Ngoại hối ở Việt Nam: Bộ mặt thật của thị trường và những câu hỏi nhà đầu tư cần trả lời

Thị trường ngoại hối tồn tại từ lâu đời, gắn liền với các hoạt động mậu dịch quốc tế. Tuy nhiên đối với những nhà đầu tư Việt Nam, Forex vẫn còn là một lĩnh vực chứa đầy những thắc mắc và không rõ ràng - đặc biệt là vấn đề pháp lý. Bài viết này sẽ giải đáp những câu hỏi mấu chốt: Forex có hợp pháp không?, bản chất thị trường ngoại hối như thế nào, và liệu nên tham gia hay không?

Ngoại hối là gì? Hiểu rõ bản chất thị trường

Thị trường ngoại hối là một hệ thống giao dịch phi tập trung trên toàn cầu, không có sàn giao dịch trung tâm ở bất kỳ quốc gia nào. Khác với thị trường chứng khoán có sàn chính thức, các nhà đầu tư giao dịch ngoại hối thông qua các công ty môi giới trên hệ thống OTC (giao dịch phi sàn).

Thị trường này sở hữu những đặc điểm nổi bật: khối lượng giao dịch hàng ngày lên tới 6.6 nghìn tỷ USD (theo thống kê 2020), đây là thị trường có tính thanh khoản cao nhất toàn cầu. Với quy mô lớn và số lượng người tham gia đông đảo, thị trường ngoại hối không thể bị bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào thao túng được.

Ai là những người chơi trên thị trường?

Ban đầu, ngoại hối là sân chơi của các ngân hàng trung ương, tổ chức tài chính lớn, công ty xuất nhập khẩu. Họ sử dụng công cụ này để phòng ngừa biến động tỷ giá, bảo vệ khỏi lạm phát và tích trữ giá trị trong các tình huống bất ổn kinh tế.

Khi hoạt động thương mại quốc tế phát triển mạnh, các nhà đầu tư cá nhân bắt đầu quan tâm tới Forex như một công cụ đa dạng hóa danh mục. Mặc dù khối lượng giao dịch của nhà đầu tư cá nhân nhỏ hơn nhiều so với tổ chức tài chính, nhưng sức hấp dẫn của tính thanh khoản cao và biến động giá liên tục đang thu hút ngày càng nhiều người tham gia.

Forex có hợp pháp không ở Việt Nam? Làm rõ tình hình pháp lý

Đây là câu hỏi mà rất nhiều nhà đầu tư Việt Nam quan tâm.

Tại Việt Nam, nhà nước duy trì sự quản lý chặt chẽ về dự trữ ngoại hối. Chỉ có các ngân hàng được cấp phép thực hiện các giao dịch ngoại hối chính thức. Các sàn giao dịch Forex hoạt động theo kiểu thương mại chưa bao giờ được pháp luật Việt Nam hợp pháp hóa. Vì thế, trên đất nước không tồn tại bất kỳ sàn Forex Việt Nam chính thức nào.

Tuy nhiên, điều quan trọng cần hiểu rằng: việc nhà nước không cấp phép thành lập sàn giao dịch ngoại hối không đồng nghĩa với việc giao dịch Forex là hành vi phạm pháp. Các cá nhân hoàn toàn được quyền thực hiện các giao dịch ngoại hối nhằm mục đích đầu tư.

Nhà đầu tư Việt Nam vẫn có thể truy cập các sàn giao dịch quốc tế thông qua các công ty môi giới uy tín, được cấp phép hợp pháp ở các nước cho phép hoạt động Forex. Điều tiên quyết là các công ty môi giới đó phải có giấy phép từ các tổ chức quản lý uy tín ở quốc gia nơi họ hoạt động.

Tránh xa các “công ty môi giới Forex được cấp phép bởi Việt Nam” - đây chắc chắn là lừa đảo vì Việt Nam không cấp phép hoạt động này.

Những cặp tiền được giao dịch sôi động nhất

Theo khảo sát của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) tháng 4/2019, EUR/USD dẫn đầu với hơn 24% khối lượng giao dịch. Đây là cặp tiền tệ có giá trị lớn nhất và được ưu tiên nhất.

Tiếp theo là USD/JPY (13.2% khối lượng) và GBP/USD (9.6% khối lượng) - cũng đều là những cặp tiền tệ chủ chốt trên thị trường ngoại hối.

Top 10 cặp tiền được giao dịch nhiều

Những tin tức kinh tế nào ảnh hưởng tới Forex?

Mỗi loại tiền tệ có những yếu tố riêng, nhưng có 5 thông tin kinh tế quan trọng tác động đến tất cả các cặp tiền:

1. Quyết định lãi suất của các ngân hàng trung ương Lãi suất được xem như giá của đồng tiền. Tăng lãi suất → tăng giá tiền tệ, giảm lãi suất → giảm giá tiền tệ. Đây là thông tin tác động mạnh nhất tới biến động cặp tiền.

2. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) GDP cao hơn kỳ vọng thường dẫn đến tăng giá tiền tệ, ngược lại GDP thấp hơn dự báo sẽ gây áp lực giảm giá.

3. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và lạm phát Đây là thước đo gián tiếp giá trị đồng tiền. CPI hoặc lạm phát cao thường thúc đẩy các ngân hàng trung ương tăng lãi suất để kiềm chế.

4. Tỷ lệ thất nghiệp Số lượng người có việc làm tăng lên thường dẫn tới áp lực tăng lãi suất. Nhà đầu tư chú ý tới chỉ số ADP và NFP của Mỹ hàng tháng.

5. Thông báo từ các cuộc họp FOMC (Mỹ) Ủy ban Thị trường Mở Liên bang họp hàng tháng để xác định lãi suất. Các thông báo từ đây có khả năng gây biến động lớn cho thị trường - ví dụ như ngày 18/3/2015, EUR/USD đã tăng vọt 400 pips trong vài phút sau thông báo.

Giờ giao dịch Forex và các sàn chính

Mỗi sàn giao dịch mở cửa, những cặp tiền đặc trưng của khu vực đó sẽ có biến động mạnh hơn. Ví dụ, khi Sydney mở, AUD sôi động; khi London mở, các cặp tiền châu Âu được giao dịch nhiệt tình. Bạn có thể giao dịch Forex hầu như 24 giờ mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần thông qua một nền tảng duy nhất.

Có nên tham gia Forex hay không? Những lưu ý quan trọng

Vấn đề pháp lý là yếu tố then chốt khi nhà đầu tử Việt Nam quyết định liệu có nên giao dịch Forex hay không. Tình hình hiện tại là pháp luật Việt Nam vẫn chưa quy định rõ ràng về lĩnh vực này.

Ghi nhớ rằng:

• Các sàn Forex do Việt Nam mở ra là vi phạm pháp luật
• Nhưng giao dịch Forex ở các nước cho phép, với mục đích đầu tư cá nhân thì không vi phạm
• Lựa chọn công ty môi giới uy tín, được cấp phép hợp pháp ở các quốc gia cho phép giao dịch Forex là điều cốt yếu

Forex là thị trường tài chính lớn nhất thế giới, mang lại cơ hội sinh lời hấp dẫn nhờ tính thanh khoản cao và biến động giá liên tục. Nhà đầu tư cá nhân Việt Nam hoàn toàn có thể tham gia nếu chọn đúng đối tác uy tín.

Để giao dịch an tâm mà không lo lắng về vấn đề pháp lý, hãy tìm hiểu kỹ lưỡng về lịch sử, giấy phép và danh tiếng của công ty môi giới trước khi đăng ký tài khoản.