5 Nguyên Tắc Chọn Cổ Phiếu Có Tiềm Năng Bằng Thước Đo EPS

2025-12-26 11:16:45

EPS Là Chỉ Số Gì Và Tại Sao Nhà Đầu Tư Cần Biết?

Khi tham gia thị trường chứng khoán, câu hỏi đầu tiên mà nhà đầu tư cần trả lời là: doanh nghiệp này có thực sự sinh lợi hay không? Đó chính là lúc chỉ số EPS (Earnings Per Share) phát huy tác dụng.

EPS là thước đo khả năng tạo lợi nhuận của mỗi cổ phiếu, cho biết doanh nghiệp kiếm được bao nhiêu tiền trên mỗi cổ phiếu đang lưu hành. Công thức tính khá đơn giản:

EPS = (Thu nhập ròng - Cổ tức ưu đãi) / Tổng số cổ phiếu đang lưu động

Hoặc cách khác: Lợi nhuận sau thuế = Tổng doanh thu - Tổng chi phí - Thuế TNDN

Chỉ số EPS không phải chỉ dùng để phân tích hiệu suất kinh doanh, mà còn giúp nhà đầu tư đánh giá xu hướng giá cổ phiếu và lợi nhuận tiềm năng của khoản đầu tư.

Cách Đọc EPS Qua Hai Năm Kinh Doanh

Để hiểu rõ hơn, hãy xem xét trường hợp công ty A:

Năm 2020: Lợi nhuận thuần $1.000 ÷ 1.000 cổ phiếu = EPS = $1

Năm 2021: Lợi nhuận thuần $1.500 ÷ 1.000 cổ phiếu = EPS = $1,5

Mặc dù số lượng cổ phiếu không thay đổi, EPS tăng 50% cho thấy hoạt động kinh doanh phát triển tích cực, lợi nhuận gia tăng. Thị trường thường kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ tăng dài hạn. Tuy nhiên, điều này không áp dụng cho ngắn hạn, khi tâm lý thị trường có thể ngược lại xu hướng cơ bản.

Sức Ảnh Hưởng Của Tâm Lý Thị Trường Với EPS

Chỉ số EPS tăng không tự động chuyển thành tăng giá cổ phiếu trong thời gian ngắn. Giá cổ phiếu ngắn hạn (dưới 1 năm) chịu tác động lớn từ yếu tố tâm lý thị trường hơn là dữ liệu cơ bản:

Thị trường lạc quan: Dòng tiền chảy vào các kênh đầu tư rủi ro (bất động sản, chứng khoán, ngoại hối), cổ phiếu tăng giá
Thị trường bi quan: Nhà đầu tư tránh rủi ro, dòng tiền rút khỏi chứng khoán, cổ phiếu giảm giá

Hiện tượng này thường kéo dài 6-12 tháng. Chỉ khi nhìn xa hơn 5 năm, chỉ số EPS mới phản ánh đúng xu hướng giá cổ phiếu thực sự.

Bảng tổng hợp tác động:

Giai đoạn	EPS Tăng	EPS Giảm
Ngắn hạn (< 1 năm)	Tùy tâm lý thị trường	Tùy tâm lý thị trường
Dài hạn (> 5 năm)	Cổ phiếu tăng	Cổ phiếu giảm

Năm Nguyên Tắc Chọn Cổ Phiếu Có Tiềm Năng

Không nên dựa vào EPS đơn lẻ. Để tăng tỷ lệ thành công, kết hợp nhiều chỉ báo:

Chỉ số EPS cao - Cho thấy khả năng sinh lợi mạnh mẽ
Hoạt động kinh doanh ổn định - Thu nhập dự đoán được, không biến động quá lớn
Tỷ lệ cổ tức ổn định và có xu hướng tăng - Dấu hiệu công ty tự tin về tương lai (McDonald là ví dụ: tăng cổ tức liên tục trong 43 năm)
Hệ số P/E thấp - Giá cổ phiếu chưa bị đánh giá quá cao
Chính sách mua lại cổ phần - Doanh nghiệp tự tin tái đầu tư vào bản thân

