Ngoại hối Forex là gì? Hướng dẫn từng bước cho người mới bắt đầu đầu tư forex

1️⃣ Tìm hiểu về thị trường ngoại hối

Khái niệm cơ bản về Forex

Trong những năm gần đây, thị trường tiền tệ quốc tế đã thu hút sự chú ý của hàng chục nghìn nhà đầu tư tại Việt Nam. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn lúng túng vì thiếu hiểu biết đầy đủ về lĩnh vực này. Vậy đầu tư forex là gì và nó hoạt động ra sao?

Ngoại hối (Forex hay FX) là một thị trường phi tập trung toàn cầu nơi mọi người giao dịch các loại tiền tệ. Theo định nghĩa rộng, ngoại hối có thể bao gồm:

● Tiền tệ quốc tế: như USD (Đô la Mỹ), EUR (Euro), AUD (Đô la Úc) ● Công cụ thanh toán quốc tế: thẻ ngân hàng, séc chuyển tiền, hối phiếu ● Chứng chỉ quốc tế: trái phiếu chính phủ, cổ phiếu công ty nước ngoài ● Tiền điện tử: Bitcoin, Ethereum và các loại tiền ảo khác ● Kim loại quý: vàng được xem là tài sản ngoại hối ● Tiền tệ địa phương: khi được sử dụng trong giao dịch quốc tế

Tuy nhiên, khi nói đến thị trường ngoại hối, người ta thường đề cập đến một nơi giao dịch tiền tệ phi tập trung, nơi các nhà giao dịch có thể mua, bán hoặc trao đổi một loại tiền này với loại tiền khác nhằm mục đích xuất nhập khẩu, phòng hộ rủi ro, hoặc kiếm lợi nhuận.

Quy mô thị trường Forex

Thị trường ngoại hối là thị trường tài chính lớn nhất thế giới, với khối lượng giao dịch trung bình mỗi ngày đạt 5,3 nghìn tỷ USD. Con số khổng lồ này khiến các thị trường khác như chứng khoán hay trái phiếu trở nên nhỏ bé khi so sánh. Chính vì tính năng động và cơ hội kiếm tiền liên tục, giao dịch ngoại hối đã trở thành một kênh đầu tư được lựa chọn rộng rãi trên toàn cầu.

Mục đích giao dịch Forex

Đầu tư forex là gì nếu nhìn từ góc độ mục đích? Giao dịch ngoại hối là hoạt động mua bán tiền tệ với những mục đích khác nhau:

• Các tổ chức tài chính lớn (ngân hàng trung ương, ngân hàng thương mại) giao dịch để đảm bảo nguồn ngoại tệ và hỗ trợ nền kinh tế quốc gia
• Các nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường chủ yếu với một mục đích duy nhất: tận dụng những biến động tỷ giá hối đoái để kiếm lợi nhuận

2️⃣ Những gì bạn có thể giao dịch trên thị trường Forex

Hàng hóa giao dịch là tiền tệ

Không giống các thị trường khác, hàng hóa chính được giao dịch trên Forex là tiền. Các loại tiền này được giao dịch theo từng cặp, ví dụ như EUR/USD. Trong cặp này, EUR là tiền Euro của Liên Minh Châu Âu, còn USD là đô la Mỹ.

Vì tỉ giá hối đoái giữa EUR và USD liên tục biến động do ảnh hưởng của nhiều yếu tố kinh tế và địa chính trị, điều này tạo ra vô vàn cơ hội giao dịch cho bất kỳ ai muốn tham gia và kiếm lời.

Hai khái niệm quan trọng về tỷ giá

Base currency (Đồng yết giá): Là loại tiền tệ đứng bên trái trong cặp tỉ giá, thể hiện giá trị của nó so với đồng tiền còn lại. Ví dụ, nếu EUR/USD = 1.1500, điều này có nghĩa là 1 EUR = 1.1500 USD.

Quote currency (Đồng định giá): Là loại tiền tệ đứng bên phải trong cặp tỉ giá, còn được gọi là counter currency hoặc pip currency.

