Mengapa membaca P&L memiliki arti penting bagi setiap investor

ไม่ว่าคุณจะเป็นนักลงทุนมือใหม่หรือมีประสบการณ์ การเข้าใจงบกำไรขาดทุน (Profit and Loss Statement atau PNL) คือหนึ่งในทักษะหลักที่ช่วยให้คุณตัดสินใจลงทุนได้อย่างชาญฉลาด งบ P&L ไม่ได้เป็นเพียงตัวเลขบนกระดาษ แต่เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับว่าธุรกิจหนึ่งๆ สร้างมูลค่าได้มากน้อยเพียงใด

ทำไมงบกำไรขาดทุนถึงสำคัญต่อทุกคน

จริงๆ แล้ว ประเด็นหลักคือ งบกำไรขาดทุนบอกเล่าเรื่องราวความสำเร็จ (หรือความล้มเหลว) ของธุรกิจ ผู้บริหารใช้มันเพื่อวัดว่าปีนี้กำไรได้หรือขาดทุน นักลงทุนใช้เพื่อตัดสินใจว่าจะปล่อยเงินให้ธุรกิจนี้หรือไป ผู้ประกอบการใช้เพื่อปรับกลยุทธ์ให้ธุรกิจเติบโตได้ดีขึ้น

นอกจากนี้ ข้อมูลจากPNL ยังช่วยให้เราคาดการณ์ผลประกอบการในอนาคต ได้ด้วย เมื่อเห็นแนวโน้มรายได้และค่าใช้จ่ายแล้ว เราสามารถประเมินว่าธุรกิจจะดำเนินไปในทิศทางใด

P&L คืออะไร แล้วมันแตกต่างจากเอกสารอื่นๆ ยังไง

Profit and Loss Statement (งบกำไรขาดทุน) เป็นเอกสารทางการเงินที่นำเสนอภาพรวมเกี่ยวกับ:

• เงินที่ธุรกิจหามาได้จากการขายสินค้าหรือบริการ
• เงินที่ใช้ไปในการดำเนินงาน
• จำนวนเงินที่เหลืออยู่ (กำไร) หรือที่ขาดไป (ขาดทุน) หลังจากหักค่าใช้จ่ายทั้งหมด

สมการพื้นฐานของ P&L นั้นง่ายมาก: รายได้รวม − ค่าใช้จ่ายรวม = กำไรหรือขาดทุน

แต่ความสำคัญไม่ได้อยู่ที่สมการ แต่อยู่ที่การแตกตัวของรายได้และค่าใช้จ่ายออกเป็นหมวดหมู่ต่างๆ ซึ่งช่วยให้เราเห็นว่าเงินไหลเข้ามาจากไหน และไหลออกไปไหน

โครงสร้างของ P&L: อ่านแบบไหน

เมื่อคุณเปิดงบกำไรขาดทุนของบริษัทใดๆ ขึ้นมา คุณจะเห็นหมวดหมู่ต่างๆ สลับกันไปมา:

ส่วนแรก: รายได้ ประกอบด้วย:

• รายได้จากการขายสินค้าหรือบริการ (Sale) – นี่คือเงินหลักที่ธุรกิจหามาได้
• รายได้อื่นๆ (Other Revenue) – เช่น ดอกเบี้ย ปันผล หรือค่าเช่า

ส่วนที่สอง: ต้นทุน ซึ่งลบออกจากรายได้เพื่อหากำไรขั้นต้น (Gross Profit):

• ต้นทุนการขาย (Cost of Goods Sold) – วัตถุดิบ ค่าแรง สิ่งที่เกี่ยวกับการผลิต

ส่วนที่สาม: ค่าใช้จ่ายด้านอื่นๆ ลบออกจากกำไรขั้นต้น:

• ค่าใช้จ่ายในการขาย (Selling Expenses) – โฆษณา การตลาด
• ค่าใช้จ่ายในการบริหาร (Administrative Expenses) – เงินเดือน เช่าสำนักงาน

หลังจากขั้นตอนนี้ เราได้ กำไรจากการดำเนินงาน (EBIT)

