Thị trường chứng khoán là một trong những kênh đầu tư hàng đầu, nhưng nhiều nhà đầu tư vẫn chưa hiểu rõ về các loại chứng khoán khác nhau và cách lựa chọn phương pháp phù hợp khi chơi chứng khoán ở đâu. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm vững các khái niệm cơ bản, các sản phẩm đầu tư có sẵn tại Việt Nam, cũng như ưu và nhược điểm của từng loại.
Chứng Khoán Là Gì?
Chứng khoán (cổ phiếu) là một sản phẩm tài chính đại diện cho quyền sở hữu hoặc quyền tác động của người nắm giữ. Chứng khoán có thể tồn tại dưới dạng giấy chứng chỉ, điện tử hoặc ghi sổ, xác nhận quyền lợi hợp pháp đối với nhà phát hành.
Được giao dịch trên thị trường chứng khoán chuyên dụng, chứng khoán còn là nền tảng cho các công cụ tài chính phái sinh như chỉ số, hợp đồng tương lai, quỹ hoán đổi danh mục (ETF). Do giá cả biến động theo thị trường, chứng khoán mang đến tiềm năng lợi nhuận cao hơn so với các kênh đầu tư truyền thống.
6 Cách Đầu Tư Chứng Khoán Trực Tuyến Phổ Biến
Thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay cung cấp đầy đủ các loại sản phẩm, từ cổ phiếu đơn lẻ đến các công cụ phái sinh. Dưới đây là 6 phương pháp đầu tư mà nhà đầu tư có thể lựa chọn:
1. Cổ Phiếu Phát Hành Công Khai Lần Đầu (IPO)
Cổ phiếu IPO (Initial Public Offering) là những cổ phiếu phổ thông mà công ty phát hành ra công chúng lần đầu tiên nhằm huy động vốn. Chủ sở hữu sẽ được hưởng các quyền lợi thông thường của công ty.
Khi công ty tiếp tục phát hành cổ phiếu để huy động vốn thêm lần nữa, các cổ phiếu này gọi là Cổ phiếu tiếp nối (SPO).
Ưu điểm:
Tiềm năng tăng trưởng lớn trong dài hạn
Mua với giá khởi điểm thấp, lợi nhuận tiềm năng lớn
Minh bạch giá cả và thông tin công khai
Nhược điểm:
Rất khó mua được cổ phiếu tại thời điểm IPO do nhu cầu cao
Biến động giá lớn, rủi ro cao hơn cổ phiếu thông thường
2. Chứng Khoán Đơn Lẻ (Individual Stocks)
Chứng khoán đơn lẻ cho phép cổ đông xác nhận quyền sở hữu một phần công ty. Có hai loại chính: cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi.
Cổ đông sở hữu cổ phiếu phổ thông có quyền tham gia đại hội cổ đông, biểu quyết và ứng cử vào hội đồng quản trị, nhưng không có quyền rút vốn (chỉ có thể chuyển nhượng). Người sở hữu cổ phiếu ưu đãi được thanh toán trước nhưng không có quyền biểu quyết.
Ưu điểm:
Chi phí thấp - chỉ trả phí khi mua bán, không phí quản lý
Lợi nhuận cao hơn trong đầu tư dài hạn so với vàng, bạc
Toàn quyền lựa chọn loại cổ phiếu, thời điểm mua bán
Tính thanh khoản cao, giao dịch dễ dàng trên sàn
Nhược điểm:
Khó đa dạng hóa danh mục với vốn hạn chế
Rủi ro cao do không phân tán
Tốn thời gian nghiên cứu và quản lý hồ sơ
Dễ chịu ảnh hưởng cảm xúc cá nhân khi quyết định
3. Chỉ Số Chứng Khoán (Stock Index)
Chỉ số chứng khoán là tập hợp các cổ phiếu hoặc trái phiếu đại diện cho một phân khúc thị trường. Ví dụ, VN30 tại Việt Nam bao gồm 30 cổ phiếu mạnh nhất (chiếm 80% vốn hóa thị trường) trên sàn HOSE. Thế giới có S&P 500 (500 cổ phiếu hàng đầu Mỹ), DJIA (30 cổ phiếu hàng đầu theo bình quân gia quyền).
