Năm 2023 là năm "tát vào mặt" của thị trường chứng khoán Mỹ — Làm thế nào bảy gã khổng lồ công nghệ có thể cứu vãn tình hình

2023年 đối với Wall Street có thể là một năm khó xử nhất. Vào đầu năm, các ngân hàng đầu tư hàng đầu như Goldman Sachs, Bank of America, JPMorgan đều đồng loạt dự đoán tiêu cực, dự báo chỉ số S&P 500 cuối năm ở mức 3900 đến 4500 điểm, nhưng kết quả lại vào giữa tháng 12 đã hướng thẳng tới hơn 4700 điểm, khiến các báo cáo của các tổ chức này trở thành trò cười.

Điều trớ trêu hơn là, những dự đoán tiêu cực này chủ yếu dựa trên một logic: nền kinh tế sẽ rơi vào suy thoái, lợi nhuận doanh nghiệp không tăng trưởng. Nhưng thực tế hoàn toàn ngược lại — thị trường chứng khoán Mỹ không những không sụp đổ, mà còn đạt mức tăng chưa từng có trong mười năm nhờ vào hàng loạt yếu tố tích cực thúc đẩy.

Số liệu nói lên tất cả: tuyên ngôn chiến thắng của thị trường Mỹ năm 2023

Tính đến giữa tháng 12, ba chỉ số chính của thị trường chứng khoán Mỹ đồng loạt tăng trưởng:

• Chỉ số Nasdaq tăng vọt 40.77%, tạo ra hiệu suất mạnh nhất trong những năm gần đây
• Chỉ số S&P 500 tăng 22.60%, nhờ vào các cổ phiếu trọng yếu hỗ trợ quan trọng
• Chỉ số Dow Jones tăng 11.90%, thậm chí vượt mốc lịch sử 37,000 điểm

Bảng thành tích này đủ để làm lu mờ các dự đoán tiêu cực đầu năm. So với các mục tiêu dự báo của các tổ chức Wall Street, mức tăng thực tế vượt xa hầu hết những gì họ tưởng tượng.

Thị trường chứng khoán toàn cầu năm 2023 cũng thể hiện sự tăng trưởng đồng bộ hiếm có: Thị trường Nhật Bản tăng 26% nhờ chính sách tiền tệ siêu nới lỏng; thị trường Đài Loan tăng 23 nhờ làn sóng AI; chỉ số chứng khoán Đức vẫn tăng hơn 20% trong bối cảnh ngành ô tô gặp khó khăn, lập kỷ lục mới.

Năm 2023: 5 bước ngoặt lớn của thị trường Mỹ

Trong suốt năm 2023, thị trường chứng khoán Mỹ trải qua năm giai đoạn như chuyến tàu lượn siêu tốc, mỗi lần biến đổi đều do các yếu tố cốt lõi khác nhau thúc đẩy:

Quý 1: Cơn sốt AI bùng nổ

ChatGPT của OpenAI đã tạo cơn sốt về AI sinh生成. Các ông lớn công nghệ như Microsoft, Meta, Google đều đẩy mạnh lĩnh vực mô hình ngôn ngữ lớn. Trong quý này, bảy ông lớn công nghệ đồng loạt tăng hơn 20%, chỉ số Nasdaq ghi nhận hiệu suất quý tốt nhất kể từ 2020, báo hiệu một thị trường bò kỹ thuật.

Tháng 2 đến tháng 3: Sự hoảng loạn xuất hiện

Các cuộc khủng hoảng của Ngân hàng Silicon Valley, Ngân hàng Signature, Credit Suisse đã gây ra sự hoảng loạn cực độ trên thị trường. Các nhà phân tích từng lạc quan bắt đầu lo lắng về việc tăng trưởng của cổ phiếu công nghệ quá lớn, lệch khỏi các yếu tố cơ bản. Chiến lược gia trưởng của Morgan Stanley còn thẳng thắn nói rằng đà tăng điên cuồng trong quý 1 là không bền vững. Đồng thời, các cuộc thảo luận về rủi ro AI cũng gia tăng — ảnh hưởng của trí tuệ nhân tạo đối với con người, lừa đảo mạng, rủi ro sử dụng cực đoan đã thúc đẩy hàng nghìn nhà công nghệ như Yoshua Bengio, Elon Musk ký kiến nghị kêu gọi.

