OTC viết tắt từ “Over-the-counter” có nghĩa là “giao dịch tại quầy”. Đây là thị trường phi tập trung nơi mà các nhà đầu tư, đại lý và môi giới giao dịch trực tiếp với nhau mà không cần thông qua một sàn giao dịch cố định. Cơ chế xác lập giá trên thị trường mua bán OTC chủ yếu dựa vào thương lượng và thỏa thuận giữa hai bên mua - bán.
Ở Việt Nam, mua bán OTC còn được gọi bằng nhiều tên khác nhau như thị trường mạng, thị trường chứng khoán tự do hay thị trường báo giá điện tử. Các giao dịch OTC diễn ra linh hoạt tại các quầy giao dịch của ngân hàng, công ty chứng khoán hoặc trực tuyến qua điện thoại, email, không bị ràng buộc bởi địa điểm hay thời gian cố định.
Sự Khác Biệt Giữa Sàn OTC Và Sàn Giao Dịch Tập Trung
Để hiểu rõ hơn về mua bán OTC, cần so sánh nó với các sàn chứng khoán tập trung như HOSE, HNX:
Tiêu Chí
Thị Trường OTC
Sàn Giao Dịch Tập Trung (HOSE, HNX)
Cấu Trúc
Phi tập trung, giao dịch qua mạng lưới môi giới
Tập trung, quản lý bởi sàn giao dịch
Nhà Tạo Lập Thị Trường
Các đại lý và môi giới
Các sàn giao dịch
Giờ Giao Dịch
24/7, linh hoạt bất kỳ lúc
Giờ quy định (HOSE: 9h-14h45; HNX: 9h-15h00, thứ 2-6)
Loại Tài Sản
Chứng khoán chưa niêm yết, hợp đồng phái sinh, CFD, quyền chọn
Chứng khoán niêm yết, hợp đồng tương lai chỉ số
Tùy Chỉnh Hợp Đồng
Có thể tùy chỉnh theo nhu cầu
Đã được chuẩn hóa, không tùy chỉnh
Thanh Toán
Linh hoạt, có thể T+0
Theo quy định T+2
Những Lợi Thế Của Thị Trường OTC
Mở Rộng Cơ Hội Đầu Tư
Mua bán OTC cung cấp cho nhà đầu tư một bộ tài sản đầu tư đa dạng hơn so với các sàn tập trung. Thay vì chỉ có thể giao dịch cổ phiếu niêm yết hoặc hợp đồng tương lai, thị trường OTC cho phép tiếp cận hợp đồng phái sinh, CFD, quyền chọn và nhiều công cụ tài chính khác.
Sản Phẩm Phái Sinh Bổ Trợ Thị Trường Giao Ngay
Các sản phẩm phái sinh trên thị trường OTC đã trở thành phần không thể thiếu của hệ sinh thái tài chính. Lấy ví dụ, khối lượng giao dịch hợp đồng phái sinh Bitcoin đã chiếm hơn 30% giá trị thị trường Bitcoin. Vào tháng 6 năm 2021, khối lượng giao dịch phái sinh thậm chí còn vượt mức giao dịch spot của Bitcoin, chứng tỏ sự phát triển vượt bậc của các sản phẩm này.
Độ An Toàn Ngày Càng Tăng
Thị trường OTC hiện đại đã được tối ưu hóa, tự động hóa và áp dụng nhiều lớp bảo mật tương tự các sàn tập trung. Nhiều nhà môi giới OTC uy tín được cấp phép bởi các tổ chức quản lý tài chính quốc tế, đảm bảo an toàn giao dịch cho nhà đầu tư.
Tăng Sức Mạnh Với Đòn Bẩy
Trên sàn giao dịch tập trung, nhà đầu tư Việt Nam thường chỉ được cấp đòn bẩy tối đa 2 lần. Trong khi đó, thị trường OTC cho phép sử dụng đòn bẩy cao hơn đáng kể (có thể lên đến hàng trăm lần), giúp khuếch đại lợi nhuận tiềm năng - tuy nhiên cũng kéo theo rủi ro tương ứng.
Tình Hình Thị Trường OTC Tại Việt Nam
Theo dữ liệu Tổng cục Thống kê Việt Nam, đến hết năm 2020, số doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam là 683.600. Tuy nhiên, chỉ 1.575 doanh nghiệp có cổ phiếu niêm yết trên 3 sàn chính (HOSE, HNX, Upcom), chiếm chỉ 0,2%.
