Pip và Lot trong Giao Dịch Forex: Từ Định Nghĩa Cơ Bản Đến Ứng Dụng Thực Tế

Tại Sao Cần Hiểu Rõ Về Lot và Pip?

Bất kỳ ai bước vào thế giới giao dịch ngoại hối cũng sẽ gặp hai khái niệm này liên tục. Lot và pip là hai nền tảng cơ bản để hiểu cách các giao dịch forex hoạt động, cách tính toán lợi nhuận, và quan trọng nhất là cách quản lý rủi ro. Với những trader chuyên nghiệp, đây là những khái niệm quá quen thuộc đến mức tự động tính toán. Tuy nhiên, với những người mới bắt đầu, việc nắm vững các khái niệm này là chìa khóa để không lạc lối trong thị trường này.

Pip là gì? Khái Niệm Cơ Bản

Pip là viết tắt của “Percentage Interest Point” hoặc “Price Interest Point”, đơn giản là đơn vị thay đổi giá nhỏ nhất mà bạn sẽ bắt gặp trong giao dịch ngoại hối. Nó còn được gọi là “điểm giá” và là thứ mà mỗi trader cần theo dõi chặt chẽ.

Khi nói đến pip, thường nó được tính bằng con số thập phân thứ tư của một tỷ giá hối đoái. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng đúng.

Hai Trường Hợp Chính Về Pip

Với các cặp ngoại hối không liên quan đến Yên Nhật (JPY):

Đa số cặp tiền tệ như EUR/USD, GBP/USD, EUR/AUD hay USD/CAD đều có tỷ giá với 5 số thập phân. Trong những trường hợp này, pip được xác định ở con số thập phân thứ tư:

• EUR/USD từ 1,1050 → 1,1051: Tăng 1 pip
• GBP/USD từ 1,30542 → 1,30543: Tăng 0,1 pip (hay còn gọi là 1 pipet)

Với các cặp ngoại hối chứa Yên Nhật (JPY):

Các cặp như USD/JPY hay EUR/JPY chỉ có 3 số thập phân, nên pip được tính dựa trên con số thập phân thứ hai:

• USD/JPY từ 107,830 → 107,845: Tăng 1,5 pip
• EUR/JPY từ 118,721 → 118,720: Giảm 1 pipet

Point (Pipet) Là Gì?

Nếu pip là unit cơ bản, thì point hay pipet là unit nhỏ hơn. Mối quan hệ giữa chúng rất đơn giản: 1 pip = 10 point. Những unit nhỏ này tồn tại để giúp các sàn giao dịch linh hoạt hơn trong việc tính toán spread và cải thiện thanh khoản thị trường.

Lot là gì? Khối Lượng Giao Dịch Chuẩn

Nếu pip đo lường độ lớn của thay đổi, thì lot đo lường kích thước của giao dịch.

Lot là một tiêu chuẩn về khối lượng tiền tệ được sử dụng trong một lệnh giao dịch. Nó là đơn vị mà mọi thị trường forex sử dụng để chuẩn hóa kích thước giao dịch.

Lúc ban đầu, 1 lot tiêu chuẩn bằng 100.000 đơn vị tiền tệ cơ sở. Tuy nhiên, thị trường đã phát triển để đáp ứng nhu cầu của những trader có vốn nhỏ hơn, dẫn đến sự xuất hiện của các loại lot:

• Lot tiêu chuẩn: 100.000 đơn vị
• Mini lot: 10.000 đơn vị
• Micro lot: 1.000 đơn vị
• Nano lot: 100 đơn vị

Kích thước lot cụ thể mà một sàn giao dịch cung cấp có thể khác nhau tùy theo loại tài khoản và nguồn tiền tệ được sử dụng.

Cách Tính Lot: Bạn Cần Bao Nhiêu Tiền?

Khi Đồng Tiền Cơ Sở Là USD

Công thức cơ bản là:

Vốn cần thiết = Kích thước lot × (1 / Tỷ lệ đòn bẩy)

Ví dụ: Nếu bạn muốn mở 1 lot tiêu chuẩn trên cặp USD/CAD với tỷ lệ đòn bẩy 1:50:

100.000 × (1/50) = 2.000 USD

Điều này có nghĩa bạn chỉ cần 2.000 USD để kiểm soát 100.000 USD giá trị thực tế.

Khi Đồng Tiền Cơ Sở Không Phải USD

Quá trình này phức tạp hơn một chút vì bạn phải chuyển đổi tiền tệ:

Bước 1: Tính số tiền cần theo đơn vị tiền tệ cơ sở

• Ví dụ với EUR/JPY (1 lot tiêu chuẩn = 100.000 EUR), tỷ lệ đòn bẩy 1:50:
• 100.000 × (1/50) = 2.000 EUR

Bước 2: Quy đổi sang USD sử dụng tỷ giá hối đoái hiện tại

• Nếu EUR/USD = 1,1086, thì 1 EUR = 1,1086 USD
• 2.000 EUR × 1,1086 = 2.172,2 USD

Các nền tảng giao dịch hiện đại thường tính toán tất cả những điều này tự động, nhưng hiểu được quá trình sẽ giúp bạn quản lý vốn tốt hơn.

