Khi các tỷ phú tiền mã hóa Trung Quốc bắt đầu gom vàng, bạn nên tỉnh táo: Thị trường đã thay đổi rồi

Từ kho vàng Singapore đến token vàng on-chain, các tỷ phú crypto Trung Quốc đang âm thầm bố trí vào tài sản trú ẩn lâu đời nhất của nhân loại. Ngô Kỵ Hàn mua lại kho vàng cao cấp, Trảm Khắc Đoàn hợp tác cùng Tether xây dựng kho vàng on-chain, trò chơi của cải này đang viết lại luật chơi.

(Tóm tắt trước: Quan sát » Vàng, cổ phiếu công nghệ đều có người bắt đáy, chỉ riêng Bitcoin là không tăng) (Bổ sung bối cảnh: Lần đầu tiên chính phủ Trung Quốc lên tiếng về stablecoin, thời đại mơ hồ về StableCoin đã kết thúc)

Phía bắc sân bay Changi Singapore, lái xe mười hai phút, một trong những kho vàng tư nhân an ninh cao nhất thế giới đứng sừng sững ở cuối đường băng — Le Freeport Tự Do Cảng.

Công trình có giá khoảng 100 triệu đô la Singapore này được mệnh danh là “Pháo đài Knox của châu Á”. Không có cửa sổ, nhưng nhiệt độ luôn duy trì ở 21℃ quanh năm, độ ẩm giữ ở mức 55%, hoàn hảo cho việc lưu trữ các tác phẩm nghệ thuật.

Sau cánh cửa thép canh phòng nghiêm ngặt, nằm đó là vàng bạc trị giá hàng trăm triệu đô la Mỹ và vô số tác phẩm nghệ thuật quý hiếm: không cần khai báo hải quan, cũng không phải nộp một đồng thuế nào.

Ba năm trước, một trong những tỷ phú crypto trẻ nhất châu Á, Ngô Kỵ Hàn – nhà sáng lập Bitdeer, đã “vớ bẫm” mua lại kho vàng được đồn đại xây dựng tốn 100 triệu đô này với giá 40 triệu đô la Singapore (khoảng 210 triệu nhân dân tệ).

Thương vụ này được Bloomberg xác thực, bên mua phía sau là Bitdeer do Ngô Kỵ Hàn điều hành. Khi đó, không ít người chế giễu đây là lần “lạc đề” của đại gia giới coin, đang đào Bitcoin on-chain ngon lành không thích, lại đi mua kho vàng off-chain làm gì?

Nhưng khi vàng vào năm 2025 tăng vọt vượt 4.000 USD/ounce, nhìn lại thương vụ này, nói đây là “lạc đề” không bằng nói là một nước cờ thần thánh đặt cược sớm.

Tuy nhiên, Ngô Kỵ Hàn mua Le Freeport không chỉ là mua bê tông và cửa sắt. Pháo đài này ngay từ đầu đã được thiết kế cho giới siêu giàu và tổ chức: an ninh cấp cao, không gian trưng bày bí mật, kèm theo khả năng khéo léo né khỏi nhiều rào cản thuế quan.

Nó cho thấy một thực tế, những tỷ phú Trung Quốc giàu lên nhờ Bitcoin đã sớm hướng tầm nhìn đến tài sản trú ẩn lâu đời nhất lịch sử nhân loại: vàng.

Viện dưỡng lão của vàng

Tháng 5/2010, Le Freeport chính thức đi vào hoạt động tại Singapore. Công trình này được thiết kế như một hạ tầng, vị trí sát sân bay, lối đi nội bộ gần như có thể vào thẳng đường băng, hàng giá trị cao từ khoang máy bay chuyển vào kho vàng chỉ mất vài phút.

Thái độ ủng hộ của chính phủ Singapore thể hiện rõ trong cấu trúc cổ phần. Cục Di sản Quốc gia Singapore, Hội đồng Nghệ thuật Quốc gia đều là cổ đông đầu tiên của Le Freeport.

Khi đó, Singapore đang nâng cấp từ “cảng thương mại” thành “cảng tài sản”, Le Freeport được đưa vào kế hoạch trung tâm quản lý nghệ thuật và tài sản toàn cầu, cùng chương trình miễn thuế kho hàng (Zero GST Warehouse Scheme), trở thành một trong số ít kho vàng trên thế giới vừa miễn thuế, bảo thuế, vừa thanh toán xuyên biên giới.

Với cơ chế này, Le Freeport nhanh chóng lọt vào tầm ngắm của các tỷ phú và tổ chức toàn cầu. Nơi đây không chỉ cho phép lưu trữ tài sản vật lý giá trị lớn; người sở hữu không phải công dân Singapore cũng được mở, không cần làm thủ tục nhập cảnh, cũng không cần nộp thuế.

Ví dụ một bức Picasso trị giá 50 triệu, theo thuế suất 10%–30%, đưa vào Le Freeport có nghĩa là tiết kiệm được hàng chục triệu tiền thuế.

Vì Le Freeport không công bố ảnh bên trong, chúng ta chỉ có thể nhìn nội thất từ hình ảnh của The Reserve, một kho vàng mới mở bên cạnh.