Con số này cho thấy một khoảng trống lớn trong thị trường. Thị trường OTC như một cánh cửa mở cho các doanh nghiệp có thể huy động vốn mà không phải đáp ứng những yêu cầu khắt khe của sàn giao dịch tập trung. Nhiều công ty lớn tại Việt Nam vẫn hoạt động giao dịch trên sàn OTC, mang lại tỷ suất lợi nhuận hấp dẫn cho nhà đầu tư.
Trong những năm gần đây, thị trường OTC trong nước ngày càng trở nên chuyên nghiệp hơn. Hoạt động giao dịch OTC không chỉ giới hạn ở các quầy giao dịch mà còn mở rộng trên nền tảng website và ứng dụng di động, được tổ chức một cách bài bản tương tự các sàn giao dịch tập trung.
Những Lưu Ý Quan Trọng Khi Giao Dịch OTC
Tránh Các Sản Phẩm Có Khối Lượng Giao Dịch Thấp
Khi mua bán OTC, hãy chú ý đến khối lượng giao dịch của sản phẩm. Những chứng khoán có khối lượng giao dịch quá thấp gặp phải rủi ro về thanh khoản - tức là bạn sẽ khó tìm được bên đối ứng lệnh khi muốn mua bán. Điều này có thể dẫn đến việc bị kẹt vốn và khó khăn trong việc thu hồi vốn đầu tư.
Đa Dạng Hóa Danh Mục Đầu Tư
Không nên tập trung toàn bộ vốn vào một loại tài sản hay sản phẩm duy nhất. Phân bổ vốn đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau giúp giảm thiểu rủi ro hệ thống. Đây là nguyên tắc quản lý rủi ro cơ bản áp dụng cho bất kỳ thị trường tài chính nào.
Sử Dụng Đòn Bẩy Một Cách Thận Trọng
Mặc dù thị trường OTC mang lại tiềm năng lợi nhuận cao, nhưng nó cũng đi kèm với rủi ro từ biến động giá mạnh mẽ. Đòn bẩy là “con dao hai lưỡi” - có thể giúp gia tăng lợi nhuận nhanh chóng nhưng cũng dễ gây “cháy tài khoản”. Chỉ sử dụng đòn bẩy khi bạn đã hiểu rõ sản phẩm và có khả năng phân tích thị trường tốt.
Tìm Hiểu Kỹ Trước Khi Đầu Tư
Bất kỳ thị trường tài chính nào cũng tiềm ẩn rủi ro. Trước khi bắt đầu mua bán OTC, hãy dành thời gian tìm hiểu về các sản phẩm, cơ chế giao dịch, và những rủi ro tiềm ẩn để đưa ra những quyết định đầu tư sáng suốt.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Mua Bán OTC Là Gì? Hướng Dẫn Toàn Diện Thị Trường OTC Cho Nhà Đầu Tư Mới Bắt Đầu
Khái Niệm OTC Là Gì?
OTC viết tắt từ “Over-the-counter” có nghĩa là “giao dịch tại quầy”. Đây là thị trường phi tập trung nơi mà các nhà đầu tư, đại lý và môi giới giao dịch trực tiếp với nhau mà không cần thông qua một sàn giao dịch cố định. Cơ chế xác lập giá trên thị trường mua bán OTC chủ yếu dựa vào thương lượng và thỏa thuận giữa hai bên mua - bán.
Ở Việt Nam, mua bán OTC còn được gọi bằng nhiều tên khác nhau như thị trường mạng, thị trường chứng khoán tự do hay thị trường báo giá điện tử. Các giao dịch OTC diễn ra linh hoạt tại các quầy giao dịch của ngân hàng, công ty chứng khoán hoặc trực tuyến qua điện thoại, email, không bị ràng buộc bởi địa điểm hay thời gian cố định.
Sự Khác Biệt Giữa Sàn OTC Và Sàn Giao Dịch Tập Trung
Để hiểu rõ hơn về mua bán OTC, cần so sánh nó với các sàn chứng khoán tập trung như HOSE, HNX:
Những Lợi Thế Của Thị Trường OTC
Mở Rộng Cơ Hội Đầu Tư
Mua bán OTC cung cấp cho nhà đầu tư một bộ tài sản đầu tư đa dạng hơn so với các sàn tập trung. Thay vì chỉ có thể giao dịch cổ phiếu niêm yết hoặc hợp đồng tương lai, thị trường OTC cho phép tiếp cận hợp đồng phái sinh, CFD, quyền chọn và nhiều công cụ tài chính khác.
