Thị Trường FX là gì? Nên đầu tư Forex tại Việt Nam hay không?

Bản chất của thị trường Forex

Thị trường ngoại hối (Forex) đã hoạt động hàng thập kỷ, gắn liền với các giao dịch thương mại quốc tế, nhưng với nhiều nhà đầu tư Việt Nam, đây vẫn còn là một lĩnh vực khá xa lạ. Những câu hỏi mà hầu hết các trader đặt ra là: Bản chất của thị trường này là gì? Có nên tham gia hay không? Đặc biệt ở một thị trường tài chính đang phát triển như Việt Nam, thị trường Forex vẫn còn gây ra nhiều lo ngại cho các nhà đầu tư.

Khác với thị trường chứng khoán, thị trường ngoại hối mang tính toàn cầu và không tập trung ở một sàn giao dịch cụ thể tại mỗi quốc gia. Để tham gia vào thị trường FX, các nhà đầu tư phải tiếp cận thị trường OTC (Over-The-Counter) thông qua các công ty môi giới quốc tế.

Quy mô và tính thanh khoản của thị trường FX

Thị trường Forex là thị trường tài chính lớn nhất toàn cầu với khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày đạt 6,6 nghìn tỷ USD (theo thống kê năm 2020). Đây cũng là thị trường có tính thanh khoản cao nhất trên thế giới, điều này có nghĩa là số lượng người chơi khổng lồ làm cho không ai có thể thao túng được giá.

Những người tham gia thị trường Forex

Ban đầu, thị trường ngoại hối là sân chơi của các tổ chức tài chính lớn, ngân hàng trung ương, và các công ty xuất nhập khẩu. Họ sử dụng Forex để phòng chống biến động tỷ giá trong các hợp đồng quốc tế, bảo vệ khỏi lạm phát, và lưu trữ giá trị khi xảy ra bất ổn chính trị.

Khi các hoạt động thương mại quốc tế phát triển mạnh, nhu cầu đa dạng hóa đầu tư của nhà đầu tư cá nhân tăng cao, thị trường Forex dần trở thành một kênh đầu tư được xem xét. Mặc dù khối lượng giao dịch của các nhà đầu tư cá nhân vẫn còn thấp so với các tổ chức, nhưng sự hấp dẫn về tính thanh khoản và biến động của thị trường FX đang thu hút ngày càng nhiều trader tham gia.

Giao dịch Forex ở Việt Nam - Vấn đề pháp lý

Trạng thái pháp lý hiện tại

Ở Việt Nam, nhà nước vẫn quản lý chặt chẽ dự trữ ngoại hối, do đó quyền giao dịch ngoại hối chỉ được cấp phép cho các ngân hàng. Hiện nay, không có bất kỳ sàn giao dịch Forex nào được cấp phép hoạt động tại Việt Nam, và việc thành lập những sàn này vẫn chưa được pháp luật cho phép.

Tuy nhiên, giao dịch Forex không phải là phạm pháp. Các nhà đầu tư cá nhân hoàn toàn có quyền tham gia giao dịch ngoại hối với mục đích đầu tư thông qua các công ty môi giới quốc tế được cấp phép bởi các cơ quan có thẩm quyền ở các quốc gia cho phép Forex.

Điểm quan trọng cần lưu ý: Nếu bạn giao dịch thông qua một công ty môi giới “được cấp phép bởi Việt Nam” thì đó là vi phạm pháp luật, vì nhà nước Việt Nam không cho phép thành lập công ty môi giới Forex. Để an tâm, bạn nên chọn các công ty môi giới quốc tế uy tín được cấp phép bởi các tổ chức quản lý chứng khoán trong các quốc gia có quy định pháp lý rõ ràng về Forex.

Vấn đề thuế

Hiện tại, Việt Nam chưa có chính sách rõ ràng cho phép giao dịch ngoại hối, do đó chưa đặt ra vấn đề về thuế thu nhập cá nhân đối với các giao dịch FX. Tuy nhiên, đây vẫn là một lĩnh vực chưa được pháp lệnh quy định rõ ràng tại Việt Nam, nên các nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ càng trước khi tham gia.

Các cặp tiền tệ được giao dịch nhiều nhất

Theo khảo sát của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) năm 2019, dưới đây là top 10 cặp tiền tệ được giao dịch nhiều nhất trên thị trường FX:

Cách mở tài khoản giao dịch Forex

Thị trường Việt Nam đang trở thành điểm thu hút của nhiều công ty môi giới ngoại hối quốc tế. Tuy nhiên, trên không gian mạng có hơn 100.000 sàn giao dịch trực tuyến, trong đó có những nền tảng uy tín nhưng cũng có những sàn lừa đảo. Để tránh rủi ro, bạn nên đánh giá một công ty môi giới dựa trên các tiêu chí:

• Uy tín và bảo mật: Kiểm chứng giấy phép từ các cơ quan quản lý chứng khoán quốc tế (như ASIC, CMA, FCA…)
• Chi phí giao dịch: So sánh spread, commission, và các phí khác
• Dịch vụ gửi/rút tiền: Các phương thức thanh toán, thời gian xử lý
• Nền tảng giao dịch: Độ ổn định, tính năng phân tích, trải nghiệm người dùng
• Tốc độ thực hiện lệnh: Đặc biệt quan trọng trong điều kiện thị trường biến động
• Hỗ trợ khách hàng: Chất lượng dịch vụ và khả năng hỗ trợ tiếng Việt

