Blobs nedir? Ethereum'un ölçeklenebilirlik ve verimlilik çözümü

Ethereum'un Dencun hard fork'u ile tanıtılan blobs, blokzincir teknolojisinde önemli bir yeniliğe işaret ediyor. Bu yeni veri yapısı sayesinde Layer 2 (L2) çözümleri, geleneksel calldata yerine blobs kullanarak işlemleri daha verimli şekilde sonuçlandırabiliyor. Blobs'un temel amacı, Ethereum ağının ölçeklenebilirliğini ve verimliliğini artırmak; özellikle rollup teknolojisiyle işlem maliyetlerini düşürmek ve performansı yükseltmek.

Kısa Özet

Blobs ile ilgili temel noktalar şunlardır:

• Blobs, Ethereum'un ölçeklenebilirliği ve verimliliğinde devrim yaratıyor; rollup'lar ise daha ucuz ve hızlı işlemler sayesinde en çok faydayı sağlıyor.
• Ethereum'un "sıfırdan-bire" yaklaşımından "birden-çoğa" yapısına geçişi, blobs'un bu süreçteki temel rolüyle mümkün oluyor.
• Blobs, süreçleri sadeleştirerek ve yeni büyüme alanları açarak gelecekteki blokzincir gelişmelerinin temelini oluşturuyor.
• EIP-4844, büyük miktardaki verinin uygun maliyetle saklanmasını sağlayan blobs mekanizmasını getiriyor; ölçeklenebilirlik ve işlem maliyetlerinde iyileşme hedefleniyor.
• Dencun yükseltmesi ve EIP-4844, özellikle Layer 2 çözümleri için ölçeklenebilirlik ve maliyet avantajını öne çıkarıyor.

Blobs nedir, rolü nedir?

EIP-4844 ile hayata geçirilen proto-danksharding, Ethereum blokzincirinde "blobs" olarak adlandırılan büyük veri paketlerini sunuyor. Bu yenilik, Ethereum'un veri işleme yönteminde temel bir değişiklik getiriyor. Geleneksel olarak Ethereum Virtual Machine (EVM) tarafından işlenen verilerden farklı biçimde, blobs KZG kriptografik taahhütler ile saklanıyor ve Layer 2 rollup yöntemlerinin verimliliğini artırmak için özel olarak tasarlanıyor.

Gas ücretleri açısından etkisi büyük. Rollup'ların kullanabileceği özel bir veri katmanı sunan EIP-4844, blok başına veri alanını genişletiyor ve işlem maliyetlerinde doğrudan azalma sağlıyor. Tam veri sharding henüz uygulanmasa da, yeni bir işlem formatı ve depolama sistemi getirerek gelecekteki sharding için altyapı oluşturuyor. Bu sistem hem mevcut ölçeklenebilirliği destekliyor hem de ilerleyen dönemde sharding uygulamalarına kapı aralıyor.

Dencun yükseltmesiyle aktifleşen EIP-4844, L2 kanıtları için uygun maliyetli veri depolama sunarak Ethereum altyapısında köklü bir değişim yaratıyor. Önemli bir özellik olarak, node operatörlerinin veriyi en fazla 18 gün süreyle saklaması gerekiyor - bu süre, ağ katılımcılarının veriyi indirip depolaması için yeterli kabul ediliyor ve donanım gereksinimlerini erişilebilir kılıyor. Bu yaklaşım, L2 rollup'lar için işlem maliyetleri ve ağ yükünü ciddi şekilde azaltıyor.

Blobs token nedir?

Blobs token, Ethereum blokzincirinin yenilikçi bir parçası olup Dencun yükseltmesi ve EIP-4844 ile doğrudan bağlantılıdır. Bu token sistemi, işlem kapasitesi ve yüksek gas ücretleriyle ilgili sorunlara çözüm olarak geliştirilmiş; özellikle Layer 2 çözümlerinde iyileştirmeye odaklanmıştır.

Blobs'un teknik işleyişi "blob işlemleri" etrafında şekillenir. EIP-4844 ile entegre edilen bu işlemler, Ethereum bloklarına dahil edilebilen büyük veri paketleri sunar. Geleneksel Ethereum işlemlerinden farklı olarak, EVM tarafından kalıcı olarak işlenen ve saklanan blobs, büyük miktarda verinin işlenmesinde daha ölçeklenebilir ve uygun maliyetli bir yöntem sağlar. Her blok, kapasitesi en fazla 128 KB olan sabit sayıda blob barındırabilir.

Ethereum ile entegrasyon, blob depolama için ayrı bir gas piyasası oluşturur. Bu piyasa, mevcut gas piyasasına benzer şekilde çalışır; ancak yalnızca blob depolama maliyetine odaklanır. Blobs'u benzersiz kılan; Ethereum altyapısıyla yakın entegrasyon, meme kültürüyle sağlanan topluluk ilgisi ve ölçeklenebilirlik ile verimliliğe doğrudan katkıdır. Teknik inovasyon ile kültürel etkileşimin birleşimi, farklı kullanıcı gruplarının ilgisini artırıyor.

Blobs nasıl alınır?