Nơi đây từng quy tụ nhóm khách thuê đỉnh cao nhất: một trong các nhà giao dịch vàng lớn nhất thế giới JPMorgan, công ty con CFASS của Christie’s, cùng các tổ chức tài chính quốc tế như UBS, Deutsche Bank… Rất nhiều thỏi vàng được luân chuyển và lưu ký xuyên biên giới qua đây.

Nhưng một số nước siết quản lý hàng hiệu xa xỉ và tài sản offshore, các tổ chức này bắt đầu lần lượt trả lại mặt bằng, Le Freeport cũng rơi vào thua lỗ kéo dài.

Từ năm 2017, Le Freeport bị xếp vào loại “tài sản có vấn đề”, chủ sở hữu bắt đầu tìm cách bán, mãi đến năm năm sau mới xuất hiện người mua — Ngô Kỵ Hàn.

Khi đó, thị trường crypto đang trải qua mùa đông thực sự. Stablecoin thuật toán LUNA sụp đổ, làm dấy lên nghi ngờ về hệ thống tín dụng on-chain; Three Arrows Capital phá sản, Celsius và BlockFi lần lượt nổ, chuỗi tháo đòn bẩy lan rộng, cuối cùng dẫn tới đế chế FTX sụp đổ, rủi ro đối tác lộ diện toàn diện.

Chính trong giai đoạn này, doanh nhân crypto Trung Quốc Ngô Kỵ Hàn thông qua Bitdeer đã mua lại kho vàng từng bị coi là “khoai nóng” này với giá khoảng 40 triệu đô la Singapore (khoảng 210 triệu nhân dân tệ).

Ngô Kỵ Hàn từng đồng sáng lập Bitmain, nhà sản xuất máy đào lớn nhất thế giới, từng nắm giữ khoảng 75% hashrate Bitcoin toàn cầu, là nhân vật trung tâm của chu kỳ ngành đào trước. Sau khi tách Bitdeer, ông rút khỏi quyền kiểm soát Bitmain với tư cách thường trú nhân Singapore, tập trung vào mảng hashrate và hạ tầng của Bitdeer.

Về thương vụ này, ông chưa từng công khai giải thích nhiều, chỉ xác nhận khi được Bloomberg hỏi.

Hiện trên website của Le Freeport ghi rõ đây không chỉ là kho bảo hiểm, mà còn là trải nghiệm riêng tư dành cho số ít người.

Nghĩ xem dân crypto cả đời nghiên cứu giữ private key thế nào; còn tiền lớn thì từ lâu đã nằm yên trong kho vàng Singapore, đôi khi chỉ là một xấp giấy ủy thác gia tộc, đôi khi là mnemonic khắc trên thép.

Không chỉ tỷ phú Trung Quốc, thế hệ giàu mới từ Ấn Độ và Đông Nam Á cũng lặng lẽ thành khách quen mới ở Le Freeport của Ngô Kỵ Hàn.

Le Freeport chưa từng công khai danh sách khách hàng, nhưng từ thông tin của các nhà đấu giá quốc tế có thể đoán được: nhiều tác phẩm nghệ thuật sau khi giao dịch “vào kho luôn”, không quay lại lưu thông trên thị trường nữa.

Con đường tương tự cũng diễn ra ở Đông Nam Á, các tỷ phú niêm yết sàn sẽ chuyển một phần tiền mặt hóa đơn thẳng vào Le Freeport: vàng, bạc, trang sức cao cấp, Patek Philippe bản giới hạn, xe cổ trăm năm, cùng các tác phẩm nghệ thuật quý hiếm, đều được đưa thẳng từ nơi giao dịch vào nhà kho bí mật này.

Xét tới khả năng độc giả có “hội viên kho vàng” dự bị, tôi xin giải thích quy trình gửi vàng.

Cửa có bảo vệ vũ trang, khách phải quét hộ chiếu tra cứu lý lịch, xác nhận không phải tội phạm truy nã; muốn vào khu lõi phải qua ít nhất 5 cửa: xác thực danh tính, sinh trắc học, cửa chống đạn, kiểm tra đồ mang theo… Bên trong ngoài lắp hàng trăm camera HD, giám sát 7×24h không góc chết. Thêm “30kg một thỏi bạc, 12,5kg một thỏi vàng” — về mặt vật lý, dù ai có vào cũng gần như không thể chuyển được gì ra ngoài.

Vì vậy, khi ngoài kia người ta còn bàn “vàng còn tăng được không”, thì trong này đã bàn: Romanée-Conti 150.000 một chai nên gửi trăm chai trước, Picasso, Rembrandt treo tầng nào, kệ nào để mấy bà vợ chụp ảnh đánh số cho đẹp.

Điểm đến của dân đi làm là tài khoản quỹ hưu trí, còn đích đến của tỷ phú châu Á lại là mấy bức tường không cửa sổ ở Singapore.

Tất nhiên, kho vàng chỉ chiếm lợi thế không gian vật lý, muốn nắm quyền lớn hơn trong chuỗi vàng phải thâm nhập thượng nguồn.

Người Phúc Kiến động mạch máu của vàng

Các bà nội trợ Trung Quốc vẫn xếp hàng ở tiệm vàng mua từng gram 5…