Lý thuyết sao cho giao dịch: Hướng dẫn thực hành từ người mới bắt đầu đến nhà đầu tư chuyên nghiệp

Tại sao cần phải hiểu về Lý thuyết Dow

Lý thuyết Dow không chỉ là một lý thuyết cũ được phát minh hơn 100 năm trước, mà còn là nền tảng của phân tích kỹ thuật vẫn còn giá trị và được sử dụng rộng rãi ngày nay. Dù là nhà đầu tư nào đi nữa, nếu muốn hiểu rõ hành vi của thị trường và biến động giá, việc nghiên cứu Lý thuyết Dow là điều không thể bỏ qua.

Tại sao phân tích kỹ thuật lại quan trọng ngang bằng với việc nghiên cứu dữ liệu cơ bản của công ty hoặc các số liệu kinh tế? Câu trả lời nằm ở thực tế rằng, Lý thuyết Dow có thể cung cấp cái nhìn tổng thể về xu hướng thị trường một cách rõ ràng, đồng thời giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác hơn.

Lịch sử và nền tảng của Lý thuyết Dow

Dù nói về nhóm nào, Lý thuyết Dow đều bắt nguồn từ ý tưởng sáng tạo của Charles H. Dow và được phát triển tiếp bởi William Peter Hamilton vào đầu thế kỷ 20. Dow quan sát hành vi của thị trường chứng khoán và viết các bài báo trên tờ báo The Wall Street Journal về các mô hình biến động giá.

Qua việc nghiên cứu và quan sát cẩn thận, ông đã tổng hợp các nguyên tắc quan trọng, tin rằng giá cổ phiếu di chuyển theo các sóng biển. Đôi khi có các đợt tăng theo sóng lớn (Xu hướng chính), đôi khi có các đợt giảm nhỏ theo sóng nhỏ. Những ý tưởng này đã trở thành nền tảng cho các nhà đầu tư trên toàn thế giới.

Nội dung chính của Lý thuyết Dow: Giá phản ánh tất cả thông tin

Lý thuyết Dow tin rằng thị trường hoặc giá cổ phiếu, dù là giá hàng hóa, Bitcoin hay chỉ số, đã phản ánh tất cả các thông tin có thể có. Điều này thể hiện qua giá.

Dù là dữ liệu dự báo lợi nhuận trong tương lai, khả năng cạnh tranh, hay các rủi ro về pháp lý và kiểm soát, tất cả đều đã được phản ánh trong giá.

Vì vậy, việc nghiên cứu và phân tích giá theo góc nhìn của Lý thuyết Dow chính là việc hiểu những gì thị trường đang nói với chúng ta trong khoảnh khắc đó.

Cấu trúc của xu hướng: 3 cấp độ cần biết

Hiểu về xu hướng giá là cốt lõi của Lý thuyết Dow. Lý thuyết này chia biến động giá thành 3 cấp theo thời gian:

Xu hướng chính (Primary Trend): Hướng đi lớn của thị trường

Đây là các biến động dài nhất, thường kéo dài từ 200 ngày đến nhiều năm, đôi khi tới 3-4 năm.

Hãy tưởng tượng Xu hướng chính như là xu hướng chính hoặc xu hướng chung của thị trường, là tiếng nói của thị trường thể hiện rằng “hiện tại chúng ta đang trong giai đoạn tăng hoặc giảm.”

Xu hướng trung gian (Intermediate Trend): Sóng lên xuống trung bình

Là các biến động trung bình, có thời gian từ khoảng 3 tuần đến 3 tháng. Xu hướng trung gian thường diễn ra dưới Xu hướng chính.

Nếu đang trong giai đoạn tăng lớn (Xu hướng chính tăng), có thể có các đợt điều chỉnh trung gian, đó chính là Xu hướng giảm trung gian. Đây là cơ hội cho các nhà đầu tư ngắn hạn muốn vào lệnh đúng thời điểm.

Xu hướng nhỏ (Minor Trend): Biến động hàng ngày

Là các biến động ngắn nhất, không quá 3 tuần, thường thấy trong biểu đồ hàng ngày hoặc hàng giờ.

Dù Xu hướng nhỏ có vẻ ít quan trọng hơn, nhưng đối với nhà giao dịch ngắn hạn, đây là sân chơi của họ.