Liên Kết Giữa Pip, Lot Và Lợi Nhuận

Đây là phần quan trọng nhất: làm sao từ những thay đổi nhỏ của pip bạn có thể kiếm lợi nhuận đáng kể?

Tính Giá Trị 1 Pip

Giá trị tuyệt đối của 1 pip không cố định mà phụ thuộc vào tỷ giá hiện tại. Để tính giá trị pip cho 1 lot tiêu chuẩn:

Bước 1: Tính giá trị 1 pip ở đơn vị tiền tệ cơ sở

Với EUR/JPY = 118,721:

• Giá trị 1 pip = 0,01 / 118,721 = 0,0000842311 EUR

(Lưu ý: Sử dụng 0,01 cho cặp có JPY, 0,0001 cho cặp không có JPY)

Bước 2: Chuyển đổi sang USD (nếu cần)

• 0,0000842311 EUR × 1,1050 (tỷ giá EUR/USD) = 0,0000930754 USD

Bước 3: Tính cho 1 lot tiêu chuẩn (100.000 đơn vị)

• 0,0000930754 × 100.000 = 9,31 USD

Như vậy, 1 pip EUR/JPY cho 1 lot tiêu chuẩn ≈ 9,31 USD.

Từ Pip Đến Lợi Nhuận Thực Tế

Bây giờ bạn có thể tính lợi nhuận:

• Nếu giá tăng 10 pip với 1 lot: 9,31 × 10 = 93,1 USD lợi nhuận
• Nếu giao dịch 10 lot và giá tăng 5 pip: 9,31 × 5 × 10 = 465,5 USD lợi nhuận

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng giá trị pip thay đổi liên tục vì nó phụ thuộc vào tỷ giá hối đoái. Khi tỷ giá thay đổi, giá trị pip cũng thay đổi theo.

Bảng Tham Khảo Thay Đổi Pip Trên Các Cặp Tiền Tệ Chính

Những Điều Cần Nhớ Về Lot và Pip

Điểm 1: Mỗi pip tương ứng với khoảng 1/10.000 thay đổi trong cặp tiền tệ. Đây là sức mạnh thực sự của forex – những thay đổi nhỏ bị phóng đại qua khối lượng giao dịch lớn.

Điểm 2: Yên Nhật (JPY) là ngoại lệ. Trong khi hầu hết cặp tính pip ở số thập phân thứ tư, các cặp có JPY tính ở số thập phân thứ hai.

Điểm 3: Mối quan hệ 1 pip = 10 point là cố định và không đổi trên tất cả các thị trường.

Điểm 4: Lot là khối lượng tiêu chuẩn được chuẩn hóa. 1 lot tiêu chuẩn luôn bằng 100.000 đơn vị tiền tệ cơ sở, bất kể bạn giao dịch ở sàn nào.

Câu Hỏi Thường Gặp

Có phải mọi sàn forex đều sử dụng cùng kích thước lot không?

Không. Mặc dù cấu trúc cơ bản giống nhau, nhưng kích thước lot tối thiểu, giá trị pip, và các quy định có thể khác nhau giữa các sàn. Một số sàn có thể không cung cấp Nano lot hoặc Micro lot, đặc biệt với những cặp tiền tệ ít người giao dịch.

Tại sao nên chọn Mini lot hoặc Micro lot thay vì Lot tiêu chuẩn?

Điều này giúp giảm rủi ro tuyệt đối và thích hợp hơn cho những nhà đầu tư mới hoặc những người với vốn đầu tư hạn chế. Bạn có thể kiếm tiền từ những thay đổi nhỏ mà không phải đưa quá nhiều vốn vào một lệnh.

Công thức tính lợi nhuận chính xác là gì?

Lợi nhuận = (Số pip × Kích thước giao dịch × Giá trị mỗi pip) / Tỷ giá hối đoái cặp tiền tệ

Có sự khác biệt nào giữa pip và point không?

Có. Pip là đơn vị chuẩn để đo lường thay đổi giá, thường được tính ở số thập phân thứ tư (hoặc thứ hai với JPY). Point hay pipet là unit nhỏ hơn, bằng 0,1 pip, được sử dụng để tính toán spread và cung cấp độ chính xác cao hơn.

Làm sao để biết 1 pip đáng giá bao nhiêu trong lệnh giao dịch của tôi?

Bạn cần tính toán dựa trên kích thước lot, tỷ giá hiện tại và loại cặp tiền tệ. Hầu hết nền tảng giao dịch sẽ hiển thị thông tin này cho bạn trực tiếp trước khi bạn đặt lệnh, nhưng việc hiểu cách tính sẽ giúp bạn đưa ra quyết định tốt hơn.

Tóm Lại

Lot và pip là hai khái niệm không thể tách rời trong giao dịch forex. Lot xác định bạn giao dịch bao nhiêu, pip cho biết bạn kiếm hay mất bao nhiêu. Nắm vững cách tính toán cả hai không chỉ giúp bạn quản lý vốn hiệu quả mà còn cho phép bạn tính toán rủi ro một cách chính xác trước khi mở lệnh. Từ đó, bạn có thể xây dựng một chiến lược giao dịch vững chắc dựa trên những con số thực tế, không phải trên cảm xúc hay may mắn.