Tổng Quan Về Giao Dịch Ngoại Hối Forex Và Cách Bắt Đầu Hành Trình Của Bạn

Ngoại Hối Forex Là Gì? Những Khái Niệm Cơ Bản

Trong những năm qua, lĩnh vực giao dịch ngoại hối đã trở thành một trong những thị trường tài chính hấp dẫn nhất tại Việt Nam. Hàng chục nghìn nhà đầu tư mỗi ngày tham gia vào thị trường này, nhưng nhiều người vẫn còn hiểu lầm về khái niệm ngoại hối là gì.

Ngoại hối (Forex hoặc FX) không đơn thuần chỉ là một loại tiền tệ. Theo Wikipedia, ngoại hối có thể bao gồm:

• Ngoại tệ: USD, EUR, AUD, GBP, JPY…
• Công cụ thanh toán quốc tế: Thẻ ngân hàng quốc tế, séc, hối phiếu
• Chứng chỉ giá trị quốc tế: Trái phiếu chính phủ, cổ phiếu công ty đa quốc gia
• Tiền mã hóa: Bitcoin, Ethereum và các loại tiền tệ kỹ thuật số khác
• Kim loại quý: Vàng cũng được xem là một dạng ngoại hối

Trong bối cảnh thị trường tài chính hiện đại, khi người ta nói đến thị trường giao dịch ngoại hối Forex, họ chủ yếu đề cập tới một nền tảng phi tập trung nơi các nhà tham gia có thể mua, bán và trao đổi các cặp tiền tệ với nhau, phục vụ nhiều mục đích từ xuất nhập khẩu, phòng hộ rủi ro đến đầu cơ kiếm lợi.

Giao Dịch Ngoại Hối Diễn Ra Như Thế Nào?

Giao dịch ngoại hối là hoạt động mua bán, trao đổi các đồng tiền khác nhau. Mục đích của mỗi nhóm tham gia thị trường có thể khác nhau. Các ngân hàng trung ương tham gia để duy trì ổn định tiền tệ quốc gia, trong khi các nhà đầu tư cá nhân chủ yếu có mục đích duy nhất: tận dụng những biến động tỷ giá hối đoái để tạo ra lợi nhuận.

Thị trường ngoại hối Forex là một trong những thị trường năng động nhất thế giới, với khối lượng giao dịch trung bình hằng ngày đạt khoảng 5,3 nghìn tỷ USD. Quy mô khổng lồ này khiến các thị trường khác như chứng khoán hay trái phiếu trở nên nhỏ bé khi so sánh. Chính vì tính biến động liên tục của giá tỷ giá, thị trường Forex tạo ra những cơ hội kiếm tiền vô tận khi bạn mua bán các cặp tiền tệ.

Những Tài Sản Bạn Có Thể Giao Dịch Trên Thị Trường Forex

Tiền Tệ Được Giao Dịch Theo Cặp

Hàng hóa chính trên thị trường ngoại hối là TIỀN TỆ, và chúng luôn được giao dịch dưới dạng từng cặp. Ví dụ: EUR/USD.

Trong cặp này, EUR là tiền Euro của khối EU, USD là đô la Mỹ. Vì tỷ giá hối đoái giữa hai đồng tiền này biến động liên tục dưới tác động của nhiều yếu tố kinh tế, địa chính trị, điều này tạo ra cơ hội giao dịch không ngừng cho bất kỳ ai muốn tham gia.

Hai Thành Phần Cơ Bản Của Tỷ Giá Hối Đoái

Base Currency (Đồng Yết Giá): Đơn vị tiền tệ đứng bên trái của cặp tỷ giá, thể hiện giá của nó so với đồng tiền còn lại.

Ví dụ: Nếu cặp EUR/USD là 1.1500, nghĩa là 1 EUR = 1.1500 USD

Quote Currency (Đồng Định Giá): Đơn vị tiền tệ đứng bên phải trong cặp tỷ giá, còn được gọi là counter currency hoặc pip currency.