Đặc điểm của các đợt tăng giảm của xu hướng: Cách nhận biết thị trường sẽ đi theo hướng nào

Lý thuyết Dow nói rằng giá sẽ di chuyển theo một trong các mô hình sau:

Khi giá trong xu hướng tăng (Uptrend)

Điểm đặc trưng là giá sẽ tạo đỉnh mới cao hơn đỉnh cũ (Higher High) và đáy mới cao hơn đáy cũ (Higher Low). Cách này giúp giá dần nâng cao chính mình.

Ví dụ, giá vàng từ 1.900 đô la tăng lên 2.000 đô la (đỉnh mới) rồi giảm xuống còn 1.950 (đáy mới cao), sau đó lên 2.050 (đỉnh mới). Đây là đặc điểm chung của Uptrend.

Khi giá trong xu hướng giảm (Downtrend)

Ngược lại với xu hướng tăng, giá sẽ tạo đỉnh mới thấp hơn đỉnh cũ (Lower High) và đáy mới thấp hơn đáy cũ (Lower Low).

Hãy tưởng tượng như là một căn phòng, trần và sàn đều dần thấp xuống.

Khi giá trong xu hướng đi ngang (Sideways)

Giá không liên tục tạo đỉnh cao hơn hoặc đáy thấp hơn, mà chỉ dao động trong một phạm vi nhất định. Có thể xem như đang chờ đợi quyết định.

3 giai đoạn quan trọng của mỗi xu hướng: Thời điểm giao dịch

Dựa trên Lý thuyết Dow, nhà đầu tư đúng đắn sẽ hiểu rằng, trong mỗi xu hướng lớn, sẽ có 3 giai đoạn:

Giai đoạn tích lũy (Accumulation Phase): Khi các nhà hiểu biết bắt đầu vào cuộc

Đây là giai đoạn đầu của xu hướng tăng mới, giá còn ở mức thấp vì thị trường chưa rõ về mặt tích cực của hàng hóa.

Điều thú vị là, trong giai đoạn này, các nhà đầu tư chuyên nghiệp đã nghiên cứu kỹ các yếu tố cơ bản sẽ bắt đầu mua tích trữ một cách lặng lẽ, vì họ nhận thấy tiềm năng tăng giá còn ẩn chứa. Các nhà đầu tư dựa vào phân tích kỹ thuật thường không tham gia nhiều vì xu hướng chưa rõ ràng.

Giai đoạn tham gia của công chúng (Public Participation): Thị trường nhận thức và đồng thuận

Giai đoạn này là khi giá bắt đầu thực sự tăng, khối lượng giao dịch tăng, tin tức tích cực bắt đầu xuất hiện và được bàn luận nhiều hơn.

Đây là thời điểm vàng cho các nhà đầu tư ngắn hạn, vì xu hướng rõ ràng, giá tăng đều đặn, cơ hội sinh lời lớn hơn.

Giai đoạn phân phối (Distribution Phase): Khi các nhà hiểu biết bắt đầu thoái lui

Giai đoạn cuối của xu hướng tăng, giá tăng nhanh chóng, thị trường tràn ngập tin tốt, nhà đầu tư nhỏ lẻ đổ vào mua rất nhiều.

Tuy nhiên, trong khoảnh khắc này, các nhà đầu tư lớn (người hiểu rõ) bắt đầu bán ra từng phần để chốt lời. Việc mua vào trong giai đoạn này rất rủi ro vì thị trường có thể sắp đảo chiều.

Nguyên tắc chính của Lý thuyết Dow: 6 điều cần ghi nhớ

Ngoài kiến thức về xu hướng, Lý thuyết Dow còn có 6 nguyên tắc quan trọng:

Điều 1: Thị trường phản ánh tất cả dữ liệu - Tất cả thông tin, cả đã biết và chưa biết, đều đã phản ánh trong giá.

Điều 2: Có 3 cấp độ xu hướng luôn tồn tại - Nhà đầu tư cần biết mình đang nhìn xu hướng nào (Primary, Intermediate, hoặc Minor).

Điều 3: Mỗi xu hướng có 3 giai đoạn phát triển - Tích lũy, Tham gia của công chúng, Phân phối.

Điều 4: Mọi thứ cần xác nhận lẫn nhau - Ví dụ, nếu chỉ số một tăng, chỉ số khác cũng nên tăng để xác nhận xu hướng thực sự.

