Thị Trường Forex Là Gì? Liệu Có Nên Tham Gia Chơi Forex Tại Việt Nam?

Thị trường ngoại hối (Forex) là một trong những thị trường tài chính lớn nhất toàn cầu, tuy nhiên với các nhà đầu tư Việt Nam, nó vẫn còn là một lĩnh vực khá mới mẻ và gây ra không ít băn khoăn. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của thị trường Forex, các cơ hội và rủi ro khi chơi Forex, cũng như các quy định pháp lý mà nhà đầu tư Việt cần biết.

1. Bản Chất Của Thị Trường Forex

Thị trường ngoại hối là gì?

Thị trường Forex, hay còn gọi là thị trường ngoại hối, là một thị trường phi tập trung (OTC) nơi các loại tiền tệ được giao dịch giữa các tổ chức tài chính, ngân hàng, công ty và nhà đầu tư cá nhân. Khác với thị trường chứng khoán có sàn giao dịch tập trung tại mỗi quốc gia, thị trường Forex hoạt động trên toàn cầu mà không có trung tâm giao dịch cố định.

Để tham gia chơi Forex, các nhà đầu tư phải thông qua các công ty môi giới được cấp phép để truy cập thị trường giao dịch phi tập trung này.

Quy mô và tính thanh khoản

Forex là thị trường có thanh khoản cao nhất trên thế giới, với khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày đạt 6.6 nghìn tỷ USD (theo thống kê năm 2020). Nhờ quy mô lớn và số lượng người chơi Forex đông đảo, thị trường ngoại hối không thể bị thao túng và luôn duy trì tính minh bạch cao.

Những người tham gia thị trường Forex

Ban đầu, thị trường ngoại hối chủ yếu là sân chơi của các ngân hàng trung ương, tổ chức tài chính, và công ty xuất nhập khẩu. Họ sử dụng Forex để phòng ngừa rủi ro tỷ giá ngoại hối, đề phòng lạm phát, và bảo vệ giá trị tài sản trong các bất ổn kinh tế-chính trị.

Ngày nay, khi hoạt động thương mại quốc tế phát triển mạnh, nhu cầu đầu tư của các nhà đầu tư cá nhân tăng cao, Forex trở thành một công cụ đầu tư hấp dẫn cho việc đa dạng hóa danh mục. Mặc dù khối lượng giao dịch của cá nhân vẫn thấp so với các tổ chức lớn, nhưng sự thu hút của Forex đang dần kéo nhiều nhà đầu tư tham gia.

2. Liệu Chơi Forex Ở Việt Nam Có Phạm Pháp?

Tình hình pháp lý hiện tại

Ở Việt Nam, nhà nước vẫn quản lý chặt chẽ dự trữ ngoại hối, nên quyền giao dịch ngoại hối chỉ được cấp cho các ngân hàng thương mại. Hiện nay, chưa có sàn giao dịch Forex nào được Việt Nam hợp pháp hóa, và nhà nước không cấp phép cho việc thành lập các sàn giao dịch ngoại hối tại nước ta.

Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc chơi Forex là phạm pháp. Các nhà đầu tư cá nhân hoàn toàn được phép thực hiện giao dịch ngoại hối với mục đích đầu tư cá nhân.

Cách hợp pháp để chơi Forex

Dù không có sàn Forex Việt Nam, các nhà đầu tư Việt vẫn có thể giao dịch Forex trên các sàn giao dịch quốc tế uy tín, được cấp phép bởi các tổ chức giám sát tài chính uy tín ở nước ngoài.

Lưu ý quan trọng: Nếu bạn giao dịch Forex thông qua công ty môi giới “được cấp phép bởi Việt Nam”, đó là phạm pháp vì chắc chắn nhà nước Việt Nam không cho phép hoạt động này. Vì vậy, hãy chọn các công ty môi giới quốc tế được cấp phép bởi các Ủy ban chứng khoán uy tín.

3. Những Cặp Tiền Tệ Được Giao Dịch Nhiều Nhất

Theo khảo sát của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) năm 2019, EUR/USD là cặp tiền được giao dịch nhiều nhất, chiếm hơn 24% khối lượng giao dịch hàng ngày. Tiếp theo là USD/JPY (13.2%) và GBP/USD (9.6%). Đây đều là những cặp tiền có giá trị cao nhất và được chơi Forex rộng rãi nhất.

Top 10 cặp tiền tệ phổ biến:

4. Giờ Giao Dịch Forex

Thị trường Forex hoạt động 24 giờ mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần, lần lượt bằng các sàn giao dịch mở tại các thành phố lớn:

Mỗi sàn giao dịch sẽ có mức biến động khác nhau tùy theo đồng tiền địa phương. Ví dụ, sàn Sydney thì đồng AUD biến động mạnh, sàn London thì các cặp tiền Châu Âu thường có sự dao động lớn. Nhà đầu tư có thể chơi Forex 24/5 qua một nền tảng duy nhất.

5. Các Tin Tức Quan Trọng Ảnh Hưởng Đến Thị Trường Forex

Các nhà giao dịch cần chú ý 5 loại thông tin kinh tế chính tác động trực tiếp đến giá các cặp tiền tệ:

Quyết định lãi suất của Ngân hàng Trung ương

Lãi suất được coi là “giá của đồng tiền”. Tăng lãi suất = tăng giá tiền, giảm lãi suất = giảm giá tiền. Đây là thông tin ảnh hưởng ngay lập tức và mạnh nhất đến chơi Forex.

