Cách mục tiêu chiến tranh của Nga chuyển từ lo ngại về an ninh sang mở rộng lãnh thổ

Khi Nga bắt đầu các hoạt động quân sự chống Ukraine, câu chuyện chính thức tập trung vào một mối quan tâm duy nhất: ngăn chặn sự xâm phạm của NATO vào biên giới của mình. Ý định được tuyên bố là phòng thủ—ngăn chặn liên minh phương Tây đặt vũ khí và hạ tầng quân sự ngay sát cửa nhà Nga, nơi tên lửa hành trình có thể đến Moscow chỉ trong vài phút. Cách diễn đạt này đã gây resonant cả trong nước lẫn quốc tế, vẽ nên hình ảnh một cuộc xung đột như một biện pháp an ninh tuyệt vọng của một quốc gia bị dồn vào chân tường.

Tuy nhiên, khi các tháng chiến tranh trôi qua, ý định cơ bản đằng sau cuộc xung đột đã trải qua một sự biến đổi căn bản. Những gì bắt đầu như một cuộc tự vệ giả định dần dần lộ rõ là một mục tiêu còn tham vọng hơn nhiều: thu nhận và củng cố lãnh thổ một cách có hệ thống. Bằng chứng cho sự chuyển đổi này không nằm ở lời lẽ mà ở các hoạt động quân sự cụ thể diễn ra trên khắp Ukraine phía Đông.

Từ Câu Chuyện Phòng Thủ Đến Thực Tế Mở Rộng

Điểm ngoặt đến khi chiến lược chiến tranh ban đầu của Nga sụp đổ. Kế hoạch ban đầu là nhanh chóng và chính xác—những lính nhảy dù tinh nhuệ sẽ chiếm sân bay Kyiv, lực lượng mặt đất sẽ theo sau, và thủ đô sẽ rơi vào vòng kiểm soát trong vòng bảy mươi hai giờ, để thay thế chính phủ. Các rò rỉ tình báo và sự kháng cự của Ukraine đã phá vỡ kế hoạch này. Tổng thống Zelensky từ chối sơ tán, các đơn vị tấn công của Nga bị bao vây, và các đoàn xe thiết giáp trở thành các sân chơi bắn súng trên đường cao tốc.

Với chiến thắng nhanh chóng là điều không thể, Nga đã chuyển hướng sang phía đông. Sự điều chỉnh này đã chứng minh quyết định trong việc định hình lại bản chất của cuộc chiến. Không còn theo đuổi một cuộc thay đổi chế độ nhanh chóng nữa, Moscow giờ đây theo đuổi một mục tiêu khác: kiểm soát vĩnh viễn vùng đất phía đông của Ukraine.

Địa Lý của Tham Vọng

Bốn khu vực phía đông trở thành phần thưởng thực sự: Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson. Tổng diện tích của chúng gần 100.000 km²—đủ rộng để thay đổi căn bản cân bằng quyền lực khu vực. Những vùng đất này kiểm soát cơ sở hạt nhân quan trọng nhất châu Âu và các vùng sản xuất lương thực chính của Ukraine. Chiếm giữ chúng đồng nghĩa với việc kiểm soát nguồn năng lượng và lương thực trên toàn lục địa. Những lợi ích này vượt xa mọi tính toán phòng thủ.

Phương pháp của Nga ở các khu vực này theo một mô hình rõ ràng: huy động các nhóm vũ trang địa phương, tiến hành trưng cầu dân ý, ban hành luật sáp nhập tại quê nhà, và tuyên bố các vùng đất này là của Nga vĩnh viễn. Cựu Thủ tướng Stepanov đã gọi chúng một cách rõ ràng là “các vùng đất lịch sử của Nga” mà không có ý định quay trở lại. Ngôn ngữ này tiết lộ ý định thực sự—không phải chiếm đóng tạm thời mà là sáp nhập vĩnh viễn.

Chi Phí của Tham Vọng Lãnh Thổ

Cuộc chiến tại Bakhmut minh họa rõ ràng mức độ ý định này đã tiến xa như thế nào so với nhu cầu phòng thủ ban đầu. Thành phố chiến lược nhỏ bé này đã trở thành một cơn ác mộng kéo dài chín tháng. Thương vong của quân Ukraine được báo cáo lên tới 170.000; lực lượng Nga thiệt hại hơn 100.000 người. Đối với một thị trấn có giá trị chiến lược tối thiểu, những con số thương vong này đi ngược lại mọi kế hoạch phòng thủ hợp lý. Chúng chỉ hợp lý trong một khung mở rộng, nơi mỗi km lãnh thổ chiếm được đều biện minh cho bất kỳ cái giá nào phải trả.

Củng Cố Thông Qua Hạ Tầng

Việc Nga xây dựng một tuyến phòng thủ dài một nghìn km càng củng cố thêm cách hiểu này. Sử dụng các chướng ngại vật chống xe tăng “Răng Rồng”, mìn, và các công trình phòng thủ sâu, Moscow đang xây dựng không phải một hàng rào tạm thời mà là một biên giới vĩnh viễn. Ngay cả khi viện trợ quân sự của Mỹ tạm thời làm chậm lại, Nga vẫn tăng cường chứ không giảm bớt sự hiện diện quân sự của mình, làm cho các lớp phòng thủ này trở nên kiên cố hơn. Những hành động này truyền đạt một ý định rõ ràng: các vùng đất đã chiếm giữ này sẽ còn là của Nga mãi mãi.

Hiểu Về Quỹ Đạo

Sự tiến triển của cuộc chiến từ những lo ngại an ninh đã nêu thành việc mở rộng lãnh thổ phản ánh một tính toán địa chính trị rộng lớn hơn. Ban đầu, Nga có thể biện minh cho hành động quân sự dựa trên lo ngại NATO—một mối bất hòa an ninh hợp pháp gây resonant trên toàn cầu. Nhưng khi các cơ hội trên chiến trường xuất hiện, phần thưởng rõ ràng của một vùng đất rộng lớn đã vượt xa lý do phòng thủ ban đầu.

Việc NATO mở rộng về phía đông sau Chiến tranh Lạnh chắc chắn đã thúc đẩy Nga can thiệp ban đầu. Tuy nhiên, khi các hoạt động quân sự bắt đầu, ý định của họ phát triển theo chiều hướng riêng của nó. Khoảng cách giữa việc bảo vệ an ninh quốc gia và sáp nhập một phần mười lãnh thổ của một quốc gia láng giềng không phải là tiếp tục ý định ban đầu mà là một sự rời xa căn bản khỏi nó.