Sản Phẩm Phái Sinh Bổ Trợ Thị Trường Giao Ngay
Các sản phẩm phái sinh trên thị trường OTC đã trở thành phần không thể thiếu của hệ sinh thái tài chính. Lấy ví dụ, khối lượng giao dịch hợp đồng phái sinh Bitcoin đã chiếm hơn 30% giá trị thị trường Bitcoin. Vào tháng 6 năm 2021, khối lượng giao dịch phái sinh thậm chí còn vượt mức giao dịch spot của Bitcoin, chứng tỏ sự phát triển vượt bậc của các sản phẩm này.
Độ An Toàn Ngày Càng Tăng
Thị trường OTC hiện đại đã được tối ưu hóa, tự động hóa và áp dụng nhiều lớp bảo mật tương tự các sàn tập trung. Nhiều nhà môi giới OTC uy tín được cấp phép bởi các tổ chức quản lý tài chính quốc tế, đảm bảo an toàn giao dịch cho nhà đầu tư.
Tăng Sức Mạnh Với Đòn Bẩy
Trên sàn giao dịch tập trung, nhà đầu tư Việt Nam thường chỉ được cấp đòn bẩy tối đa 2 lần. Trong khi đó, thị trường OTC cho phép sử dụng đòn bẩy cao hơn đáng kể (có thể lên đến hàng trăm lần), giúp khuếch đại lợi nhuận tiềm năng - tuy nhiên cũng kéo theo rủi ro tương ứng.
Tình Hình Thị Trường OTC Tại Việt Nam
Theo dữ liệu Tổng cục Thống kê Việt Nam, đến hết năm 2020, số doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam là 683.600. Tuy nhiên, chỉ 1.575 doanh nghiệp có cổ phiếu niêm yết trên 3 sàn chính (HOSE, HNX, Upcom), chiếm chỉ 0,2%.
Con số này cho thấy một khoảng trống lớn trong thị trường. Thị trường OTC như một cánh cửa mở cho các doanh nghiệp có thể huy động vốn mà không phải đáp ứng những yêu cầu khắt khe của sàn giao dịch tập trung. Nhiều công ty lớn tại Việt Nam vẫn hoạt động giao dịch trên sàn OTC, mang lại tỷ suất lợi nhuận hấp dẫn cho nhà đầu tư.
Trong những năm gần đây, thị trường OTC trong nước ngày càng trở nên chuyên nghiệp hơn. Hoạt động giao dịch OTC không chỉ giới hạn ở các quầy giao dịch mà còn mở rộng trên nền tảng website và ứng dụng di động, được tổ chức một cách bài bản tương tự các sàn giao dịch tập trung.
Những Lưu Ý Quan Trọng Khi Giao Dịch OTC
Tránh Các Sản Phẩm Có Khối Lượng Giao Dịch Thấp
Khi mua bán OTC, hãy chú ý đến khối lượng giao dịch của sản phẩm. Những chứng khoán có khối lượng giao dịch quá thấp gặp phải rủi ro về thanh khoản - tức là bạn sẽ khó tìm được bên đối ứng lệnh khi muốn mua bán. Điều này có thể dẫn đến việc bị kẹt vốn và khó khăn trong việc thu hồi vốn đầu tư.
Đa Dạng Hóa Danh Mục Đầu Tư
Không nên tập trung toàn bộ vốn vào một loại tài sản hay sản phẩm duy nhất. Phân bổ vốn đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau giúp giảm thiểu rủi ro hệ thống. Đây là nguyên tắc quản lý rủi ro cơ bản áp dụng cho bất kỳ thị trường tài chính nào.
Sử Dụng Đòn Bẩy Một Cách Thận Trọng
Mặc dù thị trường OTC mang lại tiềm năng lợi nhuận cao, nhưng nó cũng đi kèm với rủi ro từ biến động giá mạnh mẽ. Đòn bẩy là “con dao hai lưỡi” - có thể giúp gia tăng lợi nhuận nhanh chóng nhưng cũng dễ gây “cháy tài khoản”. Chỉ sử dụng đòn bẩy khi bạn đã hiểu rõ sản phẩm và có khả năng phân tích thị trường tốt.
Tìm Hiểu Kỹ Trước Khi Đầu Tư
Bất kỳ thị trường tài chính nào cũng tiềm ẩn rủi ro. Trước khi bắt đầu mua bán OTC, hãy dành thời gian tìm hiểu về các sản phẩm, cơ chế giao dịch, và những rủi ro tiềm ẩn để đưa ra những quyết định đầu tư sáng suốt.