Ưu điểm:
Đa dạng hóa đầu tư - khi mua VN30, bạn sở hữu 30 cổ phiếu khác nhau, giảm rủi ro
Tiết kiệm chi phí giao dịch nhờ ít thực hiện mua bán nhiều lần
Tiết kiệm thời gian - thay vì nghiên cứu từng cổ phiếu, bạn chọn một lần
Giảm quyết định cảm tính, tăng cơ hội lợi nhuận
Nhược điểm:
Không thể kiếm lợi nhuận cực cao vì rổ có thể chứa công ty yếu kém
Lợi nhuận bị kéo xuống bởi những thành phần yếu trong danh mục
4. Quỹ Hoán Đổi Danh Mục (ETF)
Quỹ hoán đổi danh mục (Exchange-Traded Fund) đầu tư vào nhiều tài sản cơ sở và được giao dịch tương tự như cổ phiếu công ty trên sàn. Một số chỉ số chứng khoán cũng đồng thời là ETF như S&P 500, DJIA.
Tại Việt Nam, FTSE Vietnam ETF được thành lập từ 2008 và là quỹ đầu tiên. Hiện nay có 7 ETF hoạt động, trong đó VFMVN30 ETF và các quỹ ngoại như FTSE chiếm quy mô lớn (hơn 90% tổng tiền quỹ).
Ưu điểm:
Đa dạng hóa đầu tư vào nhiều loại tài sản
Giao dịch dễ dàng, chi phí thấp, chi trả lợi tức định kỳ
Một số ETF có thể giao dịch theo quyền chọn (Options) như trên Forex
Nhược điểm:
Hoa hồng cao tùy vào sàn giao dịch
Khối lượng giao dịch nhỏ dẫn đến chênh lệch giá mua-bán lớn
Một số quỹ phải chịu thuế cao
5. Hợp Đồng Tương Lai Chỉ Số (Stock Futures)
Hợp đồng tương lai chỉ số là hợp đồng tài chính phái sinh, trong đó bên mua và bên bán xác định giá một chỉ số cổ phiếu tại một thời điểm trong tương lai. Khi hết hạn, bên bán phải giao dịch với giá đã cam kết, bất kể giá thị trường như thế nào.
Việt Nam hiện có hợp đồng tương lai dựa trên chỉ số VN30 với các kỳ hạn khác nhau (1 tháng, 2 tháng, tháng 6, tháng 7…).
Ưu điểm:
Cho phép bán khống mà không cần sở hữu cổ phiếu thực tế
Có thể sử dụng đòn bẩy để tăng lợi nhuận
Áp dụng nhiều chiến lược đầu tư tương tự Forex
Nhược điểm:
Lot size lớn, khó khăn cho nhà đầu tư vốn nhỏ
Yêu cầu giám sát liên tục danh mục
Giao dịch có thể phức tạp với người mới bắt đầu
6. Chứng Khoán Hợp Đồng Chênh Lệch (Stock CFD)
Stock CFD là hình thức giao dịch mà bên mua không sở hữu tài sản cơ sở (cổ phiếu), mà thay vào đó mua hợp đồng với nhà cung cấp. Khác với giao dịch thực, khi mua CFD bạn có thể dùng đòn bẩy lớn để tăng lợi nhuận, lập lệnh Long-Short như Forex.
