Khi một tổ chức cá mập trong hệ sinh thái tiền mã hóa hàng đầu dùng 2 triệu SOL, với giá trị thị trường hơn 1 tỷ USD để thúc đẩy kế hoạch huy động vốn 100 tỷ USD, một câu hỏi đau lòng đã nổi lên — logic định giá trong ngành công nghiệp tiền mã hóa đã hoàn toàn rối loạn.

Công ty này giảm giá cổ phiếu 95%, nhưng giá trị tài sản nắm giữ lại vượt xa giá trị thị trường. Nghe có vẻ phi lý, nhưng trong thế giới mã hóa, đó là chuyện hàng ngày.

Quy tắc của thị trường vốn truyền thống rất rõ ràng: công ty có khả năng sinh lời cao, dòng tiền dồi dào, tài sản phong phú, thì giá trị thị trường sẽ tăng theo. Nếu thua lỗ nặng, hoạt động khó khăn, giá cổ phiếu tự nhiên sẽ giảm. Sử dụng các công cụ như tỷ lệ P/E, P/B để định giá, cơ bản có thể tính ra giá trị hợp lý. Có một sự cân bằng nào đó giữa tài sản và giá trị thị trường.

Nhưng tài sản mã hóa hoàn toàn theo một cách chơi khác. Không có điểm neo giá rõ ràng, giá biến động lớn, tâm lý thị trường thay đổi nhanh chóng khi chính sách thay đổi, công nghệ tiến bộ, dòng vốn dịch chuyển, giá cả biến động dữ dội. Điều này dẫn đến một hiện tượng kỳ quặc: các công ty nắm giữ lượng lớn tài sản mã hóa chất lượng cao lại có giá trị thị trường thấp đến mức phi lý. Tài sản và giá trị thị trường hoàn toàn mất liên kết.

Tại sao lại như vậy? Căn bản là do giá trị của tiền mã hóa vốn đã mơ hồ. Nó không giống như cổ phần doanh nghiệp có lợi nhuận hỗ trợ, có bảng cân đối kế toán ràng buộc. Giá của tài sản mã hóa phần lớn dựa vào kỳ vọng, sự đồng thuận, thanh khoản, nên biến động vốn dĩ đã lớn. Khi loại không chắc chắn này gặp phải mô hình định giá truyền thống, kết quả chỉ là một trò chơi số.

Sự kiện này đã vạch trần thực chất điểm đau lâu dài của toàn ngành: chúng ta vẫn chưa tìm ra một hệ thống định giá phù hợp thực sự cho tài sản mã hóa. Dù là tổ chức hay nhà đầu tư cá nhân, cuối cùng đều dựa vào cảm giác để định giá.