Các cặp tiền tệ chính trên thị trường Forex

Mặc dù có hơn 30 loại tiền tệ được giao dịch, nhưng chỉ một số cặp tiền tệ chiếm đến 85% giá trị giao dịch thị trường và có mức thanh khoản cực cao. Những cặp tiền tệ này được gọi là các cặp tiền tệ chính:

Các tài sản giao dịch khác

Ngoài Forex, các nền tảng giao dịch hiện đại cung cấp đa dạng tài sản bao gồm:

• Chỉ số chứng khoán
• Hàng hóa (dầu, khí đốt, lúa mì)
• Vàng và bạc
• Tiền mã hóa (Bitcoin, Ethereum)

3️⃣ Cách hoạt động của đầu tư Forex

Nguyên tắc kiếm lợi nhuận

Đầu tư forex là gì về bản chất? Đó là việc dự đoán sự thay đổi tỷ giá giữa hai loại tiền tệ và thực hiện giao dịch để thu lợi nhuận từ chênh lệch giá.

Quá trình diễn ra như sau: Bạn dự đoán cặp EUR/USD sẽ tăng giá trong tương lai, nên bạn đặt lệnh mua. Khi tỷ giá tăng lên theo dự đoán, bạn bán ra và thu về lợi nhuận. Ngược lại, nếu bạn dự đoán sai hướng, bạn có thể thực hiện lệnh bán (gọi là bán khống) bằng cách bán trước rồi mua sau.

Ví dụ thực tế về giao dịch

Giả sử bạn có 11.500 USD và muốn giao dịch:

Tình huống mua:

• Bạn dùng 11.500 USD mua 10.000 EUR với tỷ giá EUR/USD = 1.1500
• Hai tuần sau, bạn bán 10.000 EUR với tỷ giá 1.2500, thu về 12.500 USD
• Lợi nhuận: 1.000 USD

Công cụ đòn bẩy (Leverage)

Tính năng đặc biệt của thị trường ngoại hối là đòn bẩy (Leverage), cho phép bạn giao dịch với số tiền lớn hơn nhiều lần so với vốn thực tế của mình. Ví dụ:

Thay vì bỏ ra 11.500 USD, với đòn bẩy 200:1, bạn chỉ cần ký quỹ khoảng 60 USD để thực hiện giao dịch trên. Điều này có nghĩa lợi nhuận của bạn có thể gấp 100-200 lần vốn ký quỹ.

Lưu ý: Đòn bẩy là một con dao 2 lưỡi. Nó có thể giúp bạn kiếm nhiều tiền, nhưng cũng có thể khiến bạn mất tiền nhanh chóng nếu sử dụng sai cách.

4️⃣ Tại sao nên giao dịch Forex?

Có nhiều lý do khiến giao dịch ngoại hối ngày nay trở thành lựa chọn phổ biến so với các công cụ đầu tư khác:

★ Chi phí giao dịch cực kỳ thấp

Thị trường Forex không có phí quản lý tài sản, phí môi giới hay các chi phí trung gian khác. Các sàn giao dịch kiếm lợi nhuận từ spread (sự chênh lệch giữa giá mua bid và giá bán ask), một khoản lợi nhuận rất nhỏ.

★ Thị trường mở cửa 24/7

Không giống chứng khoán hay những thị trường truyền thống khác, Forex hoạt động suốt ngày đêm trên toàn thế giới. Bạn có thể tham gia vào bất kỳ lúc nào — sáng, trưa, chiều, tối, hay thậm chí khi ngủ. Điều này phù hợp tuyệt vời cho những ai muốn kinh doanh Forex như một công việc thêm.

★ Thị trường không thể bị thao túng

Vì quy mô khổng lồ với khối lượng giao dịch hàng ngàn tỷ USD mỗi ngày, không một tổ chức, cơ quan hay thậm chí cả ngân hàng trung ương nào có thể kiểm soát hoặc lũng đoạn thị trường Forex. Điều này bảo vệ lợi ích của các nhà giao dịch.

