Tác động thực tế của việc tăng lãi suất năm 2023 của Mỹ đối với đầu tư tại Đài Loan: Tại sao túi tiền của bạn lại bị thu hẹp?

Chuỗi phản ứng của việc đồng USD tăng giá — Tại sao đồng Tệ ngày càng “mỏng”?

Từ tháng 3 năm 2022, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ bắt đầu một chu kỳ tăng lãi suất chưa từng có tiền lệ. Đến cuối năm 2023, đã tăng tổng cộng 20 lần (500 điểm cơ bản), lãi suất chuẩn từ gần 0% lên trong khoảng 5.00% đến 5.25%. Đợt tăng lãi suất của Mỹ này dữ dội đến mức nào? Trong chỉ 10 cuộc họp chính sách, Fed đều tăng lãi suất, trong đó tháng 6, 7, 9, 11 năm 2022 còn liên tiếp tăng 75 điểm cơ bản mỗi tháng, lập kỷ lục lịch sử.

Tất cả đều bắt nguồn từ lạm phát mất kiểm soát — tháng 6 năm 2022, chỉ số giá tiêu dùng của Mỹ chạm mức cao nhất trong 40 năm, Fed buộc phải “nhấn ga phanh gấp”.

Vậy năm 2024, Fed có tiếp tục tăng lãi suất không? Theo dự đoán của CME FedWatch, thị trường vẫn cho rằng khả năng hạ lãi suất rất lớn, lãi suất có thể từ mức hiện tại 5.25% dần giảm xuống khoảng 4%. Dưới đây là dự đoán lịch trình của Fed năm 2024:

Đồng USD tăng giá ảnh hưởng trực tiếp đến túi tiền của bạn như thế nào?

Thay đổi tỷ giá: Nguyên nhân căn bản khiến đồng Tệ mất giá

Việc tăng lãi suất khiến đồng USD tăng giá, logic rất đơn giản — lãi suất gửi tiết kiệm tại Mỹ tăng, nhà đầu tư toàn cầu đổ xô mua USD, nhu cầu USD tăng mạnh, giá trị tự nhiên tăng theo. Chỉ số USD năm 2022 đã tăng tới 8.5%.

Kết quả là gì? Đồng Tệ so với USD liên tục giảm giá. Nhà đầu tư nước ngoài ban đầu đổi 100.000 USD lấy 2,7 triệu Tệ để mua cổ phiếu Đài Loan, sau một năm lãi 300.000 Tệ, nhưng do Tệ mất giá 11%, 3 triệu Tệ chỉ còn đổi được 97.000 USD, thua lỗ. Đó chính là lý do dòng vốn lớn bắt đầu rút khỏi thị trường chứng khoán Đài Loan.

Giá hàng nhập khẩu tăng: Chi phí sinh hoạt của bạn tăng cao

Tệ mất giá trực tiếp đẩy giá hàng nhập khẩu lên cao. Nông sản nhập khẩu của Đài Loan có 22.8% đến từ Mỹ, do các mặt hàng này tính theo USD, USD tăng giá đồng nghĩa chi phí nhập khẩu tăng theo.

Xem dữ liệu là rõ: năm 2022, CPI thực phẩm của Đài Loan tăng 6%, trong đó trứng tăng vọt 26%. Nguyên nhân chính là chi phí thức ăn chăn nuôi (ngô, lúa mạch, lúa gạo,…) tăng vọt. Ngân hàng Trung ương Đài Loan dù đã tăng lãi 5 lần tổng cộng 75 điểm cơ bản để cố gắng kiềm chế đồng Tệ mất giá, nhưng so với đợt tăng của Fed, lực này còn quá nhỏ bé.

Thị trường chứng khoán, tài sản tài chính bị ảnh hưởng ra sao?

Tại sao thị trường chứng khoán Đài Loan lại trì trệ?

Tác động của việc Mỹ tăng lãi suất đối với thị trường chứng khoán Đài Loan đến từ hai phía:

Thứ nhất, chảy vốn ra ngoài. Do Tệ mất giá, USD tăng giá, nhà đầu tư nước ngoài rút vốn lớn khỏi thị trường chứng khoán Đài Loan để đổi ra USD giữ giá trị. Dữ liệu của Sở Giao dịch Chứng khoán cho thấy, năm 2022, dòng vốn rút khỏi thị trường Đài Loan lên tới 41,6 tỷ USD, đứng đầu châu Á. Kết quả là chỉ số FTSE Taiwan giảm 21%, xếp hạng thứ 6 toàn cầu về mức giảm.

Thứ hai, lãi suất nội địa tăng. Ngân hàng Trung ương Đài Loan theo chân tăng lãi, đẩy chi phí vay vốn lên cao. Định giá doanh nghiệp giảm do lãi suất tăng — trong định giá tài sản tài chính, lãi suất càng cao, giá trị doanh nghiệp càng thấp. Đồng thời, chi phí vay vốn tăng sẽ trực tiếp ăn mòn lợi nhuận, khiến giá cổ phiếu tự nhiên giảm theo.

