Ngân hàng Trung ương Nhật Bản thực sự kết thúc thời kỳ lãi suất âm và bắt đầu chu kỳ tăng lãi suất, tác động của nó có thể vượt xa Fed. Điều này không phải vì nền kinh tế Nhật Bản mạnh hơn, mà vì đồng yên đóng vai trò là "nguồn vốn" có chi phí thấp nhất trong hệ thống tài chính toàn cầu.

**Logic nền tảng của giao dịch arbitrage**

Giao dịch arbitrage (Carry Trade), nói đơn giản là: vay tiền không lãi hoặc lãi cực thấp để đầu tư vào các tài sản sinh lợi cao. Trong vài thập kỷ qua, lãi suất đồng yên duy trì ở mức gần 0 hoặc âm, trở thành công cụ tài chính ưu tiên của vốn toàn cầu để huy động vốn.

Chiến lược này phổ biến đến mức nào? Các công ty do Buffett sở hữu nhiều lần phát hành trái phiếu yên để vay với lãi suất gần 0%, sau đó đổi sang đô la Mỹ, đầu tư vào trái phiếu chính phủ Mỹ hoặc các cổ phiếu chất lượng như Apple — dễ dàng kiếm chênh lệch lãi suất. Đây không phải là thao tác bí mật mà là chiến lược arbitrage công khai của vốn.

Các quỹ phòng hộ và nhà đầu tư tổ chức còn áp dụng theo cách này: vay yên giá rẻ, đổ vào cổ phiếu Mỹ, trái phiếu AUD, thậm chí các tài sản mã hóa và các lĩnh vực sinh lợi cao khác. Tổng giá trị vị thế arbitrage toàn cầu lên tới hàng chục nghìn tỷ USD.

**Lãi suất yên tăng, quy tắc chơi game hoàn toàn thay đổi**

Ngay khi Ngân hàng Trung ương Nhật Bản chính thức bắt đầu tăng lãi suất, tình hình sẽ lập tức đảo chiều.

Đầu tiên là chi phí vốn tăng mạnh. Vay yên không còn là vay không lãi, các vị thế arbitrage hiện tại lập tức lỗ hoặc thua lỗ. Các nhà đầu tư tổ chức buộc phải bán tháo hàng loạt để cắt lỗ.

Tiếp theo là làn sóng chạy khỏi vốn. Cổ phiếu Mỹ bị bán tháo, trái phiếu AUD bị bán rã, tài sản mã hóa bị bán tháo tập trung. Tất cả đều cùng lúc làm một việc: bán tài sản, đổi lấy yên, trả nợ. Việc này sẽ gây ra cú sốc chết người cho các tài sản rủi ro toàn cầu.

Điều đáng sợ hơn nữa là khủng hoảng thanh khoản. Yên rút khỏi thị trường toàn cầu, quay trở lại Nhật Bản nhanh chóng, tương tự như rút đi một phần quan trọng của thanh khoản toàn cầu. Các thị trường khác sẽ rơi vào xu hướng giảm nhanh hơn nữa.

**Đây không phải là điều chỉnh bình thường, mà là nền móng bị lung lay**

Việc Fed hạ lãi suất là "bơm tiền", có thể đẩy giá tài sản lên cao. Nhưng việc Nhật Bản tăng lãi suất là "rút tiền", trực tiếp phá hủy nền tảng của các tài sản định giá cao toàn cầu — sự biến mất của vốn rẻ.

Ý nghĩa đối với thị trường tiền mã hóa rất rõ ràng:

Biến động liên kết với cổ phiếu Mỹ sẽ tăng vọt. Dòng tiền tự do của thị trường có thể tạm thời cạn kiệt, chuyển từ chiến lược tăng dần (incremental) sang chiến lược giữ lại (stock) hoặc thậm chí giảm dần. Thử thách thực sự không phải là Fed hạ lãi suất khi nào, mà là mức độ "rút tiền" của yên có mạnh đến đâu.