Quý 2: Dự kiến phục hồi tăng tốc

Dữ liệu lạm phát bắt đầu mềm đi, chu kỳ tăng lãi suất của Fed sắp đạt đỉnh, báo cáo tài chính doanh nghiệp cải thiện — những tín hiệu tích cực này giúp thị trường lấy lại niềm tin. Các ngành công nghệ, dịch vụ truyền thông, hàng tiêu dùng không thiết yếu dẫn đầu đà tăng. Chiến lược gia trưởng của Goldman Sachs khi đó cho biết lo ngại về suy thoái kinh tế đã giảm rõ rệt.

Quý 3 đến tháng 10: Thử thách áp lực lãi suất cao

Lợi suất trái phiếu Mỹ kỳ hạn 10 năm tăng lên mức cao nhất lịch sử, cổ phiếu công nghệ bị áp lực do chi phí vay vốn tăng. Tình hình Trung Đông xấu đi làm gia tăng bán tháo các tài sản rủi ro. Một số cổ phiếu trọng yếu báo cáo quý 3 kém khả quan, làm tăng thêm tâm lý bi quan của thị trường. Các nhà kinh tế của Goldman Sachs cảnh báo rằng chi phí vay nợ cao có thể gây ra làn sóng phá sản doanh nghiệp.

Quý 4: Dự kiến hạ cánh mềm

Tất cả các tín hiệu tích cực đều được xác nhận tại cuộc họp FOMC tháng 12. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Yellen cho biết lạm phát đã được kiểm soát cơ bản, biểu đồ dự báo của Fed cho thấy sẽ giảm lãi suất 3 lần trong năm 2024. Tín hiệu này như một liều thuốc tăng lực cho thị trường — kinh tế sẽ không sụp đổ, nhưng cũng không quá nóng, dự đoán “hạ cánh mềm” hoàn hảo đã thúc đẩy đợt tăng cuối cùng trong quý 4.

Bảy ông lớn công nghệ: những anh hùng thực sự của thị trường Mỹ năm 2023

Dữ liệu cho thấy, khoảng ba phần tư mức tăng chung của ba chỉ số chính năm 2023 đến từ bảy ông lớn công nghệ này. Bảy công ty này, nhờ lợi thế đi đầu trong lĩnh vực AI, đã trở thành động lực trung tâm của toàn thị trường. Dù là Microsoft, Apple hay Tesla, tất cả đều tạo ra các đỉnh cao mới trong năm.

Dự báo mới của Wall Street năm 2024: Từ tiêu cực đến thận trọng lạc quan

Sau bài học năm 2023, Wall Street vào đầu tháng 12 đã đưa ra dự báo mới về chỉ số S&P 500 năm 2024. Lần này, các tổ chức đều chuyển sang lạc quan (dù vẫn còn khá thận trọng hơn thực tế):

• JPMorgan: 4200 điểm (dự đoán kinh tế chậm lại nhưng tín dụng thắt chặt)
• Morgan Stanley: 4500 điểm (lợi nhuận doanh nghiệp có khả năng phục hồi)
• Wells Fargo: 4625 điểm (dự đoán biến động gia tăng nhưng định giá vẫn có hỗ trợ)
• Goldman Sachs: 4700 điểm (Kinh tế Mỹ mở rộng nhẹ nhàng)
• Barclays: 5000 điểm (Không chắc chắn vĩ mô đã qua đỉnh, doanh nghiệp đã thích nghi với môi trường mới)
• Deutsche Bank: 5100 điểm (Định giá hiện tại không quá cao, tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp vẫn còn khả năng)

Điều đáng chú ý là, khi đà thị trường tháng 12 tiếp tục sôi động, các cổ phiếu trụ cột như Apple liên tục lập đỉnh mới, những dự báo này lại đối mặt với thử thách về độ chính xác.

Cơ hội và rủi ro năm 2024: AI sẽ trở thành sân khấu chính

Đối với năm 2024, các chuyên gia đều cho rằng làn sóng AI sinh生成 sẽ bùng nổ thực sự. Goldman Sachs dự đoán, một trật tự thế giới dựa trên AI sinh生成 ngày càng mạnh mẽ đang hình thành, sẽ thay đổi sâu sắc tăng trưởng kinh tế, năng suất, cạnh tranh, quốc phòng và thậm chí cả nền văn minh nhân loại.

Nhưng cơ hội luôn đi kèm rủi ro. Năm 2024, thị trường chứng khoán Mỹ vẫn phải đối mặt với: bất ổn chính sách trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, rủi ro suy thoái tiềm tàng, khả năng mở rộng xung đột địa chính trị ở Trung Đông. Những biến số này sẽ cùng với đà tăng của cổ phiếu công nghệ định hình hướng đi của thị trường Mỹ năm tới.