Web3 alanındaki DePIN projeleri: Yenilik mi yoksa yeni bir eywaw mı?

Son yıllarda, Web3 dünyası sürekli olarak "ekonomik teşvik + senaryo paketleme" şemasını tekrarlıyor. Filecoin madencilik makinelerinden GameFi heyecanına, ardından günümüzdeki DePIN (merkeziyetsiz fiziksel altyapı ağı) kavramına kadar, bu projeler bir dönem yüksek bir popülariteye sahip olsalar da, genellikle uzun vadeli sürdürülebilir gelişimi sağlamakta zorlanıyorlar.

DePIN kavramının ortaya çıkması, Web3 çevresinde yeniden tartışmalara yol açtı. GameFi ile karşılaştırıldığında, DePIN daha gerçek hayata yakın görünüyor ve elektrik, iletişim, ulaşım gibi alanları kapsıyor. Ancak, derinlemesine gözlem yapıldığında, mevcut DePIN pazarında birçok sorun olduğu görülüyor: Yüksek miktarda cihaz Shenzhen Huaqiangbei'den geliyor ve fiyatları toptan fiyatlarının çok üzerinde; donanım yatırımcıları genel olarak zarar ediyor; token fiyatları durgun; projelerin hayata geçiş süreci yavaş ilerliyor. Bu durum, insanları DePIN'in gerçekten altyapı inovasyonu mu yoksa başka bir donanım eyaletimi olduğunu sorgulamaya itiyor.

Proje Örnek Analizi

Helium: Bir cihazın zor bulunmasından sorunsuz bir duruma

Helium, DePIN alanının yıldız projelerinden biriydi, merkeziyetsiz LoRaWAN ağı inşa etti ve mobil iletişim hizmetleri sundu. Ancak, cihazları, abartıdan çöküşe kadar bir süreç yaşadı: Bir zamanlar 2500 dolara kadar yükselen hotspot madencilik cihazları, artık kimsenin ilgisini çekmiyor. Ülke içindeki düğümler kapatıldı, yatırımcılar büyük kayıplar yaşadı, "madencilik zenginlik özgürlüğüdür" hayali suya düştü.

Hivemapper: Yüksek fiyatlı araç kayıt cihazlarının geri dönüşü zor

Hivemapper, 549 dolarlık bir araç kamerası sundu, kullanıcılar coğrafi verileri yükleyerek token ödülleri elde ediyor. Ancak proje bir dizi sorunla karşı karşıya: token fiyatlarının düşük olması geri dönüş süresinin uzun olmasına neden oluyor; harita verilerinin kalitesi ve güncelleme sıklığı düşük; esas olarak Avrupa ve Kuzey Amerika pazarlarına hitap ediyor, Asyalı kullanıcılara çekicilik sunmuyor.

Jambo: Afrika pazarının Web3 telefonu

Jambo, Afrika pazarında 99 dolara satılan Web3 telefonunu tanıttı ve satışlar oldukça iyi. Ancak bu, daha çok bazı tokenlerin fırlaması fırsatını değerlendiren bir pazarlama faaliyeti gibi görünüyor, gerçek bir yenilik değil. Telefona önceden yüklenmiş olan dApp ekosisteminin, kullanıcı taleplerini uzun vadede karşılayıp karşılayamayacağı hala bir soru işareti.

Ordz Oyunu: Retro Taşınabilir Oyun Konsolu'nun Web3 Versiyonu

Ordz Game tarafından sunulan BitBoy el konsolu, esasen GameFi madencilik modelinin bir kopyasıdır. Oyun deneyimi, geleneksel retro el konsollarına yakındır, yenilikçilik açısından yetersizdir. Token likiditesi ve gerçek değeri sorgulanır, oyuncuların uzun süre kalmasını ve kazanç sağlamasını zorlaştırır.

TON telefonu: Pahalı Android "yaşlı telefonu"

TON telefonunun fiyatı 500 dolara yakın, ancak donanımı sıradan, kullanıcı deneyimi ortalama. Hava düştüğü beklentisiyle birlikte gelse de, hava düştüğünün kalitesi rakip ürünler kadar iyi değil, telefonun kendisi de yenilikten yoksun. Yüksek fiyat ve düşük donanım kombinasyonu, kullanıcıların uzun süreli kullanımını çekmekte zorlanıyor.

Starpower: Fiyatı abartılmış akıllı priz

Starpower, Solana ekosistemindeki akıllı elektrik DePIN projesi olarak öne çıkıyor, ancak 100 dolarlık fiş fiyatı piyasadaki benzer ürünlerden çok daha yüksek. Proje şirketinin kuruluş süresi kısa, teknolojisi belirsiz, ekosistem teşvik modeli henüz net değil, daha çok bir kavramı kullanarak donanım satışı yapıyormuş gibi görünüyor.

DePIN projelerinin ortak sorunları

1. Donanım fiyatlandırması çok yüksek: Çoğu projenin donanım fiyatı, gerçek maliyetin çok üstünde olup, dolaylı olarak "madenci makinesi vadeli işlemleri" oluşturuyor.

2. Token değeri destekten yoksun: Çoğu projenin token'ları, gerçek uygulama senaryoları ve değer desteğinden yoksundur, bu da fiyatların sürekli düşmesine neden olmaktadır.

3. Ekosistem inşası geri kalmış: Birçok proje, donanım satışından sonra ekosistem inşasını ve uygulama geliştirmeyi zamanında ilerletememiştir.

4. İş modeli belirsiz: Bazı projeler net bir kâr modeli ve sürdürülebilir gelişim yolu eksikliği yaşıyor.

5. Yüksek düzenleyici risk: Fiziksel ekonomiyi kapsayan DePIN projeleri daha fazla düzenleyici zorlukla karşılaşmaktadır.

Sonuç

DePIN kavramı teorik olarak gerçek altyapıyı merkeziyetsizleştirme potansiyeline sahip olsa da, mevcut aşamadaki çoğu proje daha çok Web3 kavramını kullanarak donanım satışı yapmaktadır. Gerçekten başarılı bir DePIN projesi, güçlü bir arz-talep modeli tasarımı, şeffaf ve sürekli bir teşvik mekanizması ve donanım ile altyapı alanında derin bir anlayış gerektirir.

Şu anda, DePIN pazarının en büyük sorunu, çoğu projenin gerçek sorunları çözmemesi, bunun yerine kavram spekülasyonu ile yatırımcıları çekmesidir. Donanım spekülatif bir araç haline geldiğinde, tokenler değersiz "dijital kuponlar" haline geldiğinde ve tüm anlatılar airdrop beklentileri etrafında döndüğünde, DePIN Web3 alanında başka bir Ponzi döngüsü haline geliyor.

Gelecekte, gerçek kullanım senaryolarına ve istikrarlı gelir modellerine dayanan DePIN projelerinin artmasını bekliyoruz, sadece donanım satışı veya kavramsal pazarlama ile kısa vadeli spekülasyona dayanmak yerine. Gerçekten pratik sorunları çözen ve değer yaratan projeler, Web3 ekosisteminde uzun vadeli gelişim ve başarı elde edebilir.