Blobs token satın alma süreci, DeFi platformlarında diğer kripto para alımlarına benzer şekilde ilerler:

1. Cüzdan seçimi: Blobs token'ın aktif olduğu blokzincir ağıyla uyumlu bir kripto cüzdan seçin.

2. Temel kripto edinimi: Bir kripto platformunda ETH gibi ana bir kripto parayı itibari para (USD, EUR) ile satın alın.

3. Cüzdana aktarma: Kripto paranızı cüzdanınıza aktarın ve gas ücretleri için küçük bir miktar ayırın.

4. DeFi platformu seçimi: Blobs token ticareti sunan DeFi platformlarını veya merkeziyetsiz borsaları bulun.

5. Token takası: Cüzdanınızı borsaya bağlayın, istediğiniz takas işlemini seçin ve değişken işlem maliyetlerini göz önüne alarak işlemi tamamlayın.

6. Yönetim ve saklama: Blobs token'larınızı cüzdanınızda yönetebilir; tutabilir, stake edebilir ya da DeFi uygulamalarında kullanabilirsiniz.

Blobs'un potansiyel kullanım alanları nelerdir?

Ethereum ekosisteminde blobs'un pek çok potansiyel uygulama alanı vardır:

Layer 2 optimizasyonu: Blobs, L2 çözümlerinde uzlaşma verisinin işlenmesinde yaygın biçimde kullanılır. Böylece L2 ağları, işlemleri ana Ethereum katmanında verimli şekilde uzlaştırır ve ciddi maliyet avantajı elde eder.

Rollup ve veri erişilebilirliği: Rollup'lar, işlemleri ana zincir dışında birleştirip işleyerek blobs'tan büyük ölçüde yararlanır. İşlem verisini blobs'ta depolayarak rollup'lar işlem kapasitesini artırır, maliyetleri düşürür ve verimlilik ile ölçeklenebilirlikte önemli gelişme sağlar.

Yeni veri piyasaları: Blobs, Ethereum üzerinde merkeziyetsiz veri piyasalarının gelişimini destekler. Bu piyasalar, blokzincirin merkeziyetsiz ve güvenli yapısından en iyi şekilde faydalanarak verilerin etkin ve güvenli biçimde değişimini mümkün kılar.

Merkeziyetsiz uygulamalar (Dapp): Blobs, büyük veri setlerinin merkeziyetsiz biçimde saklanmasını ve paylaşılmasını gerektiren Dapp'ler için yeni olanaklar sunar. Uygulama örnekleri; merkeziyetsiz dosya depolama sistemlerinden bilimsel araştırma ve veri paylaşımı platformlarına kadar uzanır.

Gelişmiş kullanıcı deneyimi: Ethereum kullanıcıları için blobs, daha hızlı işlemler ve daha düşük ücretler sağlar; bu iki özelliğiyle mevcut ağın başlıca sorunlarına çözüm getirir.

Sonuç

Blobs, Ethereum'un gelişiminde kritik bir aşamadır; ölçeklenebilirlik, verimlilik ve maliyet etkinliği açısından önemli sonuçlar doğurur. EIP-4844 ve Dencun yükseltmesiyle tanıtılan blobs, işlem maliyetleri ve ağ yoğunluğu gibi uzun süredir devam eden sorunların çözümünde Ethereum'un kayda değer ilerleme sağlamasına katkı sunar.

Blobs, tam danksharding'a geçişte ara bir çözüm olarak görev yaparken, ekosisteme hemen ölçülebilir faydalar sağlar. Etkisi Layer 2 optimizasyonundan rollup verimliliğine, merkeziyetsiz uygulamalar ve veri piyasaları için yeni fırsatlara kadar uzanır.

Blobs'un gelişimi ve gelecekteki Ethereum iyileştirmeleri, merkeziyetsiz uygulamaların geleceğini ve blokzincirin genel işlevselliğini şekillendirecek. Daha düşük işlem maliyetleri, gelişmiş ölçeklenebilirlik ve yeni inovasyon fırsatları ile blobs, Ethereum ağının daha erişilebilir ve etkin bir yapıya kavuşmasında temel bir unsur olarak öne çıkıyor.

Sıkça Sorulan Sorular

BLOB nedir?

BLOB (Binary Large Object), veritabanlarında büyük ikili verileri — örneğin görsel veya ses dosyalarını — saklamak için kullanılan bir veri türüdür. Multimedya içeriğini verimli şekilde işlerken, sistem performansını yavaşlatabilir.

Blobs neden kullanılıyor?

Blobs, Ethereum'da veri parçaları olarak ölçeklenebilirliği artırır ve rollup'lar için maliyetleri düşürerek ağın verimliliği ile kullanıcı deneyimini iyileştirir.

Blobs nasıl oluşturulur?

Blobs, 'blob casting' adı verilen bir süreçle oluşturulur; burada, veriler bir araya getirilip ayrı bir katmanda saklanır ve bu sayede Ethereum'un ölçeklenebilirliği ve verimliliği artırılır.

Blobs ile nasıl çalışılır?

Blobs'u veritabanında dosya URL'leri olarak saklayıp dosyalar için ayrı bir klasör kullanın. Bu yöntem, performans sorunlarını önler ve veri yönetimini kolaylaştırır.