★ Sức mạnh của đòn bẩy

Với chỉ một số tiền nhỏ làm ký quỹ, bạn có thể giao dịch các khối lượng tiền tệ lớn gấp nhiều lần. Điều này cho phép bạn khai thác những biến động nhỏ trong tỷ giá để kiếm được lợi nhuận đáng kể.

★ Rào cản vào thị trường rất thấp

Khác với chứng khoán, bất động sản hay những thị trường khác, bạn có thể bắt đầu giao dịch Forex chỉ với vài trăm nghìn đồng làm ký quỹ. Điều này khiến Forex trở nên dễ tiếp cận hơn cho mọi người, đặc biệt là những nhà đầu tư mới.

5️⃣ Hướng dẫn 9 bước bắt đầu giao dịch Forex cho người mới

Giao dịch Forex không khó như bạn nghĩ. Dưới đây là quy trình chi tiết để bạn bắt đầu hành trình giao dịch ngoại hối của mình:

Bước 1: Nắm vững các khái niệm cơ bản

Trước khi bắt đầu, bạn cần hiểu các thuật ngữ chuyên dụng được sử dụng trong giao dịch Forex:

● Long (Mua): Khi bạn mua một loại tiền tệ với kỳ vọng nó sẽ tăng giá, bạn sẽ kiếm lợi nhuận từ sự tăng giá này.

● Short (Bán khống): Khi bạn dự đoán một loại tiền tệ sẽ giảm giá, bạn bán trước rồi mua sau để lấy chênh lệch.

● Leverage (Đòn bẩy): Cho phép bạn giao dịch với số tiền lớn hơn vốn thực tế. Ví dụ, đòn bẩy 50:1, 100:1, hay 500:1.

● Margin (Tiền ký quỹ): Số tiền bạn phải gửi vào tài khoản để sàn giao dịch cho phép bạn mở lệnh. Sàn sẽ tự động khóa số tiền này để đảm bảo bạn có khả năng chịu thua lỗ.

● Pip: Đơn vị nhỏ nhất trong chuyển động tỷ giá. Nếu EUR/USD thay đổi từ 1.2000 lên 1.2005, đó là 5 pip.

● Spread: Chênh lệch giữa giá mua (bid) và giá bán (ask), được tính bằng pip. Đây là nguồn lợi nhuận của các sàn giao dịch.

● Lot: Đơn vị khối lượng giao dịch. Có nhiều kích cỡ từ nano (100 đơn vị), micro (1.000 đơn vị), mini (10.000 đơn vị), đến lô chuẩn (100.000 đơn vị).

Bước 2: Tìm hiểu các loại hình giao dịch Forex

Có nhiều cách khác nhau để giao dịch ngoại hối:

● Spot Forex Market: Giao dịch hối đoái giao ngay, nơi thanh toán xảy ra ngay hoặc trong 2 ngày làm việc. Tại Việt Nam, hình thức này bị cấm.

● Forex CFD: Hợp đồng chênh lệch giữa hai bên về sự thay đổi giá của một tài sản (ngoại tệ, chỉ số, cổ phiếu). Hình thức này cho phép bạn đầu cơ trên các thị trường khác nhau mà không cần sở hữu tài sản thực. Ở Việt Nam, 99% các sàn Forex hoạt động theo mô hình này, và không bị cấm, nhưng bạn nên chọn các sàn được cơ quan quản lý quốc tế (như ASIC, FCA, CySEC) cấp phép để đảm bảo an toàn.

● Currency Futures: Hợp đồng tương lai để trao đổi tiền tệ vào một ngày nhất định trong tương lai với giá được xác định trước.

● Currency Options: Quyền chọn cho phép bạn dự đoán giá sẽ tăng hoặc giảm so với mức giá cố định tại thời điểm kết thúc.

● Currency ETFs: Quỹ giao dịch theo dõi giá trị tương đối của một loại tiền so với đô la Mỹ.

