15 Chỉ Báo Kỹ Thuật Không Thể Bỏ Qua Trong Giao Dịch Forex Và Chứng Khoán

Để thành công trong giao dịch Forex và chứng khoán, các nhà giao dịch cần hiểu rõ cách sử dụng các chỉ báo kỹ thuật. Không ít trader mắc phải sai lầm khi không biết thời điểm nên mua hay bán, hay cách đặt lệnh sao cho tối ưu. Tuy nhiên, khi nắm vững các chỉ báo động lượng và các công cụ phân tích khác, bạn sẽ dễ dàng xác định xu hướng thị trường, mức giá quan trọng và những cơ hội giao dịch.

Bốn Nhóm Chỉ Báo Kỹ Thuật Chính

Trong phân tích kỹ thuật, các công cụ được chia thành ba loại: xu hướng, biểu đồ và chỉ báo kỹ thuật. Những công cụ này được các nhà thống kê và trader sáng tạo ra, và sau hàng chục năm phát triển, chúng đã trở thành tiêu chuẩn trong phân tích thị trường.

Ngày nay, các nền tảng giao dịch cung cấp miễn phí các chỉ báo kỹ thuật được tính toán tự động, giúp trader luôn có thông tin cập nhật trong quá trình giao dịch.

Bốn nhóm chỉ báo chính bao gồm:

• Chỉ báo xu hướng (trend indicators)
• Chỉ báo động lượng (momentum indicators)
• Chỉ báo biến động (volatility indicators)
• Chỉ báo khối lượng (volume indicators)

Chỉ Báo Xu Hướng: Công Cụ Xác Định Hướng Giá

Đường Trung Bình Di Động (MA): Đây là công cụ hiển thị xu hướng giá sẽ tăng hay giảm. MA không dự báo chính xác giá cả, mà thể hiện hình thành xu hướng như thế nào. Giá trị này được tính từ giá đóng cửa trong một khoảng thời gian nhất định.

Chỉ Số ADX (Directional Movement Index): ADX giúp bạn nhận biết liệu thị trường có đang trong xu hướng mạnh hay không, mà không cần quan tâm hướng giá là tăng hay giảm. Điều này rất hữu ích vì ADX có thể hướng lên trong khi xu hướng giá đang xuống. Chỉ số này giúp bạn quyết định có nên tham gia vào thị trường hay không.

Ichimoku Kinko Hyo: Công cụ phức tạp này bao gồm năm thành phần khác nhau (Tenkan-sen, Kijun-sen, Senkou span A, Senkou span B, Chikou span), cung cấp thông tin về vùng hỗ trợ/kháng cự và xác nhận xu hướng hiện tại. Nó là một trong những chỉ báo toàn diện nhất trong phân tích kỹ thuật.

MACD (Đường Trung Bình Di Động Hội Tụ Phân Kỳ): MACD được xây dựng từ hai đường trung bình động, dùng để quan sát thay đổi về động lượng giao dịch. Nó cảnh báo những thay đổi về hướng và sức mạnh của xu hướng, giúp bạn nhận biết khi nào động lượng đang yếu dần.

Parabolic SAR: Chỉ báo này xác định thời điểm giá có thể đảo chiều, giúp bạn quyết định khi nào mua, bán hoặc đặt lệnh dừng lỗ. SAR hoạt động đặc biệt tốt trong những thị trường có xu hướng mạnh.

Chỉ Báo Động Lượng: Đo Lường Sức Mạnh Giao Dịch

Chỉ Số RSI (Relative Strength Index): RSI là chỉ báo động lượng quan trọng nhất, đo lường sức mạnh yếu của một tài sản so với chính nó trong một giai đoạn. Giá trị RSI nằm trong khoảng 0-100, với RSI trên 50 cho thấy động lượng tích cực. RSI thường được dùng kết hợp với các chỉ báo khác để xác nhận tín hiệu giao dịch.

Stochastic Oscillator (SO): SO so sánh giá đóng cửa với phạm vi giá trong một khoảng thời gian nhất định. Chỉ báo này giúp nhận ra khi nào một tài sản đang bị mua quá mức (trên 80) hoặc bán quá mức (dưới 20), đồng thời cảnh báo các tín hiệu phân kỳ và đảo chiều.

Williams %R: Tương tự như Stochastic, Williams %R giúp xác định các điều kiện quá mua/quá bán. Sự khác biệt chính là %R có tỷ lệ đảo ngược, và có thể phản ứng nhanh hơn so với Stochastic trong một số trường hợp.

Chỉ Báo Biến Động: Đo Lường Sự Biến Động Của Thị Trường

ATR (Average True Range): ATR đo lường mức độ biến động của thị trường, giúp bạn xác định kích thước lệnh phù hợp và điểm vào/thoát dựa trên biến động hiện tại của giá.

Dải Bollinger (Bollinger Bands - BB): Được xây dựng dựa trên đường trung bình di động, dải Bollinger cho thấy khi giá tiến gần đến dây trên, thị trường có thể quá mua, và ngược lại. Dải BB là một chỉ báo toàn năng, có thể được dùng độc lập hoặc kết hợp với RSI và MACD để tạo ra tín hiệu mạnh mẽ hơn.

Độ Lệch Chuẩn (Standard Deviation - SD): Chỉ báo này đo chênh lệch giá so với trung bình di động. SD càng cao, biến động thị trường càng lớn. Khi SD tăng cao, nó có thể báo hiệu rằng giai đoạn hiện tại sắp kết thúc và thị trường sẽ chuyển sang giai đoạn hợp nhất.