Năm 2022, thị trường chứng khoán Đài Loan chìm trong khủng hoảng, chỉ số S&P 500 giảm 17%, Nasdaq còn giảm tới 30%. Đến năm 2023, thị trường mới bắt đầu hồi phục, nguyên nhân là thị trường bắt đầu kỳ vọng Fed sẽ dừng tăng lãi hoặc chuyển sang giảm lãi.

Ai hưởng lợi từ việc tăng lãi suất? “Sự lội ngược dòng” của cổ phiếu tài chính

Tuy nhiên, không phải tất cả các cổ phiếu đều giảm trong chu kỳ tăng lãi suất. Cổ phiếu tài chính (đặc biệt là ngân hàng) lại được hưởng lợi từ việc tăng lãi. Nguyên nhân rất rõ ràng — tăng lãi mở rộng chênh lệch lãi suất cho vay gửi của ngân hàng, lợi nhuận ngân hàng tăng mạnh.

Ví dụ, Ngân hàng TMCP Đài Loan (2834), năm 2022, thu nhập lãi 333 tỷ Tệ, tăng 38% so với cùng kỳ, cổ phiếu trong gần một năm cũng tăng 20%. Đó chính là lý do nhiều nhà đầu tư trong chu kỳ tăng lãi lại rất lạc quan về cổ phiếu tài chính.

Hiện tượng “đối lập” giữa vàng và trái phiếu

Tác động của việc tăng lãi suất đối với vàng và trái phiếu khá phức tạp:

Vàng: Giá vàng có mối quan hệ nghịch chiều với kỳ vọng lãi suất. Khi Fed tăng mạnh lãi suất, vàng thường giảm giá, nhưng khi kỳ vọng chuyển sang giảm lãi, vàng lại tăng giá. Thực tế, vàng đã giảm trước tháng 11 năm 2022, nhưng từ cuối năm 2022 đến nay, vàng liên tục tăng, phản ánh kỳ vọng thị trường về việc Fed sẽ hạ lãi ngày càng tăng.

Trái phiếu: Tăng lãi suất đẩy lãi suất thị trường lên cao, trong khi giá trái phiếu lại nghịch chiều với lãi suất, nên tăng lãi suất là tin xấu cho thị trường trái phiếu. Năm 2023, một phần nguyên nhân của khủng hoảng ngân hàng Mỹ chính là do lãi suất tăng khiến giá trái phiếu của các ngân hàng giảm mạnh, buộc phải bán tháo trái phiếu để lấy tiền mặt, tạo thành vòng luẩn quẩn.

Chiến lược đối phó của nhà đầu tư phổ thông

Đối mặt với tác động của việc Mỹ tăng lãi suất, nhà đầu tư có ba cách chính để ứng phó:

Chiến lược 1: Đầu tư theo xu hướng USD tăng

Vì USD tăng giá là xu hướng lớn, sao không theo xu hướng? Các cách đầu tư USD có thể kể đến — đổi ngoại tệ ngân hàng, hợp đồng tương lai, hợp đồng chênh lệch (CFD). Đối với nhà đầu tư nhỏ lẻ, dùng CFD khá hợp lý — một số nền tảng cung cấp đòn bẩy lên tới 200 lần, chỉ cần chưa tới 1 USD là có thể mua một lot chỉ số USD, tận hưởng lợi nhuận từ USD tăng giá.

Chiến lược 2: Điều chỉnh phân bổ cổ phiếu

Giảm tỷ trọng cổ phiếu có định giá cao (như cổ phiếu công nghệ), chuyển sang tăng tỷ lệ cổ phiếu có lợi suất cao, đặc biệt là cổ phiếu tài chính. Như vậy vừa tránh được áp lực định giá do tăng lãi, vừa có thể hưởng lợi từ tăng lợi nhuận cổ tức của các cổ phiếu tài chính. Các ETF liên quan cũng là lựa chọn tốt.

Chiến lược 3: Sử dụng bán khống để phòng ngừa rủi ro

Ngoài việc giảm tỷ lệ cổ phiếu, còn có thể dùng cách bán khống chỉ số Nasdaq 100 để đối phó rủi ro. Do chỉ số VN-Index và Nasdaq có mối quan hệ rất tích cực, bán khống chỉ số chứng khoán Mỹ có thể bù đắp phần nào thiệt hại khi thị trường Đài Loan giảm.

Tóm lại

Việc Mỹ tăng lãi suất năm 2023 gây ra nhiều tác động đến Đài Loan: Tệ mất giá đẩy giá nhập khẩu lên cao, dòng vốn rút khỏi thị trường chứng khoán, định giá doanh nghiệp giảm. Nhưng cơ hội và rủi ro đều tồn tại, nhà đầu tư có thể qua việc đầu tư USD, mua cổ phiếu tài chính, bán khống chỉ số để biến rủi ro thành lợi nhuận. Điều quan trọng là nắm bắt thời điểm — chu kỳ tăng lãi cuối cùng thường sẽ có sự đảo chiều, chuẩn bị sớm sẽ đón nhận được lợi nhuận từ đợt phục hồi cuối chu kỳ tăng lãi.