ส่วนที่สี่: ลบออกค่าใช้จ่ายทางการเงิน เพื่อให้ได้ กำไรก่อนภาษี (EBT)

ส่วนที่ห้า: หักภาษีออก เพื่อให้ได้ กำไรสุทธิสุดท้าย (Net Income)

เลขต่างๆ ในงบ P&L บอกอะไรได้

กำไรขั้นต้น (Gross Profit) บอกว่า: “ธุรกิจนี้ตั้งราคาสินค้าสูงกว่าต้นทุนได้มากน้อยเพียงใด” ถ้าตัวเลขนี้สูง แสดงว่ากำลังขายสินค้าในราคาที่ดี ถ้าต่ำ อาจต้องลดต้นทุนหรือเพิ่มราคา

กำไรจากการดำเนินงาน (Operating Profit) บอกว่า: “เมื่อหักค่าใช้จ่ายทั่วไปออก ธุรกิจยังมีกำไรจริงๆ หรือไม่” ตัวเลขนี้ช่วยเห็นว่าการบริหารจัดการขององค์กรประสบผล

กำไรสุทธิ (Net Income) บอกว่า: “หลังจากหักทุกอย่างออก ธุรกิจตันเงินจำนวนเท่าไร” นี่คือตัวเลขสุดท้ายที่นักลงทุนสนใจมากที่สุด

วิธีการอ่าน P&L ให้เป็นมือ

ขั้นตอนที่ 1: ตรวจสอบช่วงเวลา ดู P&L ของช่วงเวลาไหน (เดือน ไตรมาส ปี) เพื่อที่จะเปรียบเทียบได้ถูกต้อง

ขั้นตอนที่ 2: ดูภาพรวม กำไรหรือขาดทุน? ตัวเลขนี้ขึ้นลงเทียบกับปีที่แล้วหรือไม่?

ขั้นตอนที่ 3: ศึกษาแหล่งที่มาของรายได้ รายได้มาจากส่วนไหนบ้าง สมดุลหรือไม่ หรือข้างเดียว?

ขั้นตอนที่ 4: วิเคราะห์ค่าใช้จ่าย ค่าใช้จ่ายส่วนไหนสูงสุด มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นหรือลดลง สามารถปรับให้ต่ำลงได้หรือไม่

ความแตกต่างระหว่างรูปแบบการนำเสนอ P&L

บริษัทบางแห่งใช้รูปแบบรายงาน (Report Form) – เรียงลำดับจากบนลงล่าง ง่ายต่อการอ่าน

บางแห่งใช้รูปแบบบัญชี (Account Form) – แบ่งเป็นสองข้าง (ขวา-ซ้าย) วิธีการเดิมของบัญชี

ทั้งสองวิธีแสดงข้อมูลเดียวกัน แค่เรียงเตียบต่างกัน

ข้อสังเกตในการใช้ P&L สำหรับการลงทุน

อย่างแรก: ห้ามดู P&L ตัวเดียว ต้องเปรียบเทียบหลายปี เพื่อเห็นแนวโน้ม

อย่างที่สอง: ดู P&L ร่วมกับเอกสารอื่นๆ เช่น งบดุล (Balance Sheet) เพื่อความเข้าใจที่ครบถ้วน

อย่างที่สาม: ห้าลืมว่า P&L เป็นเพียงตัวเลขทางการเงิน คุณต้องพิจารณาปัจจัยอื่น เช่น คณภาพของทีมผู้บริหาร คุณภาพของสินค้า ตำแหน่งของธุรกิจ เป็นต้น

สรุป

P&L เป็นเครื่องมือที่ทรงพลังสำหรับนักลงทุน หากคุณรู้วิธีอ่าน คุณจะเห็นเรื่องราวที่ตัวเลขเล่าให้ฟัง ทำให้การตัดสินใจลงทุนมีพื้นฐานที่มั่นคงขึ้น ไม่ว่าจะลงทุนในหุ้น ธุรกิจใดๆ หรือแม้แต่ crypto อย่างไรก็ตาม ให้จำไว้ว่า P&L เป็นเพียงหนึ่งชิ้นของปริศนา การตัดสินใจที่ดีต้องใช้ข้อมูลและการวิเคราะห์หลายมิติ