Tại sao tiền của bạn ngày hôm nay có giá trị hơn ngày mai—Và điều này quan trọng như thế nào trong lĩnh vực tiền điện tử

Tại sao tiền hiện tại lại có giá trị hơn tiền trong tương lai?

Có một câu hỏi kinh điển: Bạn bè nợ bạn 1000 đồng, bạn muốn nhận ngay hôm nay hay đợi đến một năm sau mới nhận? Phần lớn mọi người sẽ chọn nhận ngay, nhưng ít ai thực sự hiểu rõ logic kinh tế đằng sau đó.

Đây chính là giá trị thời gian của tiền tệ (TVM): cùng một số tiền, nhận ngay sẽ có lợi hơn nhận sau này. Tại sao? Bởi vì bạn có thể để số tiền đó làm việc cho mình ngay bây giờ—gửi vào tài khoản lãi suất cao, đầu tư sinh lời, hoặc làm bất kỳ việc gì có lợi nhuận.

Đơn giản tính toán: 1000 đồng gửi vào tài khoản lãi 2% mỗi năm, sau một năm sẽ thành 1020 đồng. 20 đồng này chính là giá trị của việc “nhận ngay bây giờ” so với chờ sau này.

Lãi suất và lãi kép - Hiệu ứng quả cầu tuyết

Lãi 2% mỗi năm nghe có vẻ nhỏ, nhưng lãi kép sẽ làm con số này lớn dần theo thời gian. Nếu lãi suất được tính theo quý thay vì theo năm, thì sau một năm số tiền sẽ là 1020.15 đồng. Chênh lệch hơn 15 xu nghe có vẻ không nhiều, nhưng nếu là 1 triệu đồng hoặc kéo dài 10 năm, con số này sẽ lớn hơn rất nhiều.

Đây chính là lý do tại sao các ngân hàng và nhà đầu tư rất thích lãi kép—mỗi phần trăm lợi nhuận thêm vào đều có thể tạo ra sự khác biệt lớn khi số tiền lớn và thời gian dài.

Đừng quên kẻ thù vô hình: Lạm phát

Thêm một yếu tố cần lưu ý: lạm phát. Nếu giá cả hàng hóa tăng trung bình 3% mỗi năm, trong khi tiền của bạn chỉ sinh lời 2%, thì thực chất bạn đang mất giá trị tiền của mình. Đó chính là lý do trong thời kỳ lạm phát cao, gửi tiết kiệm cố định có thể đồng nghĩa với việc mất giá trị thực của tiền.

Áp dụng cho nhà đầu tư tiền mã hóa như thế nào?

Trong thị trường tiền mã hóa, TVM có thể ứng dụng trong nhiều trường hợp:

Lợi nhuận staking - Ví dụ, bạn gửi ETH vào sản phẩm staking, khóa 6 tháng được 2% lãi. Dùng TVM để tính xem mức lãi này có thực sự hấp dẫn không? Có sản phẩm nào khác lợi nhuận cao hơn không? Một công thức đơn giản giúp so sánh.

Vấn đề mua BTC định kỳ - Giả sử bạn có thu nhập 5000 đồng/tháng, có thể mua 50 đồng BTC ngay bây giờ hoặc chờ tháng sau. Theo trực giác, TVM sẽ khuyên “mua ngay”, nhưng biến động giá BTC có thể làm cho việc chờ đợi lại có lợi hơn. Khi giá giảm, mua sau có thể sinh lời nhiều hơn.

Cơ hội lợi nhuận từ DeFi - Các hình thức farming, lending với lãi suất khác nhau. Người hiểu TVM có thể nhanh chóng tính ra đâu là cơ hội sinh lời thực sự cao nhất.

Công thức chính và cách tính

Giá trị tương lai (số tiền bạn có sau này nếu gửi ban đầu):

FV = Số tiền gốc × (1 + lãi suất)^thời gian

Ví dụ: 1000 đồng, lãi 2% mỗi năm, sau 2 năm sẽ là 1000 × 1.02² = 1040.4 đồng.

Giá trị hiện tại (số tiền trong tương lai quy đổi về giá trị hiện tại):

PV = Số tiền trong tương lai ÷ (1 + lãi suất)^thời gian

Ví dụ: 1030 đồng sau 1 năm, với lãi suất 2%, giá trị hiện tại của nó là 1030 ÷ 1.02 ≈ 1009.8 đồng (có thể chờ đợi để mua).

Lời kết

TVM nghe có vẻ học thuật, nhưng thực ra bạn đã đang áp dụng nó hàng ngày—khi lựa chọn đầu tư, khi cân nhắc chờ đợi để mua coin hoặc không. Hiểu rõ nguyên lý này giúp bạn ra quyết định hợp lý hơn, đặc biệt trong thị trường crypto biến động nhanh và đa dạng sản phẩm.

Đối với nhà đầu tư nhỏ lẻ, nắm vững TVM sẽ giúp tối ưu hóa lợi nhuận; còn với các khoản lớn, nó có thể quyết định hàng trăm triệu hoặc hàng tỷ đồng. Trong thị trường tiền mã hóa, nơi biến động và cơ hội luôn chực chờ, một phép tính đơn giản về TVM có thể giúp bạn lọc ra những cơ hội thực sự sinh lời.