Bước 3: Chọn nền tảng giao dịch uy tín

Khi lựa chọn sàn giao dịch, bạn nên xem xét:

• Độ uy tín: Được cấp phép từ cơ quan quản lý quốc tế
• Chi phí: Phí giao dịch thấp, hoa hồng môi giới cạnh tranh
• Sản phẩm: Đa dạng các loại tiền tệ và tài sản
• Nền tảng giao dịch: Dễ sử dụng, ổn định, có nhiều công cụ phân tích

Bước 4: Mở tài khoản giao dịch

Để mở tài khoản, bạn cần cung cấp:

• Chứng minh thư nhân dân (2 mặt)
• Email và số điện thoại
• Tài khoản ngân hàng

Quy trình thường mất vài phút đến vài giờ để được xác nhận.

Bước 5: Chọn cặp tiền tệ muốn giao dịch

Sau khi mở tài khoản, bạn cần phân tích và quyết định giao dịch cặp tiền tệ nào. Một số yếu tố cần xem xét:

⭐ Tình hình kinh tế: Nếu kinh tế một quốc gia yếu đi, tiền tệ của nước đó có thể suy yếu. Ngược lại, nền kinh tế mạnh thường kéo theo tiền tệ mạnh hơn.

⭐ Cán cân thương mại: Nếu một quốc gia xuất khẩu nhiều, họ sẽ thu được nhiều ngoại tệ, điều này tăng giá tiền tệ của nước đó.

⭐ Tình hình chính trị: Thay đổi chính trị, bầu cử, hay các chính sách mới có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến giá tiền tệ.

Bước 6: Xác định số tiền ký quỹ

Tuỳ theo chính sách của sàn giao dịch, bạn có thể gửi một khoản tiền nhỏ nhưng vẫn giao dịch với khối lượng lớn. Ví dụ, nếu bạn muốn giao dịch 100.000 USD với yêu cầu ký quỹ 1%, bạn chỉ cần gửi 1.000 USD.

Quy tắc vàng: Chỉ nên đầu tư tối đa 2% số vốn của bạn vào một lệnh giao dịch duy nhất để quản lý rủi ro hiệu quả.

Bước 7: Quyết định mua hay bán

Khi bạn đã chọn được cặp tiền tệ, bạn cần quyết định hướng giao dịch:

MUA cặp tiền tệ nếu:

• Bạn tin đồng yết giá sẽ mạnh hơn đồng định giá
• Lợi nhuận tăng theo mỗi biến động tăng của tỷ giá
• Lỗ xảy ra khi tỷ giá giảm thấp hơn mức bạn mua

BÁN cặp tiền tệ nếu:

• Bạn tin đồng yết giá sẽ yếu hơn đồng định giá
• Lợi nhuận tăng theo mỗi biến động giảm của tỷ giá
• Lỗ xảy ra khi tỷ giá tăng cao hơn mức bạn bán

Bước 8: Đặt các lệnh quản lý rủi ro

Lệnh là một hướng dẫn tự động cho phép sàn giao dịch đóng vị thế của bạn khi giá đạt đến mức nhất định. Hai loại lệnh quan trọng nhất là:

● Stop Loss (Lệnh dừng lỗ): Đóng giao dịch khi giá xuống dưới mức nhất định, giúp giới hạn tổn thất.

● Take Profit (Lệnh chốt lời): Đóng giao dịch khi giá tăng lên mức nhất định để khóa lợi nhuận.

Ví dụ: EUR/USD hiện tại là 1.11128 và bạn dự đoán sẽ tăng lên 1.2000. Bạn đặt lệnh giới hạn bán ở mức 1.2000. Khi giá đạt được, lệnh sẽ tự động thực hiện và bạn thu lợi nhuận.

Bước 9: Giám sát và điều chỉnh

Thị trường Forex có tính biến động cao, vì vậy:

• Không nên cảm tính quá mức khi thấy giá lên xuống
• Tiếp tục nghiên cứu và bám sát vào chiến lược của mình
• Định kỳ kiểm tra lợi nhuận và thua lỗ
• Học hỏi từ mỗi giao dịch để cải thiện kỹ năng

6️⃣ Các yếu tố tác động đến thị trường Forex

Ngân hàng trung ương

Các ngân hàng trung ương kiểm soát lượng tiền trong nền kinh tế. Những chính sách như nới lỏng định lượng (bơm tiền vào nền kinh tế) có thể làm yếu tiền tệ, trong khi siết chặt tiền tệ (tăng lãi suất) có thể làm mạnh tiền tệ.