Các bước mở tài khoản

1. Tạo tài khoản trực tuyến: Chọn tài khoản demo (luyện tập) hoặc tài khoản thực (giao dịch thực tế)
2. Lựa chọn thị trường: Chọn cặp tiền tệ hoặc công cụ tài chính bạn muốn giao dịch
3. Mở vị thế: Quyết định mua (long) hay bán (short) dựa trên phân tích của bạn
4. Thiết lập quản lý rủi ro: Xác định kích thước vị thế, mức chốt lời (take profit) và dừng lỗ (stop loss)
5. Xác nhận giao dịch: Hoàn tất các bước cần thiết để giao dịch được thực hiện

Những tin tức quan trọng ảnh hưởng đến thị trường FX

Mỗi loại tiền tệ có những yếu tố tác động riêng, nhưng có 5 thông tin kinh tế chính ảnh hưởng đến tất cả các cặp tiền tệ:

1. Quyết định lãi suất của các ngân hàng trung ương

Lãi suất được xem là “giá của đồng tiền”. Tăng lãi suất tức là tăng giá tiền tệ, giảm lãi suất tức là giảm giá tiền tệ. Đây là thông tin quan trọng nhất, tác động ngay lập tức đến biến động giá các cặp FX.

2. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP)

Khi GDP giảm dưới mức kỳ vọng, giá trị tiền tệ có xu hướng giảm. Ngược lại, GDP vượt kỳ vọng sẽ làm tiền tệ tăng giá.

3. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và lạm phát

Các chỉ số này đo lường gián tiếp giá trị tiền tệ thông qua sức mua. CPI hay lạm phát cao thường dẫn đến tăng lãi suất, nhằm kiềm chế lạm phát.

4. Tỷ lệ thất nghiệp

Chỉ số này ảnh hưởng gián tiếp đến quyết định lãi suất của ngân hàng trung ương. Việc làm tăng dẫn đến lãi suất tăng. Các chỉ số ADP và NFP của Mỹ được phát hành hàng tháng và rất quan trọng.

5. Thông tin từ Ủy ban Thị trường Mở Mỹ (FOMC)

Mỗi tháng, FOMC họp để thiết lập lãi suất. Sau đó họ đưa ra thông báo về điều kiện kinh tế và hiệu quả chính sách tiền tệ. Các quyết định của FOMC có thể gây biến động lớn - ví dụ ngày 18/3/2015, cặp EURUSD tăng 400 pips trong vài phút sau khi FOMC đưa ra nhận định tiêu cực về USD.

Để cập nhật những thông tin kinh tế quan trọng, bạn nên theo dõi các lịch kinh tế chuyên dụng cung cấp dữ liệu và phân tích ảnh hưởng đến từng cặp tiền tệ.

Giờ giao dịch thị trường Forex

Thị trường Forex hoạt động 24/5 (24 giờ, 5 ngày một tuần) nhờ vào hệ thống giao dịch toàn cầu. Dưới đây là giờ giao dịch của các sàn chính (theo giờ Việt Nam):

Mỗi sàn giao dịch khi mở cửa sẽ tạo ra biến động mạnh cho các cặp tiền tệ liên quan. Chẳng hạn, khi Sydney mở, AUD biến động nhiều; khi London mở, các cặp tiền Châu Âu sôi động hơn. Thông qua một nền tảng giao dịch trực tuyến, bạn có thể tiếp cận tất cả 4 sàn và gần như giao dịch Forex liên tục 24h/ngày, 5 ngày/tuần.

Có nên chơi Forex? Những điều cần lưu ý

Yếu tố quan trọng nhất khi quyết định có giao dịch Forex hay không ở Việt Nam là vấn đề pháp lý. Như đã phân tích, giao dịch Forex ở Việt Nam vẫn còn những khoảng trống pháp luật chưa được quy định rõ ràng.

Forex là thị trường tài chính lớn nhất thế giới với tính thanh khoản vô cùng cao. Mọi thông tin kinh tế đều tạo ra thanh khoản và làm giá các cặp tiền tệ dao động mạnh mẽ. Những đặc tính này khiến Forex trở thành một thị trường hấp dẫn cho các nhà đầu tư seeking lợi nhuận.

Nếu bạn muốn tham gia vào thị trường này, điều quan trọng nhất là lựa chọn một công ty môi giới quốc tế uy tín, được cấp phép hợp pháp bởi các cơ quan quản lý chứng khoán trong các quốc gia có quy định pháp lý rõ ràng. Các tổ chức như ASIC (Úc), FCA (Anh), CMA (Cyprus) là những cơ quan uy tín có thẩm quyền cấp phép.

Với sự phát triển của công nghệ, các nền tảng giao dịch ngày nay cung cấp hơn 400 công cụ tài chính từ ngoại hối, tiền điện tử, hàng hóa, đến chỉ số chứng khoán. Bạn có thể bắt đầu với số tiền nạp thấp, không hoặc rất ít phí hoa hồng, và sử dụng đòn bẩy để tối ưu hóa vốn.

Kết luận: Giao dịch Forex không phạm pháp nếu bạn chọn công ty môi giới quốc tế uy tín. Tuy nhiên, hiểu rõ về thị trường, quản lý rủi ro, và có kế hoạch giao dịch rõ ràng là yếu tố then chốt để thành công trong thị trường FX.