Điều 5: Khối lượng phải phù hợp với xu hướng - Khi giá tăng, khối lượng giao dịch cũng nên tăng; khi giá giảm, khối lượng bán ra cũng nên tăng.

Điều 6: Xu hướng sẽ tiếp tục - Theo quy luật, giá sẽ đi theo xu hướng hiện tại cho đến khi có tín hiệu rõ ràng về sự thay đổi.

Mẫu hình đáy đôi và đỉnh đôi: Dấu hiệu đảo chiều

Đáy đôi (Double Bottom) (đáy hai lần) là mô hình xuất hiện khi giá giảm xuống tạo đáy, rồi bật lên, cho thấy “bên mua đang bảo vệ”. Sau đó, giá giảm xuống lần nữa, gần bằng mức đáy trước.

Mô hình này thường là tín hiệu cho thấy xu hướng giảm sắp kết thúc và giá có khả năng chuyển sang tăng.

Ngược lại, Đỉnh đôi (Double Top) (hai đỉnh) là mô hình khi giá tăng lên tạo đỉnh, rồi giảm xuống, rồi lại tăng lên đỉnh mới gần bằng đỉnh cũ.

Mô hình này thường là tín hiệu cho thấy xu hướng tăng sắp kết thúc, vì lực bán đang bảo vệ đỉnh.

Khi Lý thuyết Dow hoạt động: Ưu điểm

Lý thuyết Dow có nhiều điểm mạnh:

• Nguyên tắc đơn giản - Rõ ràng, dễ hiểu, không cần tính toán phức tạp.
• Biết thị trường đi đâu - Giúp nhà đầu tư xác định xu hướng chính, dễ dàng lập kế hoạch giao dịch.
• Khối lượng xác nhận - Không chỉ dựa vào giá, còn xem khối lượng, giúp xác nhận xu hướng mạnh hơn.
• Phổ biến và dễ áp dụng - Không cần dữ liệu kinh tế phức tạp, phù hợp với nhiều loại tài sản.

Khi Lý thuyết Dow không phù hợp: Nhược điểm

Tuy nhiên, cũng có nhược điểm:

• Chậm xác nhận - Đôi khi phải chờ thị trường xác nhận, giá đã chạy trước rồi.
• Không dự báo được cơ bản - Lý thuyết chỉ dựa vào giá, không xem xét chất lượng công ty hay số liệu kinh tế.

Chiến lược giao dịch theo Lý thuyết Dow

Nếu nhà đầu tư muốn dùng Lý thuyết Dow để giao dịch thực tế, việc chọn công cụ phù hợp là rất quan trọng, đó chính là hệ thống CFD (Contract for Difference).

Với hệ thống CFD, nhà đầu tư có thể giao dịch cả xu hướng tăng và giảm. Nếu phân tích cho thấy xu hướng tăng, có thể đặt lệnh Mua; nếu dự đoán giảm, có thể đặt lệnh Bán để kiếm lời.

Ví dụ, sau khi phân tích giá vàng và nhận thấy có các đỉnh cao hơn và đáy cao hơn, nhà đầu tư có thể:

• Chọn lệnh Mua
• Xác định khối lượng phù hợp
• Đặt đòn bẩy theo mức rủi ro chấp nhận
• Xác định điểm vào, chốt lời và cắt lỗ

Cách này giúp nhà đầu tư lên kế hoạch rõ ràng hơn và giảm thiểu rủi ro.

Tóm lại

Lý thuyết Dow không phải là phương pháp dự báo chính xác như khoa học, mà là một hướng tiếp cận hợp lý, đã tồn tại hơn 100 năm vì có nguyên tắc rõ ràng, thực tiễn và có thể áp dụng cho nhiều loại tài sản khác nhau.

Vì vậy, dù là nhà đầu tư mới hay cũ, nếu chưa hiểu rõ Lý thuyết Dow, việc học thêm sẽ giúp giao dịch hiệu quả hơn.

Đối với những ai quan tâm đầu tư vào sản phẩm CFD và muốn luyện tập trước khi dùng tiền thật, có tài khoản thử miễn phí kèm tiền ảo. Ngoài ra, còn có thể giao dịch cổ phiếu, crypto, vàng, chỉ số và cặp tiền trong cùng một tài khoản.

Lưu ý: Đầu tư luôn đi kèm rủi ro, không phù hợp với tất cả mọi người. Cần nghiên cứu kỹ lưỡng và quản lý vốn tốt trước khi giao dịch thật.