Tin tức kinh tế

Các ngân hàng và nhà đầu tư có xu hướng đưa vốn vào những nền kinh tế có triển vọng mạnh mẽ. Khi một quốc gia công bố tin tức kinh tế tích cực, nhu cầu tiền tệ của nước đó tăng, khiến nó tăng giá.

Tâm lý thị trường

Nếu nhiều nhà giao dịch tin rằng một loại tiền tệ sẽ đi theo một hướng nhất định, họ sẽ giao dịch theo hướng đó, có thể thuyết phục những người khác làm theo và thay đổi cung cầu.

Sự kiện địa chính trị

Bầu cử, xung đột quốc tế, hoặc các quyết định chính trị lớn có thể gây biến động mạnh mẽ trong thị trường tiền tệ.

7️⃣ Một số câu hỏi thường gặp về đầu tư Forex

Thị trường Forex được quản lý như thế nào?

Mặc dù thị trường Forex quy mô khổng lồ, nhưng nó có ít quy định vì không có cơ quan quản lý giám sát 24/7. Thay vào đó, mỗi quốc gia có những tổ chức riêng giám sát thị trường ngoại hối trong nước. Ở Mỹ, hai cơ quan chính là:

• CFTC (Ủy ban Giao dịch Hàng Hóa Tương lai)
• NFA (Hiệp hội Tương lai Quốc gia)

Mỗi ngày có bao nhiêu tiền được giao dịch?

Hằng ngày, thị trường Forex xử lý khoảng 5 nghìn tỷ USD giá trị giao dịch, tương đương trung bình 220 tỷ USD mỗi giờ. Khối lượng này chủ yếu đến từ các tổ chức, tập đoàn lớn và chính phủ. Đầu cơ chiếm khoảng 90% khối lượng, tập trung chủ yếu vào USD, EUR và JPY.

Ai là những người tham gia thị trường Forex?

Người tham gia thị trường bao gồm:

• Chính phủ và ngân hàng trung ương: Quản lý nguồn cung tiền tệ
• Ngân hàng lớn: Giao dịch với khối lượng lớn
• Các công ty đa quốc gia: Quản lý tiền tệ quốc tế
• Nhà môi giới Forex: Cung cấp dịch vụ cho nhà đầu tư
• Nhà đầu tư lẻ: Chiếm gần ⅓ khối lượng giao dịch hằng ngày

Với tổng quy mô 5 nghìn tỷ USD mỗi ngày, điều này có nghĩa nhà đầu tư lẻ giao dịch khoảng 1,7 nghìn tỷ USD thông qua các sàn Forex.

Kết luận

Đầu tư forex là gì? - Đó là cơ hội để bạn tham gia vào thị trường tài chính lớn nhất thế giới, tận dụng những biến động tỷ giá để kiếm lợi nhuận. Thị trường Forex nổi bật với chi phí gia nhập thấp, hoạt động 24/7, không ai có thể thao túng, và mang lại cơ hội kiếm tiền liên tục cho những ai biết cách quản lý rủi ro.

Tuy nhiên, hãy nhớ rằng Forex là một công cụ giao dịch mạnh mẽ nhưng cũng có rủi ro. Trước khi bắt đầu, bạn cần:

• Học hỏi kỹ lưỡng về thị trường
• Hiểu rõ cách quản lý rủi ro
• Chỉ giao dịch với những khoản tiền bạn có thể mất
• Lựa chọn sàn giao dịch được cấp phép và uy tín
• Phát triển một chiến lược giao dịch rõ ràng

Với những kiến thức cơ bản này, bạn đã sẵn sàng bước vào thế giới của giao dịch Forex. Hãy bắt đầu với những bước nhỏ, học hỏi liên tục, và lần lượt xây dựng kỹ năng của mình để trở thành một nhà giao dịch thành công.