Khi mùa đông đến Tokyo, giới đầu tư chú ý đến một thử nghiệm mới, biệt danh là “DOGE Nhật Bản” (Bộ Hiệu quả Chính phủ, không liên quan đến Dogecoin). Vào ngày 2 tháng 12, Bộ trưởng Tài chính Satsuki Katayama thông báo thành lập Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE). Bộ này có nhiệm vụ rà soát các khoản trợ cấp và chính sách thuế, thực hiện “can thiệp tối thiểu” vào ngân sách công với một nhóm nhân sự nhỏ gọn. Trong bối cảnh Thủ tướng Sanae Takaichi công bố gói nợ mới vượt 10 nghìn tỷ yên, thị trường đang theo dõi xem phương pháp này có giúp giảm bớt lo ngại về đồng yên hay không.
Theo báo cáo Japan Sets Up Own Version of DOGE to Cut Waste, Bộ Hiệu quả Chính phủ chỉ có 30 nhân sự. Nhóm này sẽ rà soát có hệ thống các khoản trợ cấp và ưu đãi thuế dài hạn, đồng thời lấy ý kiến công chúng qua nền tảng X. Khác với sáng kiến DOGE “kiểu cưa máy” của Elon Musk tại Washington, Katayama chọn cách tiếp cận “kiểu dao mổ” (tập trung cắt giảm dư thừa nhưng giữ lại cấu trúc hiện hữu).
Động thái nâng cao hiệu quả của Katayama không chỉ là tối ưu hành chính mà còn đóng vai trò như một chính sách bảo hiểm cho chương trình mở rộng của chính phủ Takaichi. Theo kế hoạch kích thích kinh tế của Thủ tướng Takaichi, vòng chi tiêu mới là lớn nhất kể từ đại dịch, làm tăng lợi suất trái phiếu kỳ hạn siêu dài. Các thành viên bảo thủ tài khóa của Đảng Dân chủ Tự do và Đảng Đổi mới Nhật Bản đối lập đều yêu cầu “mở rộng có trách nhiệm”. DOGE trở thành giải pháp cân bằng: vừa đáp ứng yêu cầu cắt giảm lãng phí, vừa tạo dư địa chính trị cho việc tăng thêm nợ công.
Tại cuộc họp đầu tiên, Satsuki Katayama nhấn mạnh:
“Chuyển nguồn lực vào các lĩnh vực thực sự cần thiết và loại bỏ lãng phí là yếu tố giữ vững niềm tin vào quốc gia, đồng tiền và thị trường.”
Phát biểu này cho thấy tâm lý thị trường đang là rào cản với tỷ giá đồng yên. Trong năm qua, đồng yên liên tục lệch khỏi các yếu tố cơ bản do nghi ngờ về sự bền vững tài khóa của Nhật Bản. Chính phủ cũng phát tín hiệu cởi mở với tài sản mới—chẳng hạn, đề xuất thống nhất mức thuế thu nhập từ tiền mã hóa ở 20%. Theo báo cáo Japan to Cut Crypto Tax Burden to 20% Uniform Rate, động thái này nhằm thu hút dòng vốn Web3 trở lại Nhật Bản. Các chuyên gia nhận định tác động thực sự của DOGE sẽ phụ thuộc vào ngân sách năm 2026. Nếu cắt giảm không đủ mạnh, thị trường sẽ coi đây là “kỷ luật tài khóa trình diễn”.
Về mặt tổ chức, DOGE khó tạo ra thay đổi lớn như phiên bản Mỹ; khả năng cao đây là giải pháp bảo vệ quyền lực hành chính. Trong 12 tháng tới, Katayama phải cân bằng giữa việc duy trì ổn định và thể hiện quyết tâm cắt giảm chi phí. Với những người nắm giữ đồng yên và trái phiếu chính phủ Nhật, đây sẽ là thử nghiệm niềm tin: nếu biện pháp cắt giảm lãng phí đủ chính xác mà không ảnh hưởng đến phục hồi kinh tế, cải cách này sẽ là giải pháp thực chất thay vì chỉ là giải pháp tạm thời.
Thành phố Tokyo vẫn đang chờ đợi kết quả cuối cùng, nhưng DOGE đã có bước đi đầu tiên.