Các Cặp Tiền Tệ Chính Trên Thị Trường

Mặc dù có hơn 30 loại tiền tệ lớn được giao dịch trên Forex, tuy nhiên có một số cặp tiền tệ chiếm đến 85% giá trị thị trường và có mức thanh khoản rất cao. Những cặp này được gọi là các cặp tiền tệ chính:

Các sàn giao dịch uy tín hiện nay không chỉ cung cấp giao dịch Forex mà còn tích hợp nhiều loại tài sản khác như Chỉ số Chứng Khoán, Hàng Hóa, Vàng, Tiền Mã Hóa để nhà đầu tư có sự đa dạng trong lựa chọn.

Bắt Đầu Hành Trình Giao Dịch Forex Của Bạn: Hướng Dẫn Từng Bước

Bước 1: Nắm Vững Các Thuật Ngữ Cơ Bản Về Forex

Trước khi tham gia thị trường, bạn cần hiểu những khái niệm được sử dụng hàng ngày trong giao dịch:

Long (Mua): Khi bạn mua một loại tiền tệ với kỳ vọng giá sẽ tăng. Lợi nhuận của bạn sẽ tăng theo mỗi biến động giá lên, và bạn sẽ bị lỗ nếu giá đi ngược lại.

Short (Bán): Khi bạn bán khống một loại tiền tệ với dự đoán rằng nó sẽ giảm giá. Lợi nhuận tăng theo sự giảm giá, nhưng bạn sẽ lỗ nếu giá tăng.

Leverage (Đòn Bẩy): Một công cụ cho phép bạn giao dịch với khối lượng tiền lớn hơn số tiền bạn thực sự có. Được biểu thị dưới dạng tỷ lệ như 50:1, 100:1, hoặc 200:1. Với đòn bẩy 200:1, bạn chỉ cần 60 USD ký quỹ để giao dịch $12,000.

Margin (Tiền Ký Quỹ): Số tiền bạn cần ký quỹ với sàn giao dịch để mở và duy trì các giao dịch trên thị trường. Sàn sẽ tự động giữ khoản tiền này từ tài khoản của bạn.

Pip (Điểm Thập Phân): Thể hiện sự thay đổi nhỏ nhất trong tỷ giá của một cặp tiền tệ, được chi tiết đến phần nghìn. Nếu EUR/USD thay đổi từ 1.2000 lên 1.2005, đó là thay đổi 5 pip.

Spread (Chênh Lệch Giá): Sự chênh lệch giữa giá mua (bid) và giá bán (ask), được tính bằng pip. Đây là nguồn thu chính của các sàn giao dịch.

Lot (Lô): Kích thước đơn vị giao dịch mà bạn mua hoặc bán. Hiện nay bạn có thể giao dịch từ nano (100 đơn vị), micro (1,000 đơn vị), mini (10,000 đơn vị), đến lô chuẩn (100,000 đơn vị).

Bước 2: Hiểu Các Loại Thị Trường Forex Khác Nhau

Có nhiều cách để giao dịch ngoại hối:

Spot Forex Market (Thị Trường Hối Đoái Giao Ngay): Thực hiện giao dịch theo giá thỏa thuận và thanh toán ngay hoặc trong 2 ngày làm việc. Thị trường này bao gồm ngân hàng, cơ quan tài chính và được coi là lớn nhất. Tại Việt Nam, giao dịch Spot Forex bị cấm.

Forex CFD (Hợp Đồng Chênh Lệch): Hợp đồng giữa hai bên thỏa thuận về sự chênh lệch giá trị của tài sản. CFD cho phép bạn đầu cơ trên các thị trường khác nhau mà không cần sở hữu tài sản thực. Tại Việt Nam, 99% các sàn Forex hoạt động theo mô hình này. Tuy không bị cấm, bạn nên lựa chọn sàn được cấp phép bởi các cơ quan quản lý quốc tế như ASIC, FCA, CySEC để đảm bảo an toàn.

