênh chính thức và mạng xã hội.

So sánh tiêu chuẩn Runes vs BRC-20 vs SRC-20 vs ARC-20

Phương án lưu trữ dữ liệu

Các tiêu chuẩn token khác nhau sử dụng các phương pháp ghi dữ liệu khác nhau. Runes qua mô hình UTXO phối hợp OP_RETURN, đạt hiệu quả cao, linh hoạt và ảnh hưởng tối thiểu đến tải trọng chuỗi.

BRC-20 dựa vào cơ chế khắc chữ của Ordinals, ghi dữ liệu trực tiếp vào phần chứng nhận của một Satoshi, dễ gây ra tình trạng phình to của blockchain.

SRC-20 cũng dựa trên UTXO, nhưng nhấn mạnh tính bất biến của dữ liệu — một khi đã ghi thì vĩnh viễn tồn tại, không thể sửa đổi.

ARC-20 dựa trên giao thức Atomicals, liên kết mỗi token với một Satoshi cụ thể, dùng giá trị của Bitcoin để đảm bảo tính xác thực của dữ liệu.

Tính linh hoạt và khả năng mở rộng

Lợi thế của Runes nằm ở việc tối thiểu hóa dữ liệu cần lưu trữ và không cần token riêng, giúp tích hợp dễ dàng hơn với hạ tầng Bitcoin hiện có.

BRC-20 do thiếu chức năng hợp đồng thông minh và dựa vào Ordinals, hạn chế về tính linh hoạt, dẫn đến chi phí giao dịch cao hơn.

SRC-20 cung cấp tính bền vững của dữ liệu, nhưng tính bất biến mang lại thách thức về khả năng mở rộng, có thể làm tăng chi phí giao dịch của người dùng.

ARC-20 cung cấp nhiều tự do hơn trong phát hành và quản lý token, hỗ trợ cả mô hình phi tập trung và phát hành trực tiếp.

Mức độ áp dụng và các trường hợp sử dụng

Runes được sử dụng rộng rãi từ các token meme cộng đồng đến các công cụ tài chính phức tạp — như stablecoin và token chức năng. Quy trình tạo đơn giản và hiệu quả về tài nguyên giúp các nhà phát triển dễ dàng ra mắt dự án, mở rộng cơ sở người dùng.

BRC-20 do ra mắt sớm và khả năng tương thích với hệ sinh thái Bitcoin, được ứng dụng trong các lĩnh vực từ sưu tập kỹ thuật số đến token hóa tài sản.

SRC-20 dù có lợi thế trong các trường hợp cần ghi vĩnh viễn, nhưng tỷ lệ sử dụng chung còn hạn chế.

ARC-20 tiêu chuẩn mới, với đặc tính phát hành phi tập trung và lưu trữ vĩnh viễn, có thể tìm thấy nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực yêu cầu xác thực và lưu trữ dữ liệu lâu dài.

Mối quan hệ giữa Runes và Bitcoin Ordinals

Hai giao thức đều tận dụng khả năng lưu trữ dữ liệu của Bitcoin, nhưng cách thực hiện khác nhau về bản chất. Ordinals khắc dữ liệu trực tiếp vào một Satoshi, còn Runes lưu trữ thông tin hoạt động token qua OP_RETURN, tránh chiếm dụng Satoshi.

Thách thức đặt ra

Vấn đề tích hợp mạng lưới

Hạ tầng Bitcoin hiện tại chủ yếu tối ưu cho các giao dịch đơn giản, chưa phù hợp hoàn toàn với các thao tác token phức tạp. Điều này có nghĩa là dù Runes đã đơn giản hóa quy trình, vẫn cần vượt qua các vấn đề về hỗ trợ rộng rãi của node và phần mềm ví.

Các cân nhắc về công nghệ

Thách thức mở rộng: Dù Runes cố gắng tối thiểu hóa dữ liệu, khi số lượng token tăng mạnh, ảnh hưởng đến hiệu suất chung của mạng vẫn cần theo dõi. Giao thức cần chứng minh khả năng xử lý lượng lớn giao dịch mà không làm giảm hiệu năng của mạng.

Rủi ro an ninh: Giao thức mới luôn đối mặt với các bài kiểm tra về bảo mật. Bảo vệ token Runes khỏi các cuộc tấn công và lỗ hổng là nhiệm vụ hàng đầu, đặc biệt trong bối cảnh Bitcoin giữ vị trí quan trọng trong hệ sinh thái.

Biến động phí: Sau halving, phí giao dịch Bitcoin từng tăng vọt lên 170 USD. Lịch sử cho thấy khi các tiêu chuẩn mới như BRC-20 nổi bật, tắc nghẽn mạng làm phí tăng cao. Khi Runes trở nên phổ biến, phí cao điểm có thể xảy ra, làm tăng chi phí tạo và chuyển token, cản trở việc mở rộng quy mô.

Triển vọng tương lai

Kể từ khi ra mắt, Runes đã gây ra các phản ứng trái chiều trong cộng đồng Bitcoin. Những người sáng tạo ca ngợi tiềm năng mở rộng chức năng của Bitcoin, trong khi các phe bảo thủ lo ngại rằng nó làm phức tạp hóa các mô hình giao dịch đơn giản, mang lại rủi ro chưa rõ.

Đội ngũ phát triển đang tập trung cải thiện độ ổn định của协议 và tăng cường các cơ chế an toàn để xóa bỏ các lo ngại này.

Về lâu dài, Runes có tiềm năng nâng cao đáng kể tính thực tiễn của Bitcoin. Nó có thể giúp Bitcoin cạnh tranh mạnh mẽ hơn với các blockchain hỗ trợ các công cụ tài chính phức tạp và ứng dụng phi tập trung. Việc mở rộng chức năng này có thể thu hút các nhà phát triển và người dùng mới, những người muốn xây dựng dự án token dựa trên độ an toàn và tính thanh khoản của Bitcoin.

Khi các nhà phát triển liên tục thử nghiệm và áp dụng Runes, chúng ta có thể mong đợi sự tích hợp sâu hơn vào hệ sinh thái, bao gồm tối ưu giao diện ví và nâng cao trải nghiệm người dùng, giúp các tương tác token trở nên trực quan và tiện lợi như chuyển khoản Bitcoin thông thường.