Ưu điểm:
Đòn bẩy cao - tiếp cận thị trường với ít vốn hơn
Giao dịch 24 giờ, công cụ toàn cầu
Giao dịch tức thời, liên tục trong ngày
Ký quỹ thấp cho phép kiểm soát rủi ro tốt hơn
Nhược điểm:
Có thể tổn thất nhiều tiền hơn khoản đầu tư ban đầu nếu dùng đòn bẩy sai cách
Quyền hạn hạn chế so với cổ phiếu thực (không có quyền biểu quyết)
Chơi Chứng Khoán Ở Đâu? Sàn Giao Dịch Và Môi Giới Tại Việt Nam
Theo công bố từ HOSE, top 10 công ty môi giới chứng khoán lớn nhất trong nước bao gồm:
Công ty CPCK Thành phố SSI (SSI)
Công ty CPCK Thành phố Hồ Chí Minh (HSC)
Công ty CPCK Bản Việt (VCSC)
Công ty CPCK VNDirect (VNDS)
Công ty CPCK Mirae Asset (MAS)
Công ty CPCK VPS (VPS)
Công ty CPCK MB (MBS)
Công ty CPCK FPT (FPTS)
Công ty TNHH MTV Chứng khoán Maybank KimEng (MBKE)
Công ty CPCK Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BSC)
Các môi giới chứng khoán trong nước cung cấp cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền, trái phiếu và chỉ số VN30, hoạt động trên hai sàn chứng khoán HOSE và HNX. Nhà đầu tư cần lựa chọn môi giới uy tín để đảm bảo an toàn và hiệu quả giao dịch.
Các Thuật Ngữ Quan Trọng Khi Đầu Tư Chứng Khoán
Cổ Phiếu Thưởng - Hình thức tách cổ phiếu để huy động vốn. Ví dụ, 1 cổ phiếu mệnh giá 100.000 VND được tách thành 2 cổ phiếu mệnh giá 50.000 VND.
Cổ Phiếu Quỹ - Công ty mua ngược cổ phiếu từ thị trường nhằm giảm số lượng lưu hành, từ đó tăng giá trị cổ tức.
Cổ Phiếu ESOP - Cổ phiếu ưu đãi phát hành bán cho nhân viên với giá thấp hơn, nhằm thu giữ nhân tài.
Cổ Phiếu OTC - Cổ phiếu chưa niêm yết trên sàn giao dịch, có thể bị định giá cao hơn giá trị thực tế.
Cổ Phiếu Bluechip - Cổ phiếu của các công ty hàng đầu, hoạt động ổn định, có thị phần lớn. Ví dụ, các cổ phiếu trong VN30, HNX30.
Cổ Phiếu Penny - Cổ phiếu giá rất thấp, biến động cao, phát hành bởi các công ty nhỏ. Có khả năng lợi nhuận cao nhưng cũng dễ lỗ lớn.
Cổ Phiếu Phòng Thủ - Nhóm cổ phiếu hoạt động ổn định, ít rủi ro như điện, nước, dược.
Công Cụ Tài Chính Phái Sinh - Ngoài cổ phiếu, bạn có thể đầu tư vào CFD, hợp đồng tương lai, chỉ số. Những công cụ này linh động hơn, thị trường lớn gấp nhiều lần, cho phép dùng đòn bẩy, giao dịch 24/7 và áp dụng nhiều chiến lược hơn.
Lời Khuyên Cho Nhà Đầu Tư Mới
Để kiếm tiền thông qua đầu tư chứng khoán, bạn cần dành thời gian học kiến thức, nắm vững phân tích kỹ thuật, cập nhật xu hướng thị trường và tích lũy kinh nghiệm giao dịch thực tế.
Hãy bắt đầu từ những bước cơ bản, sử dụng tài khoản demo để rèn luyện kỹ năng, và luôn quản lý rủi ro một cách hợp lý. Với kiến thức vững chắc và kỷ luật giao dịch, bạn có cơ hội xây dựng danh mục đầu tư thành công.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
6 Phương Pháp Giao Dịch Chứng Khoán & Cổ Phiếu Trực Tuyến Hiệu Quả Tại Việt Nam
Thị trường chứng khoán là một trong những kênh đầu tư hàng đầu, nhưng nhiều nhà đầu tư vẫn chưa hiểu rõ về các loại chứng khoán khác nhau và cách lựa chọn phương pháp phù hợp khi chơi chứng khoán ở đâu. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm vững các khái niệm cơ bản, các sản phẩm đầu tư có sẵn tại Việt Nam, cũng như ưu và nhược điểm của từng loại.