Currency Futures (Hợp Đồng Tương Lai): Hợp đồng để đổi một loại tiền này sang một loại khác vào một ngày cụ thể trong tương lai với mức giá được xác định trước. Thị trường này không phổ biến tại Việt Nam.

Currency Options (Quyền Chọn FX): Công cụ cho phép bạn dự đoán giá của một tài sản sẽ tăng hay giảm so với mức giá cố định tại thời điểm kết thúc. Nếu dự đoán đúng, bạn kiếm lợi nhuận; sai sẽ mất tiền. Thị trường này cũng không phổ biến ở Việt Nam.

Currency ETFs (Quỹ Giao Dịch Trao Đổi): Các quỹ theo dõi giá trị tương đối của một loại tiền tệ so với đô la Mỹ hoặc một giỏ tiền tệ. Không phổ biến tại Việt Nam.

Bước 3: Lựa Chọn Sàn Giao Dịch Uy Tín

Sàn Forex phù hợp cần được xét trên nhiều tiêu chí:

• Uy Tín: Được cấp phép bởi cơ quan quản lý quốc tế (bắt buộc)
• Phí Giao Dịch: Thấp và cạnh tranh
• Hoa Hồng Môi Giới: Mức hợp lý
• Sản Phẩm Giao Dịch: Phù hợp với nhu cầu của bạn
• Nền Tảng Giao Dịch: Đơn giản, dễ sử dụng
• Hỗ Trợ Khách Hàng: Chuyên nghiệp và kịp thời

Bước 4: Mở Tài Khoản Giao Dịch

Để mở tài khoản, bạn cần cung cấp:

• Giấy tờ nhân dân/Hộ chiếu (2 mặt)
• Email và số điện thoại liên lạc
• Tài khoản ngân hàng

Sàn giao dịch sẽ xác minh danh tính và thông tin của bạn trước khi kích hoạt tài khoản.

Bước 5: Chọn Cặp Tiền Tệ Để Giao Dịch

Sau khi tài khoản được kích hoạt, bạn sẽ chọn cặp tiền tệ mình muốn giao dịch. Phân tích xem tỷ giá sẽ tăng hay giảm dựa trên:

Dự Đoán Tình Hình Kinh Tế: Nếu bạn tin rằng kinh tế Mỹ sẽ yếu đi, điều này sẽ tác động tiêu cực đến đô la Mỹ. Bạn có thể bán USD để đổi lấy tiền tệ của quốc gia có nền kinh tế mạnh hơn.

Vị Thế Thương Mại Quốc Gia: Nếu một đất nước xuất khẩu nhiều hàng hóa có nhu cầu cao, nó sẽ thu về nhiều tiền tệ ngoại hối, kích thích nền kinh tế phát triển, làm tăng giá trị tiền tệ.

Tình Hình Chính Trị: Sự kiện chính trị như bầu cử, thay đổi lãi suất, hoặc thắt chặt tiền tệ có thể ảnh hưởng đáng kể đến giá tiền tệ.

Bước 6: Xác Định Số Tiền Ký Quỹ

Tùy theo chính sách của sàn giao dịch, bạn có thể giao dịch một lượng tiền lớn với ký quỹ nhỏ. Ví dụ, với yêu cầu ký quỹ 1%, để giao dịch 100,000 USD, bạn chỉ cần ký quỹ 1,000 USD.

Lợi nhuận hoặc lỗ sẽ được cộng hay trừ từ số tiền ký quỹ này. Một quy tắc hữu ích là bạn chỉ nên đầu tư 2% số tiền ký quỹ vào một cặp tiền tệ nhất định.

Bước 7: Quyết Định Mua Hay Bán

Một khi bạn đã chọn thị trường, hãy kiểm tra giá hiện tại và đặt lệnh. Giá trên Forex luôn được báo dưới dạng một loại tiền tệ so với một loại khác.

