Thị Trường OTC Là Gì? Hướng Dẫn Toàn Diện Cho Các Nhà Đầu Tư Mới Bắt Đầu

Bên cạnh các sàn giao dịch chứng khoán truyền thống như HOSE, HNX hay Upcom, thị trường OTC đã trở thành một lựa chọn đầu tư ngày càng phổ biến. Nhưng otc là thị trường gì và nó hoạt động như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thị trường tài chính đặc biệt này.

OTC Là Gì? Định Nghĩa Và Cơ Chế Hoạt Động

OTC là viết tắt của “Over-the-counter” (giao dịch tại quầy), dùng để chỉ thị trường phi tập trung nơi mà các giao dịch diễn ra trực tiếp giữa người mua và người bán thông qua thương lượng song phương, thay vì thông qua một sàn giao dịch chính thức.

Ở Việt Nam, thị trường OTC còn được gọi bằng nhiều tên khác như thị trường mạng, thị trường chứng khoán tự do hay thị trường báo giá điện tử. Khác với các sàn giao dịch tập trung, các hoạt động giao dịch trên thị trường OTC không bị giới hạn ở các địa điểm cố định mà có thể diễn ra qua điện thoại, email, hoặc các nền tảng trực tuyến.

Cơ chế vận hành chính của thị trường OTC dựa trên mạng lưới các nhà môi giới, nhà đầu tư và các hệ thống thông tin. Thay vì đặt lệnh trên một sàn giao dịch duy nhất, các bên tham gia sẽ tự thỏa thuận giá cổ phiếu và tài sản, sau đó thực hiện giao dịch thông qua các quầy giao dịch của công ty chứng khoán hoặc ngân hàng.

Sự Khác Biệt Giữa Thị Trường OTC Và Sàn Giao Dịch Tập Trung

Để hiểu rõ hơn otc là thị trường gì so với các sàn truyền thống, hãy xem xét những điểm khác biệt cơ bản:

Những Ưu Điểm Chính Của Thị Trường OTC

Cơ Hội Đầu Tư Đa Dạng

Thị trường OTC mở ra nhiều lựa chọn tài sản mà các sàn truyền thống không cung cấp. Nhà đầu tư không chỉ giới hạn ở cổ phiếu hay hợp đồng tương lai VN30, mà còn có thể tiếp cận các sản phẩm phái sinh, CFD và nhiều công cụ tài chính khác để đa dạng hóa danh mục.

Sản Phẩm Phái Sinh Bổ Trợ Cho Thị Trường Giao Ngay

Lấy Bitcoin làm ví dụ, kể từ năm 2017 khi các sản phẩm phái sinh của Bitcoin ra đời, vốn hóa của chúng đã chiếm hơn 30% giá trị thị trường của Bitcoin. Vào tháng 6/2021, khối lượng giao dịch hợp đồng phái sinh thậm chí còn vượt khối lượng giao dịch Bitcoin trên thị trường giao ngay, cho thấy sự phổ biến ngày càng tăng của các sản phẩm phái sinh.

Tính An Toàn Được Cải Thiện

Thị trường OTC hiện nay đã được tối ưu hóa, tự động hóa và bảo mật nhiều lớp, tương tự như các thị trường tập trung. Nhiều nhà môi giới OTC được đánh giá là chuyên nghiệp khi được ủy quyền và điều phối từ các tổ chức quản lý tài chính uy tín.

Đòn Bẩy Cao Giúp Khuếch Đại Lợi Nhuận

Trên thị trường truyền thống, nhà đầu tư chỉ được cấp đòn bẩy tối đa 2 lần trên HOSE/HNX, thậm chí không có đòn bẩy cho các cổ phiếu Upcom. Trên thị trường OTC, nhà đầu tư có thể sử dụng đòn bẩy lên đến hàng trăm lần để khuếch đại lợi nhuận, mặc dù điều này cũng đi kèm với rủi ro tương ứng.

Tình Hình Thị Trường OTC Tại Việt Nam

Theo Tổng cục Thống kê Việt Nam, tính đến cuối năm 2020, nước ta có khoảng 683,6 nghìn doanh nghiệp hoạt động, nhưng chỉ có 1.575 doanh nghiệp niêm yết trên 3 sàn chính (HOSE, HNX, Upcom), chiếm chưa đến 0,2%.

Với số lượng doanh nghiệp niêm yết thấp, thị trường OTC trở thành một cánh cửa quan trọng giúp các doanh nghiệp huy động vốn mà không cần đáp ứng các yêu cầu khắt khe của sàn giao dịch tập trung. Trong những năm qua, mặc dù sôi động hơn trước, thị trường OTC trong nước vẫn là một kênh đầu tư hấp dẫn với tỷ suất lợi nhuận cao.

Hiện nay, thị trường OTC trong nước ngày càng phát triển khi mở rộng hoạt động trên cả nền tảng website và ứng dụng di động, được tổ chức một cách chuyên nghiệp không khác gì các sàn chứng khoán tập trung. Có nhiều nền tảng OTC quy mô tại Việt Nam cung cấp thông tin cổ phiếu OTC đa dạng và hoạt động ổn định, tuy nhiên phần lớn chỉ tập trung vào các cổ phiếu OTC trong nước mà chưa có các sản phẩm tài chính quốc tế.

Những Lưu Ý Quan Trọng Khi Đầu Tư Trên Thị Trường OTC

Mặc dù thị trường OTC mang lại nhiều cơ hội, nhưng các nhà đầu tư cần lưu ý một số rủi ro và tuân theo những nguyên tắc cơ bản:

Tránh Giao Dịch Cổ Phiếu Có Khối Lượng Thấp

Một cổ phiếu có khối lượng giao dịch quá thấp tiềm ẩn rủi ro thanh khoản cao. Bạn có thể gặp khó khăn trong việc tìm bên mua/bán, dẫn đến nguy hiểm bị kẹt vốn và khó thu hồi được nguồn đầu tư ban đầu.

Đa Dạng Hóa Danh Mục Đầu Tư

Không nên bỏ hết số vốn vào một loại tài sản duy nhất. Phân bổ nguồn vốn của bạn vào các loại tài sản khác nhau để giảm thiểu rủi ro hệ thống. Dù đầu tư ở thị trường nào, việc tập trung tài sản vào một sản phẩm tài chính có thể gây thiệt hại lớn.

Sử Dụng Đòn Bẩy Một Cách Thận Trọng

Mặc dù thị trường OTC cung cấp mức đòn bẩy cao để khuếch đại lợi nhuận, điều này cũng là con dao hai lưỡi. Đòn bẩy có thể giúp bạn gia tăng tài sản nhanh chóng nhưng cũng có thể làm bạn mất toàn bộ vốn nhanh chóng. Việc sử dụng đòn bẩy phải phụ thuộc vào khả năng phân tích và quản lý rủi ro của bạn, tránh lạm dụng khi chưa thực sự hiểu rõ sản phẩm.

Nghiên Cứu Kỹ Càng Trước Khi Đầu Tư

Luôn tìm hiểu thông tin chi tiết về tài sản bạn muốn đầu tư, đánh giá rủi ro một cách khách quan, và chỉ đầu tư những khoản tiền bạn có thể chịu được mất.

Hiểu rõ otc là thị trường gì và cơ chế hoạt động của nó là bước đầu tiên quan trọng để đầu tư thành công. Với những kiến thức cơ bản và lưu ý phía trên, bạn sẽ trang bị cho mình những công cụ cần thiết để tham gia thị trường OTC một cách an toàn và hiệu quả hơn.