Chứng Khoán Là Gì?
Chứng khoán (cổ phiếu) là một sản phẩm tài chính đại diện cho quyền sở hữu hoặc quyền tác động của người nắm giữ. Chứng khoán có thể tồn tại dưới dạng giấy chứng chỉ, điện tử hoặc ghi sổ, xác nhận quyền lợi hợp pháp đối với nhà phát hành.
Được giao dịch trên thị trường chứng khoán chuyên dụng, chứng khoán còn là nền tảng cho các công cụ tài chính phái sinh như chỉ số, hợp đồng tương lai, quỹ hoán đổi danh mục (ETF). Do giá cả biến động theo thị trường, chứng khoán mang đến tiềm năng lợi nhuận cao hơn so với các kênh đầu tư truyền thống.
6 Cách Đầu Tư Chứng Khoán Trực Tuyến Phổ Biến
Thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay cung cấp đầy đủ các loại sản phẩm, từ cổ phiếu đơn lẻ đến các công cụ phái sinh. Dưới đây là 6 phương pháp đầu tư mà nhà đầu tư có thể lựa chọn:
1. Cổ Phiếu Phát Hành Công Khai Lần Đầu (IPO)
Cổ phiếu IPO (Initial Public Offering) là những cổ phiếu phổ thông mà công ty phát hành ra công chúng lần đầu tiên nhằm huy động vốn. Chủ sở hữu sẽ được hưởng các quyền lợi thông thường của công ty.
Khi công ty tiếp tục phát hành cổ phiếu để huy động vốn thêm lần nữa, các cổ phiếu này gọi là Cổ phiếu tiếp nối (SPO).
Ưu điểm:
Nhược điểm:
2. Chứng Khoán Đơn Lẻ (Individual Stocks)
Chứng khoán đơn lẻ cho phép cổ đông xác nhận quyền sở hữu một phần công ty. Có hai loại chính: cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi.
Cổ đông sở hữu cổ phiếu phổ thông có quyền tham gia đại hội cổ đông, biểu quyết và ứng cử vào hội đồng quản trị, nhưng không có quyền rút vốn (chỉ có thể chuyển nhượng). Người sở hữu cổ phiếu ưu đãi được thanh toán trước nhưng không có quyền biểu quyết.
Ưu điểm:
Nhược điểm:
3. Chỉ Số Chứng Khoán (Stock Index)
Chỉ số chứng khoán là tập hợp các cổ phiếu hoặc trái phiếu đại diện cho một phân khúc thị trường. Ví dụ, VN30 tại Việt Nam bao gồm 30 cổ phiếu mạnh nhất (chiếm 80% vốn hóa thị trường) trên sàn HOSE. Thế giới có S&P 500 (500 cổ phiếu hàng đầu Mỹ), DJIA (30 cổ phiếu hàng đầu theo bình quân gia quyền).
Ưu điểm:
Nhược điểm:
4. Quỹ Hoán Đổi Danh Mục (ETF)
Quỹ hoán đổi danh mục (Exchange-Traded Fund) đầu tư vào nhiều tài sản cơ sở và được giao dịch tương tự như cổ phiếu công ty trên sàn. Một số chỉ số chứng khoán cũng đồng thời là ETF như S&P 500, DJIA.
Tại Việt Nam, FTSE Vietnam ETF được thành lập từ 2008 và là quỹ đầu tiên. Hiện nay có 7 ETF hoạt động, trong đó VFMVN30 ETF và các quỹ ngoại như FTSE chiếm quy mô lớn (hơn 90% tổng tiền quỹ).