MUA một cặp tỷ giá nếu bạn tin đồng yết giá sẽ mạnh hơn đồng định giá

• Lợi nhuận tăng theo mỗi biến động giá lên
• Bị lỗ nếu giá giảm dưới mức đặt lệnh

BÁN một cặp tỷ giá nếu bạn tin đồng yết giá sẽ yếu hơn đồng định giá

• Lợi nhuận tăng theo mỗi biến động giá xuống
• Bị lỗ nếu giá tăng trên mức đặt lệnh

Bước 8: Thêm Các Lệnh Quản Lý Rủi Ro

Lệnh là một hướng dẫn giao dịch tự động ở thời điểm trong tương lai, khi giá đạt mức bạn đã xác định. Đây là công cụ thiết yếu để bảo vệ lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.

Lệnh Dừng Lỗ (Stop Loss): Đóng giao dịch khi giá giảm xuống mức nhất định, giúp giảm thiểu tổn thất. Ví dụ, nếu bạn mua ở 1.1500, bạn có thể đặt stop loss ở 1.1400 để tự động bán nếu giá rơi xuống mức này.

Lệnh Giới Hạn (Take Profit): Đóng giao dịch khi giá tăng lên mức mục tiêu, khóa giá lợi nhuận. Ví dụ, nếu EUR/USD hiện tại là 1.11128 và bạn dự đoán sẽ tăng lên 1.2000, bạn đặt lệnh giới hạn bán ở mức 1.2000. Khi giá đạt 1.2000, lệnh sẽ tự động thực hiện.

Bước 9: Theo Dõi Lợi Nhuận Và Thua Lỗ

Điều quan trọng nhất là không nên cảm tính quá. Thị trường ngoại hối biến động thường xuyên, giá sẽ lên xuống nhiều lần. Hãy tiếp tục nghiên cứu, bám sát chiến lược của mình, và kiên nhẫn. Cuối cùng bạn sẽ thấy được lợi nhuận từ thị trường.

Những Yếu Tố Tác Động Đến Thị Trường Ngoại Hối

Giống như hầu hết các thị trường tài chính khác, thị trường Forex chủ yếu được thúc đẩy bởi cung cầu. Hiểu rõ những ảnh hưởng thúc đẩy các yếu tố này là chìa khóa:

Ngân Hàng Trung Ương: Ngân hàng trung ương kiểm soát nguồn cung tiền tệ và đưa ra các biện pháp có ảnh hưởng đáng kể đến giá. Chính sách nới lỏng định lượng (bơm tiền vào nền kinh tế) có thể làm giá tiền tệ giảm.

Tin Tức Tài Chính: Ngân hàng thương mại và nhà đầu tư thích đầu tư vào nền kinh tế có triển vọng mạnh. Tin tức tốt từ một khu vực sẽ khuyến khích đầu tư, tăng cầu tiền tệ khu vực đó, làm tiền tệ tăng giá.

Tâm Lý Thị Trường: Tâm lý nhà giao dịch, thường gắn liền với tin tức, có vai trò quan trọng. Nếu các nhà giao dịch tin một loại tiền tệ đi theo hướng nhất định, họ sẽ giao dịch tương ứng, thuyết phục người khác theo, tác động đến nhu cầu tăng hoặc giảm.

Đầu Tư Ngoại Hối: Ví Dụ Thực Tế

Giả sử bạn lấy 11,500 USD để mua 10,000 EUR với tỷ giá EUR/USD là 1.1500. Hai tuần sau, bạn bán 10,000 EUR với tỷ giá 1.2500, thu về 12,500 USD. Bạn kiếm được 1,000 USD lợi nhuận.

Nhưng trên sàn Forex, bạn có công cụ gọi là đòn bẩy. Với đòn bẩy lên đến 200 lần, bạn không cần bỏ ra toàn bộ 11,500 USD - chỉ cần khoảng 60 USD ký quỹ để thực hiện giao dịch này!