Tổng Sản phẩm Quốc nội (GDP)

GDP cao hơn kỳ vọng → giá tiền tăng; GDP thấp hơn kỳ vọng → giá tiền giảm.

Chỉ số Giá Tiêu dùng (CPI) và Lạm phát

CPI/lạm phát cao → ngân hàng trung ương có xu hướng tăng lãi suất → giá tiền tăng.

Tỷ lệ Thất nghiệp

Thất nghiệp thấp (việc làm tăng) → ngân hàng trung ương tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát. Các chỉ số quan trọng là ADP và NFP của Mỹ, được công bố mỗi tháng.

Cuộc Họp FOMC (Ủy ban Thị trường Mở Mỹ)

FOMC họp hàng tháng để thiết lập lãi suất và đưa ra nhận xét về điều kiện kinh tế. Các quyết định này thường gây biến động thị trường lớn. Ví dụ, ngày 18/3/2015, cặp EUR/USD tăng vọt 400 pips trong vài phút sau khi kết quả họp FOMC được công bố.

6. Làm Sao Để Bắt Đầu Chơi Forex?

Các tiêu chí chọn công ty môi giới uy tín

Thị trường Việt Nam hiện có hơn 100.000 sàn giao dịch trực tuyến, trong đó vừa có những sàn uy tín vừa có những sàn lừa đảo. Để tránh rủi ro, hãy kiểm tra các yếu tố sau:

• Uy tín và bảo mật - Công ty được cấp phép bởi tổ chức giám sát tài chính chính thức
• Chi phí giao dịch - So sánh phí hoa hồng, spread, và các khoản phí khác
• Nạp và rút tiền - Thời gian xử lý, phương thức thanh toán
• Nền tảng giao dịch - Giao diện người dùng, công cụ phân tích, ổn định
• Tốc độ vào lệnh - Độ chậm trễ (latency), tính chính xác
• Dịch vụ khách hàng - Hỗ trợ 24/7, nhiều ngôn ngữ

Các bước mở tài khoản giao dịch:

Bước 1: Tạo tài khoản trực tuyến (chọn tài khoản demo để thực hành hoặc tài khoản thật để giao dịch thực)

Bước 2: Chọn thị trường muốn giao dịch (ngoại hối, hàng hóa, kim loại, chỉ số, v.v.)

Bước 3: Mở vị thế mua hoặc bán tùy theo dự báo xu hướng

Bước 4: Thiết lập kích thước vị thế, mức chốt lời, mức dừng lỗ

Bước 5: Xác nhận và thực hiện giao dịch

7. Vấn Đề Thuế Khi Giao Dịch Forex Ở Việt Nam

Theo pháp luật Việt Nam hiện hành, kinh doanh ngoại hối là lĩnh vực chưa được pháp luật cho phép. Do đó, không có sàn giao dịch Forex hợp pháp tại Việt Nam, và vẫn chưa có chính sách rõ ràng về thuế lợi tức từ giao dịch ngoại hối.

Điều đáng lưu ý: Đây là lĩnh vực còn chưa được phép tại Việt Nam, nên việc thực hiện giao dịch Forex sẽ tiềm ẩn rủi ro pháp lý. Các nhà đầu tư nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định.

8. Có Nên Chơi Forex? Những Điều Cần Lưu Ý

Lợi Ích

• Thị trường Forex là thị trường lớn nhất toàn cầu với thanh khoản cực cao
• Có thể giao dịch 24/5, phù hợp với lịch làm việc đa dạng
• Hỗ trợ giao dịch ký quỹ (leverage) cao
• Thông tin kinh tế công khai, minh bạch, không bị thao túng
• Cơ hội kiếm lời cao khi dự báo đúng xu hướng

Rủi Ro

• Mức rủi ro cao: Có thể mất toàn bộ vốn nhanh chóng
• Tâm lý giao dịch yếu → những quyết định tình cảm dẫn đến thua lỗ
• Thị trường biến động nhanh, đòi hỏi phản ứng nhanh
• Vấn đề pháp lý tại Việt Nam vẫn chưa rõ ràng
• Rủi ro lừa đảo từ các sàn giao dịch không uy tín

Lời khuyên cho nhà đầu tư Việt

Nếu bạn quyết định chơi Forex:

1. Chọn công ty môi giới uy tín - Được cấp phép bởi các tổ chức giám sát quốc tế (như ASIC, CySEC, FCA, v.v.)
2. Bắt đầu với tài khoản demo - Thực hành không có rủi ro trước khi giao dịch tiền thật
3. Quản lý rủi ro chặt chẽ - Chỉ sử dụng vốn có thể chấp nhận mất, thiết lập stop loss
4. Tích lũy kiến thức - Học kỹ về phân tích kỹ thuật, phân tích cơ bản, quản lý tiền
5. Giữ cảnh báo - Cập nhật tin tức kinh tế, theo dõi lịch kinh tế
6. Kiểm tra pháp lý - Tìm hiểu rõ hơn các quy định mới nhất của Việt Nam liên quan đến giao dịch ngoại hối

Tóm lại, chơi Forex có thể mang lại cơ hội lợi nhuận, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro lớn. Chỉ khi bạn hiểu rõ thị trường, có kế hoạch giao dịch vững chắc, và chọn công ty môi giới uy tín, việc chơi Forex mới trở nên một kênh đầu tư đáng cân nhắc.