Mối Liên Hệ Giữa Doanh Thu Và EPS

Quy luật cơ bản: Doanh thu tăng → Lợi nhuận sau thuế tăng → EPS tăng → Giá cổ phiếu tăng

Nhìn vào tổng doanh thu của doanh nghiệp giúp bạn phân biệt lợi nhuận thực sự từ hoạt động kinh doanh với lợi nhuận từ các nguồn khác (bán tài sản, đất đai, xưởng sản xuất). Doanh thu lớn và tăng liên tục là dấu hiệu công ty có khả năng tạo giá trị thực.

EPS Và Cổ Tức: Tín Hiệu Về Sức Khỏe Tài Chính

Cổ tức là phần lợi nhuận chia cho cổ đông. Khi doanh nghiệp có lãi tốt và sức khỏe tài chính vững chắc, họ thường chia cổ tức. Thị trường sử dụng quyết định phát cổ tức làm tín hiệu về tình trạng tài chính và triển vọng tương lai của công ty. Tỷ lệ phân chia tùy thuộc vào chính sách của mỗi doanh nghiệp.

Chỉ Số P/E: Công Cụ Đánh Giá Định Giá Cổ Phiếu

Chỉ số P/E là tỷ lệ giá cổ phiếu chia cho EPS:

P/E = Giá cổ phiếu ÷ EPS

P/E > 25: Cổ phiếu được định giá quá cao
P/E < 12: Cổ phiếu được định giá quá thấp

P/E giống như một “thước đo thời gian” giúp nhà đầu tư ước tính bao lâu sẽ hoàn vốn. Tuy nhiên, mỗi ngành có đặc tính khác nhau, cần xem xét P/E trong bối cảnh toàn bộ lĩnh vực.

Chiến Lược Mua Lại Cổ Phần Và Tác Động Đến EPS

Mua lại cổ phiếu là khi doanh nghiệp mua lại các cổ phiếu đang lưu hành trên thị trường. Chiến lược này nhằm giảm số lượng cổ phiếu phát hành, từ đó tăng lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu mà không cần tăng lợi nhuận tuyệt đối.

Ví dụ cụ thể:

2018: Doanh nghiệp AAA có lợi nhuận $40 và 40 cổ phiếu lưu hành → EPS = $1 (giá ~$40/cổ)
2019-2020: Mua lại 20 cổ phiếu, lợi nhuận vẫn $40 nhưng chỉ còn 20 cổ phiếu → EPS = $2 (giá có thể tăng lên ~$80/cổ)

Với cùng lợi nhuận, doanh nghiệp mua lại cổ phiếu thường có giá tăng cao hơn so với không mua lại. Ngoài ra, đây cũng là cơ hội tốt cho các cổ đông hiện tại điều chỉnh danh mục hoặc chốt lời.

Những Lưu Ý Quan Trọng Khi Sử Dụng EPS

Không Đánh Giá EPS Trong 1-2 Năm

EPS chỉ phản ánh hình ảnh tài chính tức thời, không giải thích được doanh nghiệp kiếm tiền như thế nào. Một công ty có thể bán tài sản (đất, xưởng) để bù đắp lỗ hoạt động kinh doanh, khiến EPS tăng nhưng cổ phiếu không đáng đầu tư.

EPS Tăng Không Phải Lúc Nào Cũng Tốt

Netflix (NFLX) là minh chứng rõ ràng: EPS tăng liên tục nhưng công ty gặp vấn đề dòng tiền (cash flow) - nợ ngày càng nhiều, vốn dần cạn kiệt. Một doanh nghiệp có thể báo cáo lợi nhuận cao trên giấy tờ nhưng thực tế lại thiếu tiền mặt để hoạt động và trả nợ.

Kết luận: Khi phân tích cổ phiếu, hãy xem xét EPS trong bối cảnh dài hạn (5+ năm), kết hợp với dòng tiền, doanh thu, cổ tức, và P/E để có quyết định đầu tư sáng suốt.

Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.