Ưu Điểm Khi Đầu Tư Giao Dịch Ngoại Hối Forex

Phí Giao Dịch Cực Thấp: Giao dịch ngoại hối giảm mọi chi phí trung gian như phí quản lý, phí môi giới, thuế thu nhập. Các nhà môi giới chỉ kiếm từ chênh lệch giữa giá mua và bán (spread).

Thị Trường Hoạt Động 24/7: Thị trường Forex hoạt động xuyên suốt trên toàn cầu. Bạn có thể tham gia vào lúc sáng, trưa, chiều, tối, thậm chí khi đi ngủ - hoàn toàn tự chủ về thời gian.

Không Ai Có Thể Lũng Đoạn Thị Trường: Thị trường ngoại hối khổng lồ với nhiều nhóm đối tượng tham gia, không một cơ quan nào (thậm chí ngân hàng trung ương) có thể kiểm soát hay thao túng.

Sức Mạnh Của Đòn Bẩy: Bạn có thể ký quỹ một lượng tiền nhỏ nhưng giao dịch với khối lượng lớn hơn rất nhiều, có thể kiếm được gấp trăm lần số tiền ký quỹ. Tuy nhiên, cần cẩn trọng vì đây là con dao 2 lưỡi.

Rào Cản Thấp Để Tham Gia: Bạn có thể bắt đầu chỉ với vài trăm nghìn đồng ký quỹ, điều mà không thị trường nào khác như chứng khoán, hàng hóa hay bất động sản có thể cho phép.

Ai Là Những Tham Gia Viên Trên Thị Trường Ngoại Hối?

Thị trường Forex bao gồm nhiều nhóm đối tượng:

• Chính Phủ Và Ngân Hàng Trung Ương: Tham gia để ổn định tiền tệ quốc gia
• Ngân Hàng Lớn: Thực hiện giao dịch lớn với khối lượng tiền khủng
• Nhà Môi Giới Ngoại Hối: Cung cấp nền tảng và hỗ trợ cho nhà đầu tư
• Nhà Đầu Tư Lẻ: Chiếm tới gần ⅓ khối lượng giao dịch hằng ngày

Với tổng quy mô thị trường 5 nghìn tỷ USD mỗi ngày, nhà đầu tư lẻ thực hiện khoảng 1,7 nghìn tỷ USD giao dịch thông qua các sàn giao dịch.

Quy Định Và Giám Sát Thị Trường Ngoại Hối

Thị trường ngoại hối có quy mô khổng lồ nhưng có ít quy định vì không có cơ quan quản lý giám sát 24/7. Thay vào đó, trên thế giới có các tổ chức giao dịch giám sát giao dịch trong nước để đảm bảo tất cả các nhà cung cấp tuân thủ tiêu chuẩn nhất định.

Tại Mỹ, hai cơ quan chính chịu trách nhiệm:

• CFTC (Ủy Ban Giao Dịch Hàng Hóa Tương Lai)
• NFA (Hiệp Hội Tương Lai Quốc Gia)

Kết Luận

Nay bạn đã hiểu rõ ngoại hối Forex là gì, cách hoạt động của thị trường ngoại hối, và hướng dẫn đầu tư forex cơ bản. Thị trường ngoại hối là thị trường đầu tư tài chính quy mô lớn nhất toàn cầu. Với tính minh bạch, chi phí gia nhập thấp, Forex là một kênh đầu tư hiệu quả cho các nhà đầu tư trên khắp thế giới.

Hành trình giao dịch Forex của bạn sẽ đòi hỏi kiến thức, kỹ năng, và sự kiên nhẫn. Hãy bắt đầu học tập từ những kiến thức cơ bản, chọn sàn uy tín có giấy phép quốc tế, và luôn quản lý rủi ro một cách khôn ngoan.