Chỉ Báo Khối Lượng: Xác Nhận Sức Mạnh Xu Hướng

Money Flow Index (MFI): MFI cung cấp thông tin về điều kiện quá mua/quá bán dựa trên cả giá và khối lượng giao dịch. Chỉ số này dao động từ 0 đến 100, với MFI thấp gợi ý nên mua và MFI cao gợi ý nên bán. MFI thường được kết hợp với Sóng Elliott và Fibonacci.

Chỉ Báo Tích Lũy/Phân Phối (A/D Line): A/D xác định liệu một tài sản đang được tích lũy hay phân phối. Dựa trên khối lượng giao dịch và mức giá cao/thấp, nó thể hiện các xu hướng và tín hiệu phân kỳ. Nếu giá tăng nhưng A/D giảm, có thể áp lực mua yếu và giá sắp đảo chiều.

On-Balance Volume (OBV): OBV xác định áp lực mua-bán dựa trên khối lượng và giá. Nguyên tắc đơn giản: nếu giá tăng hôm nay, OBV hôm nay = OBV hôm trước + khối lượng hôm nay. Khi OBV tăng, nó cho thấy trader đang đầu tư vào tài sản.

Bảng Phân Loại Chỉ Báo Kỹ Thuật

Lưu ý: Dải Bollinger và Mây Ichimoku được xem là chỉ báo đa năng, có thể dùng độc lập hoặc kết hợp. Chỉ báo khối lượng thường hỗ trợ các chỉ báo khác để xác nhận sức mạnh của xu hướng.

Chiến Lược Kết Hợp Nhiều Chỉ Báo Động Lượng Và Công Cụ Khác

Hiểu được từng chỉ báo là một điều, nhưng biết cách kết hợp chúng một cách hiệu quả lại hoàn toàn khác. Dưới đây là chiến lược cụ thể sử dụng bốn chỉ báo: RSI, Mây Ichimoku, Dải Bollinger và OBV.

Bước 1: Xác Nhận Giá Phá Vỡ Trên Mức Giữa Dải Bollinger

Bắt đầu bằng cách xác nhận giá đã phá vỡ và đóng cửa trên mức giữa của dải Bollinger. Điều này thể hiện giá đang chuyển động tích cực. Sau khi xác nhận, sử dụng các chỉ báo tiếp theo để tìm tín hiệu giao dịch mạnh mẽ.

Bước 2: Chờ Chỉ Báo Động Lượng RSI Vượt Trên 50

Tìm mối quan hệ giữa dải Bollinger và RSI. Nếu chỉ báo động lượng đang tụt lại phía sau so với xu hướng giá, có thể một breakout sắp xảy ra. RSI trên 50 cho thấy động lượng tích cực. Lưu ý rằng RSI không phải lúc nào cũng tăng cùng lúc với giá vượt trên dải Bollinger, vì vậy bạn có thể cần chờ thêm một chút để sức mạnh tích lũy.

Bước 3: Xác Nhận OBV Tăng Trước Khi Vào Lệnh

Điều kiện cuối cùng trước khi giao dịch là đảm bảo có lực mua thực sự đằng sau. Quan sát chỉ báo OBV - nếu nó tăng lên, điều đó xác nhận khối lượng giao dịch đang hỗ trợ xu hướng. Đây là lúc tốt để vào lệnh mua. Sau đó, thiết lập lệnh dừng lỗ để bảo vệ vốn.

Bước 4: Đặt Stop Loss Dưới Dải Bollinger Dưới

Vị trí dừng lỗ hợp lý nhất là bên dưới dải Bollinger dưới. Nếu đặt quá thấp, tổn thất sẽ lớn; nếu đặt quá cao, lệnh sẽ dễ bị kích hoạt sai. Điểm này giúp bạn kiểm soát rủi ro hiệu quả.

Bước 5: Chốt Lời Khi Giá Phá Vỡ Dải Bollinger

Để chốt lời, hãy quan sát một hay hai chỉ báo chính thôi. Nếu theo dõi quá nhiều chỉ báo, bạn có thể phải chờ lâu và bỏ lỡ lợi nhuận. Tín hiệu tốt nhất để chốt lời là khi giá phá vỡ dải Bollinger dưới, cho thấy đảo chiều có thể xảy ra. Đây là lúc nên đóng vị thế để bảo vệ lợi nhuận.

Những bước trên là ví dụ cho chiến lược mua. Nếu giao dịch bán, bạn có thể áp dụng ngược lại các bước này.

Kết Luận

Chỉ báo kỹ thuật, đặc biệt là chỉ báo động lượng, là công cụ không thể thiếu cho những ai muốn giao dịch Forex và chứng khoán một cách có kế hoạch. Khi bạn nắm rõ cách sử dụng chúng, phân tích sẽ trở nên dễ dàng hơn và bạn sẽ có lợi thế trên thị trường.

Tuy nhiên, hãy nhớ rằng không có chỉ báo nào là hoàn hảo - đôi khi chúng sẽ cho tín hiệu sai lệch. Chính vì vậy, kết hợp nhiều chỉ báo từ các nhóm khác nhau là cần thiết. Hành trình nắm vững các công cụ này đòi hỏi thực hành liên tục và kinh nghiệm, nhưng khi thành thạo, bạn sẽ giao dịch hiệu quả hơn nhiều.