Ưu điểm:
Nhược điểm:
5. Hợp Đồng Tương Lai Chỉ Số (Stock Futures)
Hợp đồng tương lai chỉ số là hợp đồng tài chính phái sinh, trong đó bên mua và bên bán xác định giá một chỉ số cổ phiếu tại một thời điểm trong tương lai. Khi hết hạn, bên bán phải giao dịch với giá đã cam kết, bất kể giá thị trường như thế nào.
Việt Nam hiện có hợp đồng tương lai dựa trên chỉ số VN30 với các kỳ hạn khác nhau (1 tháng, 2 tháng, tháng 6, tháng 7…).
Ưu điểm:
Nhược điểm:
6. Chứng Khoán Hợp Đồng Chênh Lệch (Stock CFD)
Stock CFD là hình thức giao dịch mà bên mua không sở hữu tài sản cơ sở (cổ phiếu), mà thay vào đó mua hợp đồng với nhà cung cấp. Khác với giao dịch thực, khi mua CFD bạn có thể dùng đòn bẩy lớn để tăng lợi nhuận, lập lệnh Long-Short như Forex.
Ưu điểm:
Nhược điểm:
Chơi Chứng Khoán Ở Đâu? Sàn Giao Dịch Và Môi Giới Tại Việt Nam
Theo công bố từ HOSE, top 10 công ty môi giới chứng khoán lớn nhất trong nước bao gồm:
Các môi giới chứng khoán trong nước cung cấp cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền, trái phiếu và chỉ số VN30, hoạt động trên hai sàn chứng khoán HOSE và HNX. Nhà đầu tư cần lựa chọn môi giới uy tín để đảm bảo an toàn và hiệu quả giao dịch.
Các Thuật Ngữ Quan Trọng Khi Đầu Tư Chứng Khoán
Cổ Phiếu Thưởng - Hình thức tách cổ phiếu để huy động vốn. Ví dụ, 1 cổ phiếu mệnh giá 100.000 VND được tách thành 2 cổ phiếu mệnh giá 50.000 VND.
Cổ Phiếu Quỹ - Công ty mua ngược cổ phiếu từ thị trường nhằm giảm số lượng lưu hành, từ đó tăng giá trị cổ tức.
Cổ Phiếu ESOP - Cổ phiếu ưu đãi phát hành bán cho nhân viên với giá thấp hơn, nhằm thu giữ nhân tài.
Cổ Phiếu OTC - Cổ phiếu chưa niêm yết trên sàn giao dịch, có thể bị định giá cao hơn giá trị thực tế.
Cổ Phiếu Bluechip - Cổ phiếu của các công ty hàng đầu, hoạt động ổn định, có thị phần lớn. Ví dụ, các cổ phiếu trong VN30, HNX30.
Cổ Phiếu Penny - Cổ phiếu giá rất thấp, biến động cao, phát hành bởi các công ty nhỏ. Có khả năng lợi nhuận cao nhưng cũng dễ lỗ lớn.
Cổ Phiếu Phòng Thủ - Nhóm cổ phiếu hoạt động ổn định, ít rủi ro như điện, nước, dược.
Công Cụ Tài Chính Phái Sinh - Ngoài cổ phiếu, bạn có thể đầu tư vào CFD, hợp đồng tương lai, chỉ số. Những công cụ này linh động hơn, thị trường lớn gấp nhiều lần, cho phép dùng đòn bẩy, giao dịch 24/7 và áp dụng nhiều chiến lược hơn.
Lời Khuyên Cho Nhà Đầu Tư Mới
Để kiếm tiền thông qua đầu tư chứng khoán, bạn cần dành thời gian học kiến thức, nắm vững phân tích kỹ thuật, cập nhật xu hướng thị trường và tích lũy kinh nghiệm giao dịch thực tế.
Hãy bắt đầu từ những bước cơ bản, sử dụng tài khoản demo để rèn luyện kỹ năng, và luôn quản lý rủi ro một cách hợp lý. Với kiến thức vững chắc và kỷ luật giao dịch, bạn có cơ hội xây dựng danh mục đầu tư thành công.